Saffraan: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k robot Bygevoeg: lad:Alsafran
No edit summary
Lyn 187:
Die hoeveelheid blomme benodig asook die aantal arbeid wat die oes van saffraan verg het tot gevolg gehad dat saffraan in sommige lande (soos die [[VSA]]) letterlik sy gewig in goud werd is en selfs meer in ander lande (soos [[Australië]]). <ref>[http://www.abc.net.au/landline/stories/s556192.htm ''Tasmania's saffron gold''], 'n artikel by die ''Landline;;-webwerf. Laaste besoek op 15 April, 2007.</ref><ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?sec=travel&res=9B0DE1D6103BF937A35753C1A961948260 ''FARE OF THE COUNTRY; Saffron, Kashmir's Pot of Gold''] by die webwerf van die New York Times. Laaste besoek op 15 April, 2007.</ref>
 
Saffraan se aroma herinner volgens fynproewers aan metaalagtige heuning met [[gras]] of [[hooi]]-agtige note, terwyl die smaak ook as hooi-agtig en effens bitter beskryf word. Saffraan gee ook 'n helder oranje-geel kleur aan kos. As gevolg van die ongewone smaak en kleur wat dit tot voedsel bydra word dit algemeen in Arabiese, Sentraal-Asiese, [[Europa|Europese]], [[Indië|Indiese]], [[Iran|IraanseIranse]], [[Marokko|Marokkaanse]] en [[Cornwall|Corniese]] kookkuns gebruik. Lekkergoed en likeurs bevat baiekeer ook saffraan. Algemene saffraan-plaasvervangers sluit in [[Saffloer]] (''Carthamus tinctorius'', wat baiekeer as "Portugese saffraan" of "assafroa" verkoop word) en [[borrie]] (''Curcuma longa''). Medies het saffraan 'n lang geskiedenis as deel van tradisionele heling; moderne medisyne het ook ontdek dat saffraan kankerwerende ,<ref name="Abdullaev_1">{{Harvnb|Abdullaev|2002|p=1}}.</ref> anti-mutageniese (mutasie-werend), immunomodulelerende en antioksidant-agtige eienskappe het.<ref name="Assimopoulou_2005">{{Harvnb|Assimopoulou|2005|p=1}}.</ref><ref name="Abdullaev_1">{{Harvnb|Abdullaev|2002|p=1}}.</ref><ref name="Chang">{{Harvnb|Chang|Kuo|Wang|1964|p=1}}.</ref> Saffraan is ook as 'n tekstiel-kleurmiddel gebruik, veral in [[Sjina]] en [[Indië]], en in die parfumerie-bedryf.
{| cellpadding="4" border="0" style="float: right; margin: 0em 0em 1em 1em; width: 300px; border: 1px #bbbbbb solid; border-collapse: collapse; font-size: 85%;"
|- bgcolor=#ff8888
Lyn 211:
== Kultivars ==
[[Image:Iran saffron threads.jpg|thumb|left|Saffraan drade (gemeng met geel style) uit [[Iran]].]]
Verskeie saffraan kultivars word wêreldwyd verbou. Spanje se variëteite, insluitend dié met die handelsname 'Spanish Superior' en 'Creme', is oor die algemeen matiger in kleur, smaak, en aroma; dit word deur regerings-voorgeskrewe standaarde. Italiaanse variëteite is sterker, terwyl die mees intense variëteite van Masedonies-Griekse, IraansIrannese en Indiese oorsprong is. Westerlinge kan beduidende hindernisse ondervind om saffraan uit Indië te bekom. Indië het byvoorbeeld die uitvoer van hoëgraad-saffraan verban. Benewens bogenoemde is verskeie "boetiek"-gewasse beskikbaar uit [[Nieu-Seeland]], [[Frankryk]], [[Switserland]], [[Engeland]], die [[VSA]], en ander lande. In die VSA word Pennsilvanië-Duitse saffraan &mdash; wat bekend is vir die aardse note &mdash; in klein hoeveelhede bemark.<ref name="Willard_143">{{Harvnb|Willard|2001|p=143}}.</ref><ref name="Willard_201">{{Harvnb|Willard|2001|p=201}}.</ref>
 
[[Image:Red-crocus-thread-greek-v2.jpg|thumb|right|Naby-foto van 'n enkele krokus draad (die gedroogde stempel). Werklike lengte is omtrent 20mm.]]
Lyn 257:
|}
 
Ondanks sulke pogings tot gehalte beheer en standardisasie, duur 'n uitgebreide geskiedenis van saffraan-vervalsing en vermenging&mdash;veral onder die goedkoopste grade&mdash;tot in moderne tye voort. Vermenging is vir die eerste keer in Europa se Middeleeue gedokumenteer toe diegene, wat uitgevang is onder die ''Safranschau''-kode, tereggestel kon word.<ref name="Willard_102-104">{{Harvnb|Willard|2001|pp=102-104}}.</ref> Tipiese metodes sluit in die meng van vreemde stowwe soos beet, granaatvesels, rooigekleurde syvesels, of die saffraankrokus se smaaklose en reuklose geel meeldrade. Ander metodes sluit in die week van saffraanvesels met klewerige stowwe soos heuning of kookolie. Gepoeierde saffraan is meer vatbaar vir vermenging met borrie, paprika, en ander poeiers wat as verdunners dien. Vervalsing kan ook bestaan uit die verkoop van verkeerd gemerkte<!--mislabeled--> mengsels van verskillende saffraangrade.<ref name="Tarvand_2005">{{Harvnb|Tarvand|2005}}.</ref> In Indië word hoëgraad-saffraan uit Kasjmir baiekeer gemeng met ander goedkoper IraanseIranse invoere; hierdie mengsels word dan as suiwer Kasjmir saffraan verkoop, wat Kasjmir-groeiers heelwat inkomste kos.<ref name="ABC">{{Harvnb|Australian Broadcasting Corporation|2003}}.</ref><ref name="Hussain">{{Harvnb|Hussain|2005}}.</ref>
 
== Aanhalings ==