Wysiging soos op 19:03, 20 Julie 2011 wysig Morne (besprekings \| bydraes) 86 133 edits No edit summary ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 11:15, 2 Augustus 2011 wysig maak ongedaan JMK (besprekings \| bydraes) 12 730 edits k sp Nuwer wysiging →
Lyn 1: [[Lêer:Tielman Roos.jpg\|thumb\|310px\|right\|Adv. Tielman Roos en 'n karikatuur van hom deur D.C. Boonzaaier.]] '''Tielman Johannes de Villiers Roos''' ([[8 Mei]] [[1879]] - [[28 Maart]] [[1935]]) was 'n advokaat, regter, politikus en [[Suid-Afrika \|Suid-Afrikaanse]] minister van justisie vanaf 1924 tot 1929. Hy is in [[1879]] in [[Kaapstad]] gebore en as ~~regsgeleerder~~regsgeleerde opgelei. In [[1902]] verhuis hy na die destydse [[Transvaal]] waar hy leier van die [[Nasionale Party]] word vandaf die stigting van die party van [[7 Januarie\|7]] tot [[9 Januarie]] [[1914]]. Hy was altyd sterk republikeins in sy politieke beskouing. Danksy sy bemiddeling het kol. [[Frederick Hugh Page Cresswell\|F.H.P. Cresswell]] en genl. [[James Barry Munnik Hertzog\|J.B.M. Hertzog]] in [[1922]] onderhandelings begin wat uiteindelik gelei het tot 'n koalisie tussen die [[Arbeidersparty]] en die [[Nasionale Party]], die sogenaamde [[Pakt-regering]] wat aan bewind was van [[17 Junie]] [[1924]] tot die ~~samwerking~~samewerking van die [[Suid-Afrikaanse Party]] en die [[Nasionale Party]] vanaf [[1933]] wat op [[5 Desember]] [[1934]] uitgeloop het op die stigting van die [[Verenigde Party\|Verenigde Suid-Afrikaanse Nasionale Party]]. Roos was Volksraadslid vir [[Lichtenburg]] van [[1924]] tot [[1929]] en minister van justisie in die eerste [[Pakt-regering]]. Hy was in [[1929]] verantwoordelik vir die "Swart Manifes" wat die verkiesing op [[18 Junie]] [[1929]] as die sogenaamde Swart gevaar-verkiesing gekenmerk het. Lyn 10: Hy het kort daarna uit die politiek getree weens swak gesondheid en is in die verkiesingsjaar benoem tot appèlregter. Roos het in [[1932]] tot die politiek teruggekeer met 'n opsienbare toespraak oor die noodsaaklikheid om af te stap van die [[goudstandaard]]. Dit het die [[Pakt-regering]] laat wankel en uiteindelik tot samesmelting tussen die [[Nasionale Party\|N.P.]] en die [[Suid-Afrikaanse Party\|S.A.P.]] gelei. Roos het sy hand egter ietwat oorspeel met die stigting van die [[Roosiete\|Sentrale Party]] op [[12 Mei]] [[1934]], 'n politieke party wat sy steun moes konsolideer. Die party het, voor sy stigting, aan die verkiesing van [[17 Mei]] [[1933]] deelgeneem, die 20 kandidate kon net 23  723 stemme kry om slegs twee kandidate verkies te kry. Die party ontbind egter op [[9 Maart]] [[1935]] weens 'n gebrek aan steun en omdat hy uit die koalisieregering gelaat is. ==Bronne== * Saunders, Christopher C. (raadgewende red.), ''An Illustrated Dictionary of South African History'', Ibis Books and Editorial Services ccBK, Sandton, 1994. * Scannell, J.P., ''Die Afrikaanse Kernensiklopedie'', Nasionale Boekhandel Beperk, Kaapstad (et. al.), 1965. * Cameron, Trewhella (hoofred.), ''Nuwe Geskiedenis van Suid-Afrika'', Human & Rousseau, Kaapstad en Pretoria, 1986.

Tielman Roos: Verskil tussen weergawes