Reën: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Atoom (besprekings | bydraes) Nuwe blad: thumb|right|300 px|'n Skag van reën by die basis van 'n [[donderstorm.]] Reën is 'n neerslag in die vorm van vloeistof teenoor... |
Atoom (besprekings | bydraes) No edit summary |
||
Lyn 2:
'''Reën''' is 'n [[neerslag (meteorologie)|neerslag]] in die vorm van [[vloeistof]] teenoor ander nie-vloeistof vorme soos [[sneeu]], [[hael]] en [[ysreën]]. Reën benodig die teenwoordigheid van 'n lig laag van die [[Aarde se atmosfeer]] met temperature bo die smeltpunt van water naby en bo die aardoppervlak. Op die Aarde is reën die [[kondensasie]] van atmosferiese [[waterdamp]] na [[druppel]]s [[water]] swaar genoeg om te val, wat meestal die aardoppervlak bereik. Twee prosesse, wat waarskynlik saamwerk, kan lei tot die versadiging van lug wat weer lei tot reënval: die verkoeling van lug en die toevoeging van water in die lig. Reën wat na die Aarde val maar verdamp voor dit die grond bereik word [[virga]] genoem - dit is ook een van die maniere waarop lug versadig word. Neerslag vorm deur die botsings van reëndruppels met ander reëndruppels of yskristalle binne 'n [[wolk]]. Die vorm van reëndruppels wissel van oblaat, pannekoekagtige vorms vir groot druppels tot klein sfere vir kleiner druppels.
Vogtigheid wat saam met drie-dimensionele temperatuursones beweeg en verskillende gebiede van vogtigheid bekend as [[front]]e, is die hoofmetodes van reënvorming. Indien voldoende vog en 'n opwaartse beweging teenwoordig is, sal neerslag vanuit konveksie-wolke (dié met 'n sterk, opwaartse, vertikale beweging) val, soos [[cumulonimbus]] in donderstorms wat tot nou [[reënbande]] kan lei. In bergagtige gebiede is neerslag moontlik waar die opwaartse vloei maksimaliseer binne die [[windkant]]e van die terrein by 'n elevasie waarby vogtige lug geforseer word om te kondenseer en dan val in die vorm van reën teen die kante van die berge. Aan die lykant van die berge kan woestynklimate bestaan weens die droë lug wat afwaarts vloei en dus verwarming en verdroging van die [[lugmassa]] veroorsaak. Die beweging van die [[moeson]]trog, of [[intertropiese konvergensie sone]], bring die natseisoen by [[savanna]] [[klimaat|klimate]]. Reën is die primêre bron van [[varswater]] vir die meeste streke in die wêreld, en voorsien geskikte toestande vir diverse [[ekosisteem|ekosisteme]], sowel as die water vir [[hidroëlektriese kragsentrale]]s en besproeiing vir verskeie gewasse. Reënval word gemeet deur [[reënmeter]]s te gebruik. Reënvalhoeveelhede word aktief gemeet deur [[weerradar]]s en passief deur [[weersatelliet]]e.
Lyn 9:
==Vorming==
===Water-versadigde lug===
[[Lêer:Example of a cold front.svg|180px|right|thumb|Die wyse waarop [[wolk]]e vorm as gevolg van 'n kouefront.]]
Lug bevat waterdamp en die hoeveelheid water in 'n gegewe massa droë lug word gemeet in [[massa]] ([[gram]]) water per massa droë lug.<ref>{{cite web|author=Steve Kempler|year=2009|url=http://daac.gsfc.nasa.gov/PIP/shtml/atmospheric_water_vapor_or_humidity.shtml|title=Parameter information page|publisher=[[NASA]] [[Goddard Space Flight Center]]|accessdate=2008-12-27}}</ref><ref>{{cite book |url=http://www.atmos.washington.edu/~stoeling/WH-Ch03.pdf| page=80|accessdate=2010-01-30|date=2005-09-12|author=Mark Stoelinga|title=Atmospheric Thermodynamics|publisher=[[University of Washington]]}}</ref> Die hoeveelheid vog in lug word ook algemeen gegee as [[relatiewe humiditeit]] - die fraksie totale waterdamp wat lug kan bevat by 'n spesifieke temperatuur.<ref>{{cite web|url=http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?p=1&query=relative+humidity&submit=Search|author=Glossary of Meteorology|date=June 2000|accessdate=2010-01-29|publisher=[[American Meteorological Society]]|title=Relative Humidity}}</ref> Die hoeveelheid waterdamp wat 'n sekere volume lug kan bevat voor dit versadig is (100% relatiewe humiditeit) en dan 'n wolk vorm ('n groep sigbare en klein water- en ysdeeltjies gesuspendeer bo die aardoppervlakte)<ref>{{cite web|url=http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=cloud1|author=Glossary of Meteorology|date=June 2000|accessdate=2010-01-29|publisher=[[American Meteorological Society]]|title=Cloud}}</ref> is temperatuurafhanklik. Warmer lug kan meer water opneem as koeler lug voor dit versadig word. Daarom, een manier waarop 'n volume lug versadig kan word is deur afkoeling. Die [[doupunt]] is die temperatuur tot waarby 'n volume lug afgekoel moet word by die versadigingspunt.<ref>{{cite web|author=Naval Meteorology and Oceanography Command|year=2007|url=http://www.navmetoccom.navy.mil/pao/Educate/WeatherTalk2/indexatmosp.htm|title=Atmospheric Moisture|publisher=[[United States Navy]]|accessdate=2008-12-27}}</ref>
| |||
