Nicolaas Havenga: Verskil tussen weergawes

Nicolaas Havenga stam uit 'n stoere [[Afrikaner]]familie. Hy was die oudste seun van Christiaan Adriaan en Aletta Gertruida Havenga (gebore Engelbrecht), kry sy skoolopleiding op [[Koffiefontein]] en aan [[Grey-kollege]] in [[Bloemfontein]]. Met die uitbreek van die [[Anglo-Boereoorlog]] gaan hy op 17-jarige ouderdom op kommando en neem deel aan die vroeë veldslae by Belmont, Graspan, Modderrivier en [[Magersfontein]]. Nadat hy assistent-privaat sekretaris van genl. [[J.B.M. Hertzog]] geword het, bring hy die res van die oorlog saam met hom deur. Hy is die derde keer gewond naby Kafferskop, distrik [[Lindley]], op [[8 Maart]] [[1902]] en bly in die hospitaal tot die einde van die oorlog. Van hom het [[Winston Churchill]] gesê: "Daardie man het meer Britse lood in sy liggaam as enigiemand anders wat ek ken. Hy is deurtrek van Britse koeëls, tog koester hy geen haat jeens ons nie."

Toe die [[Pakt-regering]] van Hertzog en die [[Arbeidersparty|Arbeiders]] in 1924 die bewind by die [[Suid-Afrikaanse Party|S.A.P.]] van genl. [[Jan Smuts]] oorneem, word Havenga minister van finansies. Hy bly aan in dié amp tot 1939 en weer van 1948 tot 1955. Op [[4 September]] [[1939]] verslaan die Volksraad met 'n meerderheid van 80 teen 67 genl. Hertzog se mosie om neutraal te bly in die [[Tweede Wêreldoorlog]] en so bedank hy en die eerste minister saam met al die ander voormalige [[Nasionale Party|Natte]] in die kabinet. Hulle sluit hulle by dr. [[D.F. Malan]] se Nasionale Party aan, maar bedank in 1940 uit die Volksraad en stig die [[Afrikanerparty]]. Havenga, 'n voorstander van gematigde nasionalisme, word leier van die A.P. ná Hertzog se dood in November 1942. In die algemene verkiesing van 1943 kom Havenga slegs derde in die kiesafdeling [[Frankfort]]. J.L.B. Döhne van die Herenigde [[Nasionale Party]] wen met 3 050 stemme, die [[Verenigde Party]] se J.P. de Jager kry 2 017 stemme en Havenga vir die Afrikanerparty 1 487.

Ná die oorlog beywer hy en dr. Malan hulle vir Afrikaner-eenheid. Die Afrikaner- en Nasionale Party kom ooreen om nie mekaar se kandidate in die [[Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 1948|1948-verkiesing]] teen te staan nie. Havenga wen [[Ladybrand]] met 5 096 stemme teen die Verenigde Party-kandidaat, J.J. Fourie, se 2 485. Die A.P. verower nege setels en die N.P. 70 vergeleke met die [[Arbeidersparty]] se ses en die V.P. se 65 vir 'n skrale N.P.-A.P.-meerderheid van sewe (die speaker buite rekening gelaat). Weer word Havenga minister van finansies. Die twee partye smelt in 1951 saam en Havenga word partyleier in Natal. Dit was nadat Malan Havenga oorreed het dat die bruin kiesers op die algemene kieserslys op 'n afsonderlike lys geplaas moes word, want Havenga het die [[Kleurling]]e voorheen beskou as deel van die Afrikaners en wou hulle (net soos Hertzog) nie van die algemene kieserslys verwyder nie. Toe dr. Malan in 19551954 bedank as eerste minister en sy aangewese opvolger, Havenga, nie eerste minister word nie, maar adv. [[J.G. Strijdom]], bedank hy uit die Volksraad en verlaat die politiek. Hy was die laaste kabinetsminister was in die [[Anglo-Boereoorlog]] geveg het.