Wysiging soos op 20:35, 5 September 2010 wysig Wikix (besprekings \| bydraes) 17 590 edits kNo edit summary ← Ouer wysiging		Wysiging soos op 14:17, 26 Augustus 2011 wysig maak ongedaan Hansjoseph (besprekings \| bydraes) 10 744 edits k taal timmer Nuwer wysiging →
Lyn 23: [[Lêer:Graz clock tower.jpg\|thumb\|220px\|left\|Die Graz [[Schlossberg]] Kloktoring]] '''Graz''' [graːts] ([[Sloweens]]: ''Gradec'' IPA: /gra.deʦ/), is die tweede grootste stad in [[Oostenryk]] naas [[Wene]] met 'n bevolking van 285,470 (2006) inwoners en is die hoofstad van die federale staat van [[Stiermarke]] (''Steiermark'' in [[Duits]]). Die stad het 'n ~~lange~~lang tradisie as studentestad met vier universiteite en meer as 40 000 studente. Graz se historiese binnestad is in 1999 as 'n [[UNESCO]] [[Wêrelderfenisgebied]] verklaar. In [[2003]] was Graz die enigste Kultuurhoofstad van [[Europa]]. Die stad is aan die Murrivier in die suidooste van Oostenryk geleë en is ongeveer 2,5 ure suid van Wene per trein of 2 ure per motor. Die stad word ~~omgrens~~aan drie kante deur lae heuwels ~~aan drie kante~~ begrens. == Geskiedenis == Lyn 31: [[Lêer:Graz Schloss Eggenberg front facade.jpg\|thumb\|280px\|right\|Schloss Eggenberg (Kasteel)]] Graz was oorspronklik die terrein van 'n Romeinse fort. Die Slowene het later 'n klein [[kasteel]] gebou wat later 'n ~~swaer~~swaar ~~verdedige~~verdedigde vestiging geword het. Die woord 'Gradec', waaraan Graz sy naam te danke het, het letterlik "klein kasteel" in Sloweens beteken. Die Duitse naam, Graz, is eers in [[1128]] gebruik. Onder Babenbergse heerskappy het die hertogte die dorp in 'n belangrike handelsentrum omskep. Later het Graz deur Habsburgers besit. In [[1281]] het Koning Rudolf I besonder voorregte aan Graz toegeken. In die [[14de eeu]] het Graz die woonplek van die Habsburgs geword, vanwaar hulle Midde-Oostenryk regeer het. Die koninklikes het in die Schlossberg gewoon en oor Stiermarke, Karintië en dele van die hedendaagse Italië en Slowenië regeer. In 1585 is die eerste universiteit gestig. In die [[16de eeu]] is die stad se beplanning hoofsaaklik deur Italiaanse Renaissance-argitekte en kunstenaars behartig. Een van die bekendste geboue, wat in hierdie styl opgerig is, is die ''Landhaus'', wat deur Domenico dell'Allio ontwerp is en deur die plaaslike regeerders as hoofkwartier gebruik is. In 1797 het die Franse weermag onder [[Napoleon\|Napoléon Bonaparte]] Graz beset. In 1809 is 'n ~~hernieude~~hernude aanval deur die Franse suksesvol afgeweer, maar met die verdrag van Schönbrunn is Oostenryk gedwing om die vestigings op Graz se Schlossberg, wat die Franse ook nie kon oorneem nie, heeltemal op te skerp. Die Schlossberg is in die 19de eeu soos die gebied om die vroëere stadsmuur (Glacis) in 'n park omskep. == Universiteite == Lyn 52: == Parke en tuine == Graz is 'n tuinstad en meer as 70 persent van die stad se oppervlakte bestaan uit groen ~~spasies~~ruimtes. Die ''Stadtpark'' (Stadspark) strek regom die versterkte Ou Dorp. In die sestiger- en sewentigerjare het toegewyde jong kunstenaars en skrywers die Stadtpark regoor Europa bekend gemaak en later die avantgarde ''Forum Stadtpark'' gestig. Graz het ook sy eie botaniese tuine, 'n kunstuin, 'n beeldhouwerktuin en ''Giovanni'' se tuine. * [http://kunstgarten.mur.at Kunstgarten] - Kunstuin met kontemporêre kunstoonstellings. Lyn 60: [[Lêer:GrazerRathaus-edit.jpg\|thumb\|280px\|right\|Graz se ''Rathaus'' of stadsaal in die skemer]] Die stadsaal ~~pruik~~pryk sedert 1893 oor Graz se ''Hauptplatz'' (hoofplein) en is ontwerp deur die Weense argitekte Wielemans en Reuter. Die ''Schlossberg'' kloktoring is Graz se bekendste landmerk en dateer in sy huidige vorm uit 1560. Die klokhorlosie tel die tyd al sedert 1712 af. Die lang en kort wyser is omgeruil. Drie klokke lui uit die toring, terwyl drie familiewapens ('coat of arms') die mure versier. Die toring is ook vroeër gebruik as 'n brandweersein, omdat die uitsig dit moontlik gemaak het om brande in die stad raak te sien en dan ook die klok te lui. Graz het ook talle katedrale. Lyn 97: == Vervoer == 'n Uitgebreide vervoernetwerk maak Graz 'n maklike stad om per motor te navigeer. Die stad het ook 'n bus en tremnetwerk. Laasgenoemde bestaan uit 8 tremlyne. Graz se treinstasie verbind die stad per spoor met [[Wene]], [[Salzburg]], [[Innsbruck]], Maribor in [[Slowenië]], [[Zagreb]] in [[Kroasië]], [[Praag]] in die [[Tjeggiese Republiek]] en [[Boedapest]] in [[Hongarye]]. Graz het ook sy eie klein lughawe ongeveer 10km suid van die middestad met 'n spoorwegstasie binne loopafstand daarvan. Die lughawe bedien vlugte elders uit Oostenryk en uit [[Londen]], [[Zürich]], [[Oslo]], [[Frankfurt am Main]], [[München]], [[Stuttgart]] en [[Düsseldorf]].

Graz: Verskil tussen weergawes