Parlement van Kanada: Verskil tussen weergawes

Die '''Kanadese Parlement''' (Engels: ''Parliament of Canada''; Frans: ''Parlement du Canada'') is die instelling wat wette skep vir die nasie. Die Parlement is geformbestaan uit druidrie dele uit:nl. die Kroon, die Senaat (of Hoërhuis) en die Laerhuis<ref>http://www.gg.ca/document.aspx?id=13264</ref>. Die Parlement is geleë in [[Ottawa]], [[Ontario]], [[Kanada]].

Die Kanadese Parlement is ’n tweekamerparlement, en van die twee kamers is die Laerhuis normaalweg die belangrikste een. Die Laerhuis (Engels: ''House of Commons''; Frans: ''Chambre des Communes'') is [[Demokrasie|demokraties]] verkose, en die regering stel gewoonlik hul wetsontwerpe eers darvoerdaar voor. Die Laerhuis is die eenigsteenigste instelling wat belasting kan oplê<ref>http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0003862</ref>.

Die Senaat (Engels: ''Senate''; Frans: ''Sénat'') is die hoërhuis van die Parlement, maar normaalweg speel hy nie ’n baie groot rol in die skepping van die wet nie omdat die senatore word aangestel word deur die Kroon op die advies van die eerste minister. InDit is gewoonlik die waarheidgebruik isdat die eerstekeuse ministervan dei Eesrste Minister se keuse altyd aangestel word<ref>http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0007286</ref>.

[[FileLêer:Flag of the Governor-General of Canada.svg|thumb|Die vlag van die Kanadese goewerneur-generaal.]]

Die Kroon (Engels: ''Crown''; Frans: ''Couronne'') is die koning of koninginmonarg van Kanada, wiewat ook die koning of koningingmonarg van Groot-Brittanje is. Die huidige Koningin van Kanada (Engels: Queen of Canada; Frans: Reine du Canada) is Haar Majesteit [[Koningin Elizabeth II]]. Die koningin is die Kanadese staatshoof, en die verpersoonliking van die Kanadese Kroon<ref>http://www.pch.gc.ca/eng/1266245566496</ref>. Omdat die koningin normaalweg in [[Londen]] woon, isword sy duurdeur ’n goewerneur-generaal (Engels: ''Governor General''; Frans: ''Gouverneur Général'') verteenwoordig. Die goewerneur-generaal, soos die senatore, is aangestel deur die koningin op die advies van die eersteEerste ministerMinister.

’n wetsontwerpWetsontwerp moet die goedkeuring van al drie dele van die Parlement kry voordat dit ’n wet kan word. HierdieHier isvolg die normaalenormale proses waardeur ’n westontwerp gaan om ’n wet te word<ref>http://dsp-psd.pwgsc.gc.ca/Reference/queens-e.html</ref>:

# Die wetsontwerp is in die Laerhuis woorgestelvoorgestel, sonder ’n stemming. Dit is die eerste lesing, en is meestal seremoniëlseremoniëel.

# Die memberslede van die Laerhuis debatdebatteer die idee van dievoorgestelde wetsontwerp, en besluit of hierdie wet nodig is, en stem daroor. Dit is die tweede lesing.

# Die westontwerp isword dan na ’n komitee gestuurverwys. Die komitee hoorkry vankundige “gestuies”uitsprake (spesialiste,oor endie betuikeerontwerp gewonevan Kanadese)o.a. spesialiste, en besluit dan wat om dele van die wetsontwerp te viranderverander.

# Die wetsontwerp gaan dan terug na die Laerhuis. Waar die memberslede tewoerevroeër gebesluitbesluit het oor die idee van die wet, nou debatdebatteer en stem hulle nou oor die westontwerp self. Dit is die derde (en lastelaaste) lesing.

# Nou isword die wetsontwerp na die Senaat gestuur, warwaar hy deur al die selfdedieselfde stappe gaan.

# AsIndien die Senaat die westontwerp verander moet dit weer na die Laerhuis gestuur word vir goedkeuring.

# AsIndien beide parlementkamers goedkeuring gee anaan die selfdedieselfde weergawe van die wetsontwerp isword dit na die goewerneur-generaal gestuur vir koninklike instemming. As die goewerneur (of die koningin, as sy in Kanada is) koninklike instemming vir ’n wetsontwerp gee, word dit ’n Kanadese wet.

Dit isgebeur baie selde dat die goewerneur-generaal nie koniklike instemming gee nie. Trouens, in slegs een geval, in 1925, het ’n goewerneur teen die advies van sy eerste minister gegaan. asAs dit gebuirgebeur moet die eerste minister bedank<ref>http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0004313</ref>.

[[FileLêer:Stephen Harper G8 2007.jpg|thumb|[[Stephen Harper]], die eerste minister van Kanada.]]

Die Kanadese regering is inword teorieteoreties gelei deur die koningin (of die goewerneur-generaal). Die Geheime Raad (Engels: ''Privy Council''; Frans: ''Conseil privé'') is die groep wat die koningin help met die bestuur van die land. Die [[eerste minister]] (die ware leier van die regering), en al die ander ministers, is Geheime Raadslede, en is genoembenoem deur die goewerneur-generaal namens die koningin<ref>http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0006503</ref>. TewoereVroeër kon die goewerneur enige mensenigiemand kies vir ’n minister, maar vandag is dit nie meer so nie. Hy kies amper altyd die leier van die grootste party in die Laerhuis vir eerste minster. Die rede daarvoerdaarvoor is omdat die regering van die land moet die goedkeuring van die Laerhuis moet geniet. Die eerste minister kies al die ander ministers, wie ook gewoonlik memberslede van die Laerhuis is<ref>http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0003862</ref>. Omdat die regering die goedkeuring van die Laerhuis nodagnodig het moet die eerste minister bedank as die regering ’n mosie van vertroue in die Laerhuis verloor.

As ’n regering ’n mosie van vertroue verloerverloor moet die eerste minister bedank. As daar nie ’n ander party in die Laerhuis is wat ’n mosie van vertroue kan wen nie moet die goewerneur-generaal die Laerhuis ontbind en n’'n nuwe federale verkiesing uitroep. Normaalweg kan die eerste minister op enige tyd die goewerneur-generaal vraa om die Parlement te ontbind.

Die koningin van Kanada is Haar Majesteit [[Koningin Elizabeth II]]. Haar huidige goewerneur-generaal is Sy Eksellensie die Reg Agbare David Johnston, die 28ste sedert die Kanadese ConfederasieKonfederasie<ref>http://www.gg.ca/document.aspx?id=13874</ref>.

Die 105 setels in die Senaat is op die oomblik gebalanseerd tussen die Konserwatiewe Party (52 setels) en die LiberalLiberale Party (49 setels). Die vier oorblywende setels behoort aan twee Progressiewe Konserwatiewe senatore en twee onafhanklike senatore onderskeidelik<ref>http://www.sen.parl.gc.ca/home-e.htm</ref>. Die Speaker van die Senaat is die Agbare Senator Noël A. Kinsella; hy is die 46de Speaker<ref>http://sen.parl.gc.ca/nkinsella/English/home-e.asp</ref>.

[[FileLêer:Commons-chamber.jpg|thumb|Die vergaderingkamer van die Kanadese Laerhuis]]

Na die [[Kanadese federale verkiesing van 2008|2008-virkiesingsverkiesings]] hou die Konserwatiewe Party ’n klein meerderheid in die Laerhuis met 143 van die 305 setels, en die leier van die KonswervatieweKonserwatiewe, die Reg Agbare [[Stephen Harper]], is die eerse minister van Kanada. Omdat die regering nie ’n volstrekte meerderheid het nie het hulle die onderstuningondersteuning van ander partye nodig om wetsontwerpe deur die Laerhuis te bring. Die leier van die amptelike opposisie (tegniesamptelik bekend as “Haar Majesteit se Lojale Opposisie”<ref>http://www.thecanadianencyclopedia.com/index.cfm?PgNm=TCE&Params=A1ARTA0004587</ref>) is die Agbare Michael Ignatieff, leier van die LiberalLiberale Party<ref>http://www2.parl.gc.ca/Parlinfo/Files/Parliamentarian.aspx?Item=8c4ad0a7-ae9e-4886-8d4d-493e5a76a948&Language=E&Section=FederalExperience</ref>. Die LiberalLiberale Party hou op die oomblik 76 setels. Die twee ander partye in die Laerhuis is die Bloc Québecois (48 setels), en die NeuweNuwe Demokratiese Party (36 setels). Daar is ook 2 onafhanklike memberslede, en drie vakante setels<ref>http://www.parl.gc.ca/information/about/process/house/partystandings/standings-E.htm</ref>.

Die Laerhuis moet ’n verkiesing hoe elke vyf jaar ’n verkiesing hou. Tiensy die eerste minister die goewerneur-generaal vroeër vraavra vir ’verkiesing, moet Sy Eksellensie die Laerhuis ontbind op die 15de Oktober 2012<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/41st_Canadian_federal_election</ref>.