John Molteno: Verskil tussen weergawes

Toe goewerneur sir [[Henry Barkly]] na Londen uit Londen na die Kaap gestuur word met die mandaat om verantwoordelike regering vir die kolonie in te voer, het Molteno die wetsontwerp deurgevoer en word hy in 1872 die eerste Kaapse eerste minister. Sy kommissaris van openbare werke was [[John X. Merriman]], uiteindelik van 1908 tot [[Uniewording]] in 1910 die Kaap se laaste eerste minister.

Molteno se eerste taak was om die kolonie se finansies re te ruk. Die nuutgevonde inkomste uit die diamant- en volstruisbedryf het hy gebruik om die Kaap se opgehoopte skuld te delg en het groot belê in infrastruktuur, waaronder die telegraafstelsel en 'n ambisieuse spoorwegprojek. Hy het ook die landboubedryf help herleef en was die grondlegger van wydlopende besproeiingstelsel. Namate uitvoer toegeneem het, het die Kaapse ekonomie gestelherstel sodat daar 'n redelike oorskot op die begroting was aan die einde van sy ampstermyn. Hy was regeringshoof tydens die Negende Grensoorlog in 1877, 'n sterk teenstander van verdeeldheid in die kolonie en het baie moeite gedoen om die verdeeldheid tussen die Westelike en Oostelike Provinsie te oorbrug. Ook het hy teenstanders se voorstelle gekeer om die gewapende magte van die Kaap op rassegrondslag te skei. Tydens sy bewind is die [[Universiteit van Suid-Afrika|Universiteit van die Kaap die Goeie Hoop]] gestig, wat mettertyd ontwikkel het tot die hedendaagse Unisa, asook die [[Universiteit Stellenbosch|Victoria-kollege]], voorloper van die Stellenbosse universiteit.

In 1876 het Molteno wel Engeland besoek, maar weer geweier om 'n konferensie oor federasie by te woon. Uiteindelik het hy teësinnig tot inlywing van [[Griekwaland-Wes]] by die Kaapkolonie ingestem. Van 1877 tot 1878 voer hy 'n langdurige stryd met sir [[Bartle Frere]], goewerneur, oor sy diktatoriale optrede ten opsigte van federasie en die militêre leiding. Frere is aangestel in die plek van goewerneur [[Henry Barkly]], wat afgedank is deur die Koloniale Kantoor. Die nuwe goewerneur het die Kaapse kabinet op [[3 Februarie]] [[1878]] verdaag, die einde van Molteno se premierskap omdat hy, ondanks herhaalde uitnodigings, volstrek geweier het om weer dié amp te beklee. Vanweë Frere se gebrekkige kennis van die Suider-Afrikaanse omstandighede het die poging om 'n federasie daar te stel, heeltemal skipbreuk gely en volg 'n reeks oorloë, waaronder die Anglo-Zulu-oorlog en die Eerste Vryheidsoorlog. Frere is in 1880 na Londen ontbied om aanklagte van wanbestuur in die gesig te staar.