Gemenebes van Onafhanklike State: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
k [r2.5.2] robot Bygevoeg: oc:Comunautat dels Estats Independents
Bygewerk
Lyn 29:
|-
| align="center" width="140px" |[[Lêer:Flag of the CIS.svg|125px]]<br />{{{onderskrif|Vlag}}}
| align="center" width="140px" |[[Lêer:Emblem of CIS.svg|125px]]<br />{{{onderskrif|Emblem}}}
|}
 
Die '''Gemenebes van Onafhanklike State''' ('''GOS''') ([[Russies]]: Содружество Независимых Государств; Sodroezjestwo Nezawisimich Gosoedarstf) is ’n streeksorganisasie wat uit voormalige republieke van die [[Sowjetunie]] bestaan.
 
Die organisasie is op [[8 Desember]] [[1991]] deur [[Rusland]], [[Wit-Rusland]] en [[Oekraïne]] gestig toe die leiers van die drie lande ’n ooreenkoms onderteken het oor die ontbinding van die Sowjetunie en die stigting van ’n organisasie wat as opvolger van die USSR kan dien.<ref name=agreement>[http://www.therussiasite.org/legal/laws/CISagreement.html Ooreenkoms oor die stigting van die GOS]: 3 stigterslede, 8 Desember 1991 (nie-amptelike Engelse vertaling). Russiese teks [http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=176 hier]</ref> Op [[21 Desember]] het nog agt voormalige Sowjet-republieke aangesluit: [[Armenië]], [[Azerbeidjan]], [[KazachstanKasakstan]], [[Kirgisië]], [[Moldowa]], [[Turkmenistan]], [[Tadjikistan]] en [[OezbekistanOesbekistan]] en die ledetal dus op elf te staan gebring. <ref name=declaration>[http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/belarus/by_appnc.html Alma-Ata-verklaring]: 11 stem in tot die GOS, 21 Desember 1991 (Engelse vertaling). Russiese teks [http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=178 hier]</ref> [[Georgië]] het twee jaar later aangesluit, in Desember 1993, om die ledetal op twaalf te staan te bring. Die drie Baltiese state – [[Estland]], [[Letland]] en [[Litaue]] – het besluit om nie aan te sluit nie en groter affiliasie met die [[Europese Unie]] na te streef.
 
Die Stigtingsooreenkoms het die hoof- konstitusienele dokument van die GOS gebly tot in Januarie 1993, toe die GOS-handves aanvaar is.<ref name=charter>[http://www.therussiasite.org/legal/laws/CIScharter.html GOS-handves], 22 Januarie 1993 (nie-amptelike Engelse vertaling). Russiese teks [http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=180 hier]</ref> Daarin is bepaal dat lidlande die handves moet bekratig (sek. 2, art. 7). Oekraïne, een van die stigterslede wat die Stigtingsooreenkoms in Desember 1991 onderteken het, het nooit die GOS-handves bekragtig nie en is dus tot vandag nog nie wetlik ’n lidland nie.<ref name=ratification>[http://cis.minsk.by/sm.aspx?uid=11368 Bekragtigingstatus van GOS-dokumente soos op 15 Januarie 2008] (Russies).</ref> Turkmenistan het die status van sy lidmaatskap verander tot newelid vanaf 26 Augustus 2005 vanweë sy VN-erkende status van internasionale neutraliteit. <ref name=turkru>[http://www.cis.minsk.by/main.aspx?uid=4018 Turkmenistan se besluit], vergadering in Kazan, Rusland, 26 Augustus 2005 (Russies).</ref><ref name=turken>[http://www.rferl.org/content/article/1061002.html Turkmenistan verlaag status], Radio Free Europe/Radio Liberty, 29 Augustus 2005.</ref> Georgië het die GOS op 18 Augustus 2008 ingelig dat sy parlement eenparig besluit het om sy lidmaatskap te beëindig. <ref name=BBC>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7560100.stm Georgië se besluit] op BBC News, 14 Augustus 2008.</ref><ref name=georgia>[http://www.mfa.gov.ge/index.php?lang_id=ENG&sec_id=36&info_id=7526 Verklaring oor Georgië se besluit], 18 Augustus 2008.</ref> Volgens die GOS-handves sal sy bedanking ’n jaar later van krag word.
 
Die 12 lidlande verskil dus in status: 9 lande het die handves bekragtig en is volle lede, een land (Turkmenistan) is ’n newelid, een land (Georgië) het verklaar dat hy die organisasie wil verlaat en een land (Oekraïne) is ’n deelnemende en stigterslid, maar nie wetlik ’n lidland nie.
Line 55 ⟶ 56:
| Georgië ||— || 3 Desember 1993 ||19 April 1994 || Kennis op 18 Augustus 2008 gegee om aan GOS te onttrek;<ref name=georgia/> <br/>word van krag op 17 Augustus 2009 (GOS-handves,<ref name=charter/> sek. 1, art. 9)
|-
| KazachstanKasakstan || 21 Desember 1991 || 23 Desember 1991 ||20 April 1994 ||
|-
| Kirgisië || 21 Desember 1991 || 6 Maart 1992 ||12 April 1994 ||
Line 63 ⟶ 64:
| Oekraïne || 8 Desember 1991 || 10 Desember 1991 || Nie bekragtig || Stigterslid
|-
| OezbekistanOesbekistan || 21 Desember 1991 || 1 April 1992 || 9 Februarie 1994 ||
|-
| Rusland || 8 Desember 1991 || 12 Desember 1991 || 20 Julie 1993 || Stigterslid
Line 73 ⟶ 74:
| Wit-Rusland ||8 Desember 1991 ||10 Desember 1991 || 18 Januarie 1994|| Stigterslid
|}
 
== Sekretaris-generaals ==
[[Lêer:CIS meeting 2008.jpg|thumb|Leiers van die GOS-state 2008 in [[Bisjkek]]]]
Sekretaris-generaals van die GOS<ref>[http://www.rulers.org/intorgs1.html#cis rulers.org: Commonwealth of Independent States] (Engels)</ref>:
 
* Sergey Lebedev (Russia) 5 Oktober 2007 - huidige
* Vladimir Rushailo (Rusland) 14 Junie 2004 - 5 Oktober 2007
* Yury Yarov (Rusland) 2 April 1999 - 14 Junie 2004
* Ivan Korotchenya (Wit-Rusland) 4 Maart 1999 - 2 April 1999
* Boris Berezovsky (Rusland) 29 April 1998 - 4 Maart 1999
* Ivan Korotchenya (Wit-Rusland) Mei 1993 - 29 April 1998
 
== Eksterne skakels ==
{{CommonsKategorie|Commonwealth of Independent States|Gemenebes van Onafhanklike State}}
* [http://www.cis.minsk.by GOS se uitvoerende komitee]
* [http://www.therussiasite.org/legal/laws/CIScharter.html Handves van die GOS]
Line 84 ⟶ 97:
<references/>
 
[[Kategorie:RuslandInternasionale organisasies]]
 
[[an:Comunidat d'Estatos Independients]]