Dialektiek: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes) kNo edit summary |
JMK (besprekings | bydraes) skakel |
||
Lyn 3:
Die [[Sofisme|Sofiste]] het geleer dat "[[arête]]" (Grieks: ἀρετή, oftewel kwaliteit of uitnemendheid) die hoogste waarde en bepaler van ‘n mens se lewenswandel was. Die Sofiste het lering verskaf in die artistieke gehalte van redenaarskap (soos ons iemand kan leer om beide te skryf en ‘n treffende of motiverende monoloog te lewer), as (een) wyse waardeur iemand sy "arête" kon aandui. Hulle het redenaarskap as ‘n kunsvorm aangebied, wat beide vir plesier en beïnvloeding van ander aangewend word deur die voortreflikheid van jou voordragte (in teenstelling met die gebruik van logiese argumente). (Die Sofiste se lering was dat ‘n persoon moet strewe na arête in alles wat hy doen, en nié slegs in redenaarskap nie).
[[Sokrates]] het "waarheid" gehuldig as die hoogste waarde, menend dat dit ontdek kan word deur redenasie en logika in redevoering: oftewel, dialektiek. Sokrates het beredenering hooggeag, d.i. beroeping op die logiese, eerder as emosionele aansporing, as die gepaste middel tot oorreding, die ontdekking van waarheid, en as die bepaler van aksie. Vir Sokrates was waarheid, nié arête nie, die hoëre verdienstelikheid, en elke persoon sou bowenal moes strewe na waarheid as riglyn vir sy lewe. Sokrates het daarom die Sofiste en hul lering van retoriek as artistieke, emosionele redekuns teëgestaan, wat nie logika of bewyse vereis het nie.<ref>Vgl. [[Gorgias (dialoog)|Gorgias]], 449B: "Sokrates: Sou jy dan gewillig wees, Gorgias, om die bespreking voort te sit, soos ons dit nou besig [dialektiek] by wyse van vraag en antwoord, en om uit te stel vir ‘n ander geleentheid die (emosionele) toesprake [retoriek] wat deur Polos [‘n Sofis] begin is?"</ref> Verskillende vorme van dialektiese redenasie het in die [[Groter Indië|Indosfeer]] en [[die Weste]] ontstaan, uit verskillende tydvakke onderskeidelik. Onder die vernaamste vorme van dialektiese redenasie is die [[Sokratiese metode|Sokratiese]], Hindoe, [[Oepaja|Boeddhistiese]], Middeleeuse, [[Dialektiek#Hegelse dialektiek|Hegelse]], Marxistiese, Talmoediese en die [[Neo-ortodoksie]].
==Nota==
| |||