John Molteno: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
Nuwe blad: '''Sir John Charles Molteno''' (Londen) 5 Junie 1814 - Kaapstad 1 September 1886) was soldaat, sakeman, voorstander van verantwoordelike regering en die eerste Kaa...
 
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 17:
In 1876 het Molteno wel Engeland besoek, maar weer geweier om 'n konferensie oor federasie by te woon. Uiteindelik het hy teësinnig tot inlywing van [[Griekwaland-Wes]] by die Kaapkolonie ingestem. Van 1877 tot 1878 voer hy 'n langdurige stryd met sir [[Bartle Frere]], goewerneur, oor sy diktatoriale optrede ten opsigte van federasie en die militêre leiding. Frere is aangestel in die plek van goewerneur [[Henry Barkly]], wat afgedank is deur die Koloniale Kantoor. Die nuwe goewerneur het die Kaapse kabinet op [[3 Februarie]] [[1878]] verdaag, die einde van Molteno se premierskap omdat hy, ondanks herhaalde uitnodigings, volstrek geweier het om weer dié amp te beklee. Vanweë Frere se gebrekkige kennis van die Suider-Afrikaanse omstandighede het die poging om 'n federasie daar te stel, heeltemal skipbreuk gely en volg 'n reeks oorloë, waaronder die Anglo-Zulu-oorlog en die Eerste Vryheidsoorlog. Frere is in 1880 na Londen ontbied om aanklagte van wanbestuur in die gesig te staar.
 
==Nalatenskap==
Die stelsel van verantwoordelike regering soos dit onder Molteno ingevoer en gehandhaaf is, het universele stemreg gewaarborg, ingevolge waarvan alle mans, mits hulle aan sekere kwalifikasies voldoen het, kon stem. Dit was in skrille teenstelling met die ander Suider-Afrikaanse kolonies en state en sou in die een of ander vorm voortleef tot die [[Nasionale Party]] in die dekade ná 1950 ná 'n lang stryd die bruin kiesers van die gemeenskaplike kieserslys in Kaapland verwyder het.
 
==Laaste jare==
Molteno het uit die openbare lewe bedank. Koninging Victoria het hom in 1882 tot ridder geslaan. Die "Leeu van Beaufort" is op [[1 September]] [[1886]] in [[Claremont]] oorlede en daar begrawe.
 
==Bronne==
*Albertyn, dr. C.F. (red.) (1972) ''Afrikaanse Kinderensiklopedie''. Kaapstad: Nasionale Boekhandel Beperk.
*Rosenthal, Eric. (1978) ''Encyclopaedia of Southern Africa''. Cape Town, Wetton, Johannesburg: Juta and Company Limited.
 
[[Kategorie:Suid-Afrikaanse politici]]