Theophilus Shepstone: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
JMK (besprekings | bydraes) kNo edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Theophilus Shepstone00.jpg|thumb|right|
'''Sir Theophilus Shepstone''' (8 Januarie 1817 - 23 Junie 1893) was ‘n Brits-Suid-Afrikaanse [[staatsman]] wat verantwoordelik was vir die anneksasie van die [[Transvaal Kolonie|Transvaal]] deur Brittanje in 1877.
Line 18 ⟶ 17:
Shepstone het in Januarie 1877 na [[Pretoria]] gereis, en op 12 April ‘n proklamasie uitgevaardig wat die instelling van Britse gesag oor Transvaal verklaar het. Shepstone se mag het uit slegs 25 berede polisiemanne bestaan, en tog was daar geen openlike weerstand teen die anneksasie nie; ‘n toestand wat hy aan die “bykanse anargie” van die destydse republiek toegeskryf het. "Niks anders as anneksasie," het Sir Theophilus aan die Koloniale Kantoor geskryf, "sal of kan die staat red nie, en niks anders kan Suid-Afrika red van die verreikendste gevolge nie. Al die denkende en intelligente mense weet dit, en sal dankbaar wees om bevry te word van die gedrang van kleinlike faksies waardeur hulle in ‘n konstante toestand van opruiing en onrus gehou word, deurdat die regering en alles wat daarmee verband hou, ‘n volstrekte klug is".<ref>[[John Martineau|Martineau]] se ''Life of Sir Bartle Frere'', hoofstuk 18</ref> Shepstone se aksie is al afgemaak as voortydig. Hy het egter rede gehad om te glo dat indien Brittanje nie bepalend sou optree nie, Duitsland moontlik oorreed kon word om Transvaal onder beskerming te neem.
Is sy anneksasie-proklamasie se voorgeskrewe beleid van selfregering vir die Boere verder tot uitvoering gebring, het die opstand van 1880-81 moontlik nie uitgebreek nie. Shepstone het in Pretoria aangebly as administrateur van Transvaal tot Januarie 1879;<ref>[http://www.worldstatesmen.org/South_Africa.html#Transvaal Transvaal rulers]</ref> sy bewind is gekenmerk, volgens [[Sir Henry Bartle Fre, 1ste Baronet|Sir Bartle Frere]], wat hom beskryf het as "’n eiesoortige Afrikaner-jakkalsdraaier," met ‘n "blykbare afwesigheid van enige ywer om ‘n beter stelsel te beraam of te konstateer" as dié wat die vorige regime gekenmerk het. Shepstone is na Engeland ontbied om die Koloniale Kantoor oor Suid-Afrikaanse sake in te lig en het in Mei 1879 daar aangeland; met sy terugkeer na Natal het hy (in 1880) uit die publieke diens getree. In 1883 is hy egter
Alhoewel Shepstone se lewe en werk by tye geloof is deur Britte en Suid-Afrikaners, het kenners van die era, soos die Suid-Afrikaanse historikus Jeff Guy, hom geïmpliseer by die aanhitsing van ‘n sameswering vir die inval van die Zoeloekoninkryk en die ontbinding daarvan deur magte van Natal en Transvaal. Sy motiewe hiervoor sou die voorsiening in die toenemende behoefte aan arbeid in die Natal-kolonie wees, benewens ‘n poging om die vriendskap van die Transvaalregering terug te win.
| |||