Stellaland: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Laurens (besprekings | bydraes)
Zuid-Afrikaansche Republiek
No edit summary
Lyn 1:
[[Beeld:Stellaland late1883.png|thumb|right|200px|Latere vlag van Stellaland]]Die '''Stellalandse RepubliekStellaland''' was vanaf 1882 tot 1885 'n onafhanlike gebied[[republiek]] in die noordelike deel van die destydse [[Kaapkolonie]] en nou deel van [[Suid-Afrika]].
[[Beeld:Stamp Stellaland 1p.jpg|thumb|left|125px|[[Posseël]] van Stellaland]]
 
[[Beeld:Stellaland early1883.png|thumb|right|200px|Vroeë [[vlag van Stellaland]]]]
Vandag word die naam steeds gebruik om die streek aan te dui wat die dorpe [[Vryburg]], [[Stella]] en [[Reivilo]] insluit, asook kleiner plekke soos [[Bray]], [[Tosca]] en [[Vostershoop]].
[[Beeld:Stellaland late1883.png|thumb|right|200px|Latere vlag van Stellaland]]Die '''Stellalandse Republiek''' was vanaf 1882 tot 1885 'n onafhanlike gebied in die noordelike deel van die destydse [[Kaapkolonie]] en nou deel van [[Suid-Afrika]].
 
Die naam kom van Stella, die [[Latyn]]se woord vir [[ster]] en is blykbaar gekies omdat daar 'n [[komeet]] in die nagruim sigbaar was tydens die gevegte wat aanleiding gegee het tot die stigting van die republiek. Daar is ook 'n dorp met die naam Stella naby Vryburg.
 
== Geskiedenis ==
[[beeld:Map_Stellaland.jpg|thumb|right|200px|Kaart van Stellaland en omliggende gebied]]
Die republiek het ontstaan nadat [[Boer]]e betrokke geraak het by 'n konflik tussen twee swart stamme, die [[Batlaping]] en die [[Korannas]]. Albei groepe het wit huursoldate gewerf. [[David Massouw]], die leier van die Korannas, het aan die Boere plase beloof. Toe die konflik in Julie [[1882]] beëindig is, het 416 van die Boere wat plase ontvang het, hulleself as vryburgers beskou en Stellaland op 26 Julie 1882 as hulle eie onafhanklike republiek uitgeroep. [[G.J. van Niekerk]] was die eerste (en enigste) president van die republiek wat in Augustus [[1883]] formeel geproklameer is.
 
[[Vryburg]], die hoofdorp, is toe uitgelê op 'n plek wat die [[Tswana]]s as [[Huhudi]] (Tswana vir "lopende water") ken.
Die republiek het ontstaan nadat [[Boer]]e betrokke geraak het by 'n konflik tussen twee swart stamme, die [[Batlaping]] en die [[Korannas]]. Albei groepe het wit huursoldate gewerf. [[David Massouw]], die leier van die Korannas, het aan die Boere plase beloof. Toe die konflik in Julie [[1882]] beëindig is, het 416 van die Boere wat plase ontvang het, hulleself as vryburgers beskou en Stellaland as hulle eie onafhanklike republiek uitgeroep. [[G.J. van Niekerk]] was die eerste (en enigste) president van die republiek wat in Augustus [[1883]] formeel geproklameer is.
 
[[Gerrit Jacobus van Niekerk]] (1849-1896) was die eerste (en enigste) president van die republiek wat in Augustus [[1883]] formeel geproklameer is.
[[Vryburg]], die hoofdorp, is uitgelê op 'n plek wat die [[Tswana]]s as [[Huhudi]] (Tswana vir "lopende water") ken.
 
Die naam kom van Stella, die [[Latyn]]se woord vir [[ster]]. Daar is ook 'n dorp met die naam [[Stella]] naby Vryburg. Daar was blykbaar 'n komeet in die nagruim sigbaar tydens die gevegte. Stellaland het 'n eenvoudige administrasiestelsel ontwikkel en op [[23 Februarie]] 1883 ’n [[Volksraad]] in plek gestel. Die grondwet van die [[Zuid-Afrikaansche Republiek]] is aanvaar.
 
Op [[7 Augustus]] [[1883]] verenig dit met [[Goosen]], 'n tweedenaburige onafhanklike gebied in die Noordweste van Suid-Afrika, om die "verenigdeVerenigde State van Stellaland" te vorm.
Stellaland wou met die Transvaalse Republiek verenig, maar die [[Verenigde Koninkryk|Britse regering]] het dit teen gestaanteengestaan en wou nie hê dat die westelike grens van die Transvaal gehandhaaf moet word. <!-- wou hulle of wou hulle nie? --> In Februarie 1885 het 'n britseBritse ekspedisiemag onder sirSir [[Charles Warren]] die dorp ingeneem en op 30 September 1885 die gebied by [[Brits-Betsjoenaland]] ingelyf, wat toe in 1895 deel van die [[Kaapkolonie]] geword het. In 1910 het die Kaapkolonie die [[Kaapprovinsie]] (een van die vier [[provinsie|provinsies]] van die [[Unie van Suid-Afrika]] en later die [[Suid-Afrika|Republiek van Suid-Afrika]]) geword. VanafGedurende die tuisland-era, was Vryburg en omstreke 'n "wit eiland" in die onafhanklike tuisland [[Bophutatswana]]. Sedert 1994, toe die land in nege provisies ingedeel is, is hierdie gebied deel van die [[Bophirima]]("Westelike")-streek van die [[Noordwes|Noordwes-provinsie]] van Suid-Afrika.
 
== Vlag ==
[[Beeld:Stellaland early1883.png|thumb|rightleft|200px|Vroeë [[vlag van Stellaland]]]]
[[Beeld:Stellaland late1883.png|thumb|right|200px|Latere vlag van Stellaland]]
Die eerste vlag, wat in 1882 in gebruik geneem is, het Stellaland se wapen op 'n groen agtergrond vertoon. In 1883 is die wapen vervang deur 'n wit ster. Die agtergrond van die finale weergawe het uit twee helftes bestaan - groen aan die linkerkant en rooi aan die regterkant.
 
Een van die redes waarom Stellaland so baie verskillende vlae gehad het, was blykbaar dat mev. Van Niekerk, die president se vrou, al die vlae self moes maak en nie altyd materiaal en garing van die vereiste kleure byderhand gehad het nie.
 
== Posseëls ==
[[Beeld:Stamp Stellaland 1p.jpg|thumb|left|125pxright|[[Posseël]] van Stellaland]]
In Februarie 1884 het Stelland hulle eie [[posseëls]] uitgegee, met 5 verskillende waardes. Hierdie seëls is vandag baie skaars en sommige eksemplare is meer as R5000 werd.
 
== Bronnelys ==
* Erasmus, B.P.J., ''Op Pad in Suid-Afrika'', Jonathan Ball Uitgewers, Johannesburg, 2004.
* [http://www.geocities.com/haigariep/colrep/StellaA.html vertaalde gegewe uit Standard Encyclopædia of Southern Africa]
* [http://www.crwflags.com/fotw/flags/za_stel.html Flags of the World]
 
 
{{Boere Republieke}}