Nederlands: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
No edit summary
Lyn 542:
Anders as die yl bevolkte Nederduitse vlaktes is Nederland en veral [[Vlaandere]] reeds vanaf die middeleeue digbevolkte gebiede met 'n groot verstedelikte bevolking en 'n ryk kulturele lewe en literatuur in die landstaal. Daar is minder kontak met die Hoogduitse taalgebied, aangesien die [[suidelike Nederlande]] (veral Vlaandere) al vroeg hul eie identiteit en kultuur ontwikkel en na die noorde uitbrei. Ook die vryheidsoorlog teen die Spanjaarde en die afsonderlike godsdienstige ontwikkeling deur die uitbreiding van die calvinisme in die noorde skep 'n klimaat wat die vorming van 'n eie nasionale bewussyn bevorder.
 
Die oudste Nederlandse grammatika, die [[Twe-Spraack]] dateer uit die 16e16de eeu. Hierdie boek is 'n aanset om die volkstaal te ontwikkel tot 'n standaardtaal. Begin 17e17de eeu word 'n vertaling van die [[bybel]] in Nederlands begin. Hierdie vertaling is in [[1635]] gereed en omdat dit 'n boek is wat in die hele taalgebied versprei het, het dit taalkundig 'n belangrike invloed gehad op die standaardtaal; baie woorde en uitdrukkinge wat vandag in die standaardtaal aanwesig is, is oorspronklik afkomstig uit die Statenbybel.
 
Die huidige Nederlandse standaardtaal berus op die Nederduitse skryftaal van die 17de eeu, waarby die woordeskat geleidelik met Brabantse en Hollandse vorme uitgebou is. 'n Ouer taalvorm is die verkeerstaal van die Hanse, wat vir die handel en wetenskap ontwikkel is en net soos in Noord-Duitsland ook eeue lank in [[Antwerpen]], [[Brugge]] en [[Holland]] gebruik word.
Lyn 548:
In teenstelling met die huidige Hoogduits bewaar Nederlands talle Ou-Duitse woordvorme soos ''oorlog'', ''lenen'', ''kiezen'' (vergelyk Duits ''Kurfürst'' en ''auserkoren'') en ''verbazen''. Nederlands is nie deur die Hoogduitse klankverskuiwing beïnvloed nie, waarby byvoorbeeld "t" tot "ss" en "z" (/ts/), "p" tot "f" en "pf" en "k" tot "ch" ontwikkel: Vergelyk Nederlands ''water'' met Duits ''Wasser'', ''zout'' met ''Salz'' (/zalts/), ''kopen'' met ''kaufen'', ''paard'' met ''Pferd'' en ''zoeken'' met ''suchen''. Nederlands ondergaan ook party eie veranderings. In woorde soos ''zout'' (sout) het ''-al-'' of ''-ol-'' na ''-ou-'' verander.
[[Lêer:Dutchspeakersworldwide.png|right|thumb|300px|Die verspreiding van Nederlands (en Afrikaans)]]
Aan die begin van die [[19e19de eeu]] word begin met die standardisering van die spelling; die eerste spelling wat in groot gebruik raak is die spelling van Siegenbeek. Die spelling word nog verskeie male aangepas, waarna gestandaardiseer word op die spelling van De Vries en Te Winkel, in 1864 in [[België]] en in [[1883]] in [[Nederland]]. Die spelling van De Vries en Te Winkel blyk dusdanig bruikbaar dat, alhoewel daar enkele moderniseringe was, hy vandag nog altyd gebruik word. Ook in die Afrikaanse spelling is nog baie elemente uit die spelling van De Vries & Te Winkel aanwesig.
 
Danksy die kontak met die Franse taalgebied is daar vroeër 'n groot aantal woorde uit Frans ontleen, waarby die Franse taal nog steeds 'n invloed op die Nederlands van Vlaandere uitoefen. Die wedersydse beïnvloeding tussen Frans en Nederlands kan byvoorbeeld gesien word in 'n woord soos ''mitrailleur''; hierdie Franse leenwoord het as basis die Franse ''mitraille'', wat op sy beurt afkomstig is uit die Germaanse woord ''maitan'', wat binne Nederlands geëvolueer het tot ''mijt''. Vandag kom die meeste leenwoorde in Nederlands uit die Engelse taal.