Walter Sisulu: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Lyn 1:
'''Walter Max Ulyate Sisulu''' ([[18 Mei]] [[1912]], [[Engcobo]] – [[5 Mei]] [[2003]]
Walter Sisulu is op 18 Mei 1912 op Engcobo in die [[Transkei]] gebore as die seun van [[Alice Mase Sisulu]], 'n huishoudster, en Victor Dickinson, 'n wit staatsamptenaar. Hy het
▲'''Walter Max Ulyate Sisulu''' ([[18 Mei]] [[1912]], [[Engcobo]] – [[5 Mei]] [[2003]], ) was 'n [[Suid-Afrika]]anse anti-[[apartheid]] aktivis en lid van die ''[[African National Congress]]'' (ANC).
Hy was egter te jonk om in diens geneem te word en het een werk ná die ander gehad voordat hy 'n eiendomsagentskap op die been gebring het wat hom onafhanklik gemaak het. Die agentskap het mettertyd ontwikkel in 'n plek waar desperate swartmense aangeklop het om hulp en waar baie vir weerstandsorganisasies gewerf is. Nelson Mandela was een van die mense wat by Sisulu opgedaag het om hulp te soek. Sisulu het die jong Mandela onder sy vlerk geneem en 'n lewenslange vennootskap is gebore wat 'n sentrale rol in die stryd teen apartheid sou speel. Die seun van Victor Dickenson, 'n blanke magistraat<ref name=ANC-biography/> en Alice Manse Sisulu, 'n [[Xhosa]]-vrou.<ref name=ANC-biography> [http://www.anc.org.za/ ANC], [http://www.anc.org.za/people/sisulu_wmu.html Walter Max Ulyate Sisulu],
▲Walter Sisulu is op 18 Mei 1912 op Engcobo in die [[Transkei]] gebore as die seun van [[Alice Mase Sisulu]], 'n huishoudster, en Victor Dickinson, 'n wit staatsamptenaar. Hy het grootgeword by sy ma se familie in [[Qutubeni]] en [[Cofimvaba]], waar hy op vyftienjarige leeftyd standerd vier voltooi het en daarna na [[Johannesburg]] is om as 'n mynwerker te gaan werk.
▲Hy was egter te jonk om in diens geneem te word en het een werk ná die ander gehad voordat hy 'n eiendomsagentskap op die been gebring het wat hom onafhanklik gemaak het. Die agentskap het mettertyd ontwikkel in 'n plek waar desperate swartmense aangeklop het om hulp en waar baie vir weerstandsorganisasies gewerf is. Nelson Mandela was een van die mense wat by Sisulu opgedaag het om hulp te soek. Sisulu het die jong Mandela onder sy vlerk geneem en 'n lewenslange vennootskap is gebore wat 'n sentrale rol in die stryd teen apartheid sou speel. Die seun van Victor Dickenson, 'n blanke magistraat<ref name=ANC-biography/> en Alice Manse Sisulu, 'n [[Xhosa]]-vrou.<ref name=ANC-biography> [http://www.anc.org.za/ ANC], [http://www.anc.org.za/people/sisulu_wmu.html Walter Max Ulyate Sisulu], Besoek op 19 Augustus 2007</ref> In [[1928]] het hy die sendingskool waar hy 'n leerling was verlaat om in Johannesburg te begin werk, eers as arbeider, en later as eiendomsagent.
In [[1940]] het hy by die ANC aangesluit en in [[1943]] het hy, [[Nelson Mandela]] en [[Oliver Tambo]]
In [[1952]] is Sisulu 'n [[opgeskorte vonnis]] opgelê vir sy rol in die beplanning van die ''[[Defiance Campaign]]''. Daarna reis hy deur Europa en besoek die [[Sowjetunie|VSSR]] en [[Sjina]] as ambassadeur van die ANC. Gedurende die volgende tien jaar is hy sewe keer in die tronk gegooi.
Op [[12 Junie]] [[1964]], na die [[Rivonia-verhoor]] ([[1963]] - [[1964]]), is hy, Mandela, en ander senior ANC-lede tot lewenslange gevangenisskap gevonnis en op [[
Van 1956 tot 1961 het hy tereggestaan op aanklagte van hoogverraad (dit sluit in sy aanhouding sonder verhoor in 1960). In 1961 is hy as eerste politieke kommissaris tot die beheerraad van die nuut gestigte [[Umkhonto WeSizwe]] verkies. In die volgende twee jaar is hy verskeie kere in hegtenis geneem of onder huisarres geplaas voordat hy tot ses jaar gevangenisstraf veroordeel is. Op 19 April 1963 het hy egter ondergronds gegaan hangende 'n appèl teen die vonnis, maar is op 11 Julie van daardie jaar is hy saam met agt ander leiers van die vryheidstryd by Lilliesleaf Farm in Rivonia in hegtenis geneem en onder die 90-dae-wet van destyds aangehou.
Intussen het hy ook verder begin studeer en geskryf - insluitende artikels oor nasionale helde vir die swart pers - met die oog daarop om massaveldtogte op 'n landwye skaal te beplan en om strategieë vir die teenstaan van apartheid te formuleer.
Sy grootste oomblik was ongetwyfeld tydens die Rivonia-verhoor van 1963/1964, toe die beskuldigdes besluit het dat Sisulu die aangewese persoon was om die gevreesde staatsaanklaer Percy Yutar as hoofgetuie vir die verdediging aan te durf. Sisulu het hom onder die vyf-dae-lange kruisverhoor so goed van sy taak gekwyt dat die regter, wat aanvanklik openlik aan die kant van die aanklaer was, die gewisse doodsvonnis vir agt van die tien hoofaangeklaagdes versag het tot lewenslange tronkstraf (die ander twee is vrygespreek).
In 1964 is Sisulu saam met Mandela en andere na Robbeneiland gevlieg, waar hy byna drie dekades lank aangehou is. Hy is later oorgeplaas na die [[Pollsmoor-gevangenis]], vanwaar hy in Oktober [[1989]] vrygelaat is. Daarna het hy by die ANC se hoofkwartier, Shell House, gewerk saam met onder andere die destydse sekretaris-generaal, [[Cyril Ramaphosa]]. In 1991 het hy 'n versoeningsrol gespeel toe hy by die ANC se kongres in Durban vir die amp van ondervoorsitter van die ANC gestaan het sodat 'n verdeling tussen [[Thabo Mbeki]] en [[Chris Hani]] - die ander kandidate vir die amp - omseil kon word.
Onder Sisulu se leiding het die ANC in 'n goed georganiseerde en doeltreffende vryheidsbeweging verander - wat die onderdrukking deur die apartheidsregering uitgelok het wat die ANC ondergronds sou dryf en die begin van die einde van die apartheidsbewind aangekondig het. Saam met sy kollegas het hy die Freedom Charter (Vryheidshandves) help opstel. Hy het ook 'n kultuur van openlike debat in die Nasionale Uitvoerende Komitee van die ANC bevorder. Sy statuur as nasionale leier is versterk deur sy reputasie as 'n man van onbesproke integriteit, waardigheid en toewyding aan die beginsels van demokrasie.
Line 23 ⟶ 26:
Hy is op 5 Mei 2003 oorlede en is op [[17 Mei]] 2003 tydens 'n "spesiale amptelike begrafnis" begrawe.
Walter Sisulu is volgens 'n besluit van die President, in oorleg met kabinetsministers, tydens 'n spesiale amptelike begrafnis by die Croesus-begraafplaas buite Soweto begrawe. Die begrafnis is bygewoon deur Suid-Afrikaanse politici en veterane van die "struggle", staatsmanne en hoogwaardigheidsbekleërs vanoor die hele Afrika, asook verskeie hooggeplaastes uit die buiteland. Voor die begrafnis het sy liggaam in staatsie gelê in die Uncle Tom-saal in Soweto, waar duisende mense hulde aan hom kom bring het. Die begrafnis is ook voorafgegaan deur 'n begrafnisrede by die Orlando-stadion en gedenkdienste landwyd.
'n Gedenkdiens vir "Tata Sisulu" is ook by die kerk van St Martin-in-the-Fields in Londen gehou, terwyl die Britse minister van buitelandse sake, Jack Straw, tydens sy besoek aan Suid-Afrika 'n gedenkdiens in Pretoria bygewoon het. In sy huldeblyk het oud-president Mandela gesê dat 'n deel van hom met "Xhamela" se dood weggeval het, terwyl president Thabo Mbeki hom beskryf het as "Suid-Afrika se geliefde vriend en staatsman van bevryding".
Sisulu self het gesê dat hy graag onthou sou wil word as 'n man wat hom toegewy het aan die stryd van die mense. Dat hy hierdie ideaal bereik het, word weerspieël in die verklaring van die ANC met sy dood dat Walter Sisulu een van die reuse van die stryd teen apartheid was. By sy begrafnis het die Amerikaanse sangeres Brenda Joyce My Living Shall Not Be In Vain gesing - 'n lied wat ook by die begrafnis van die Amerikaanse burgerregteleier [[Martin Luther King Jnr]] gesing is.
== Eksterne skakels ==
* "[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/297039.stm Obituary: Walter Sisulu]" - BBC News obituary, dated Monday, 5 May, 2003
* "[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/3002619.stm Anti-apartheid fighter Sisulu dies]" - BBC News article, dated Tuesday, 6 May, 2003
Line 37 ⟶ 41:
{{verwysings|2}}
{{Suid-Afrikaanse-politikus-saadjie}}
| |||