|
<code></code>{{Régions van Frankryk
|région = [[Lêer:Franche-Comté.svg|25px]] FraintcheFranche-ComtèComté [[Lêer:Franche-Comté.svg|25px]]<br />Franche-Comté<br />Franche-Comtât
[[Lêer:Logo Franche-Comte.png|Logo actuel de la région Franche-Comté|120px]] [[Lêer:Blason_fr_Franche-Comté.svg|Blason de la Franche-Comté|100px]]
|blason=[[Lêer:Blason_fr_Franche-Comté.svg|Blason de la Franche-Comté|100px]]
|Ligging = [[Lêer:Franche-Comté map.png|Localisation de la Franche-Comté en France|200px]]
}}
'''Fraintche-Comtè''' ([[Frainc-comtou taal|Frainc-comtou]] '''''Fraintche-Comtè''''', [[Franse taal|Franse]] '''''Franche-Comté''''', ([[ArpitaansFrankoprovensaals]] '''''Franche Comtât''''') is 'n klein (16 202 km² teenoor die gemiddelde 24 762 km²) administratiewe gewes ([[Franse taal|Frans]]: ''région'') van [[Frankryk]]. Dit verteenwoordig 3% van die [[Frankryk|Franse]] grondgebied en bevat vier [[département]]s: [[Doubs (département)|Doubs]] (25), [[Haute-Saône]] (70), [[Jura (département)|Jura]] (39) en [[Territoire de Belfort]] (90). Terwyl die eerste drie elkeen in die omgewing van 5 000 km² beslaan, is laasgenoemde minder as 600 km² groot en verteenwoordig dit die kleinste metropolitaanse département buite [[Parys]]. FraintcheFranche-ComtèComté het 1 786 munisipaliteite (Frans: ''communes'') waarvan klein dorpies die grootste gedeelte uitmaak..
[[Lêer:Arbois rue chateau Pecauld.jpg|thumb|left|250px|Rue du Château Pécauld in Arbois, Jura, FraintcheFranche-ComtèComté]]
[[Besançon]], die streekshoofstad is 405 km van [[Parys]], 200 km van [[Nancy]], 226 km van [[Straatsburg]], 155 km van [[Bâle]], 177 km van [[Genève]], 195 km van [[Lyon]] en 91 km van [[Dijon]] af geleë.
Die inwoners van Fraintche Franche-ComtèComté staan bekend as die: FraincFrancs-ComtousComtois - FraincFrancs-ComtousesComtoises.
== Geskiedenis ==
[[Lêer:France-90-Belfort-Acces au chateau.jpg|thumb|left|250px|Belfortkasteel ingang]]
Die naam '''FraintcheFranche-ComtèComté''' verskyn nie amptelik voor [[1366]] nie; voor die datum is van ''Comté de Bourgogne'' (Graafskap van [[Boergondië]]) gepraat.
Die Comté de Bourgogne het deel gevorm van die [[Heilige Romeinse Ryk]], maar dit het 'n groot mate van outonomie geniet. Met die uitsterwing van die manlike tak van die Graaf van Boergondië het die graafskap onder diverse verskillende invloede gekom (Frankryk, Hertogdom van Boergondië, [[Spanje]]), maar die gebied het deurlopend sy besonderse vryhede behou.
Die Spaanse tydperk kom op 'n manier ooreen met die bloeitydperk van FraintcheFranche-ComtèComté. Die tydperk van voorspoed is egter onderbreek deur die Tienjarige Oorlog ([[1634]] – [[1644]]) wat deel gevorm het van die [[Dertigjarige Oorlog]]. Die Graafskap van Boergondië het Spaans gebly, maar 'n paar jaar later het [[Louis XIV]] dit teruggeëis. Hy beset dit in [[1668]] maar moes dit weer in die [[Vrede van Aken (1668)|Vrede van Aken]] teruggee.
FraintcheFranche-ComtèComté word beslis deel van Frankryk in [[1678]] deur die [[Vrede van Nijmegen]], behalwe vir die Comté de Montbéliard wat eers — vrywillig — Frans word op [[18 Oktober]] [[1793]].
Tydens die [[Franse Revolusie]] word die provinsie FraintcheFranche-ComtèComté verdeel in drie départements : [[Jura (département)|Jura]], [[Doubs (département)|Doubs]] en [[Haute-Saône]]. [[Belfort]] is aan [[Haut-Rhin]] hertoegeken. Tydens die Oorlog van 1870 weerstaan die dorp, verdedig deur Kolonel Denfert-Rochereau, die Duitse beleëring. Die dorp open nie die stadhekke tot [[16 Februarie]] [[1871]] nie en toe slegs in opdrag van die Franse regering, 'n paar weke na die ondertekening van die amptelike skietstilstand op [[28 Januarie]] [[1871]]. Die weerstand laat toe dat die dorp Frans bly na die anneksasie van [[Elsas]] [[Moselle (département)|Moselle]]. Sedert hierdie datum het die versterkings van die gebied (Frans: ''les Fortifications de l'Est'') 'n belangrike rol by die verdediging van die ''Trouée de Belfort'' (die "Poort van Belfort"), die stad Besançon en die roetes na die buurlande gespeel.
In [[1922]] word die stad en omgewing as 'n département gevestig onder die naam [[Territoire de Belfort]] en word daarmee die vierde département van FraintcheFranche-ComtèComté.
Tydens die [[Tweede Wêreldoorlog]] het FraintcheFranche-ComtèComté met sy groot aantal weerstandsvegters respek verdien.
== Geografie ==
[[Lêer:Montmelon, Jura in spring.JPG|thumb|right|250px|Montmelon, Doubs - die Jura in die Lente]]
FraintcheFranche-ComtèComté is in die weste van Frankryk geleë en die streek deel ongeveer 230 Kilometer landsgrens met [[Switserland]]. Fraintche Franche-ComtèComté lê tussen [[Elsas]] en die région [[Champagne-Ardenne]]. Dit word in die weste deur [[Boergondië]] en in die suide deur die région [[Rhône-Alpes]] begrens. Die natuurlike grens met Switserland word deur die Juragebergte gevorm. Die Suidwesteleike punt van die [[Vogese]] lê ook in FraintcheFranche-ComtèComté.<ref name = "CRdT">[http://www.franche-comte.org/ Comité Régional du tourisme de Franche-Comté], Besoek op 4 Maart 2007</ref>
FraintcheFranche-ComtèComté is bedek met uitgestrekte woude en is die mees beboste deel van Franryk met 42% van die oppervlak wat bebos is. Denne, eike en beukehoutbome kan hoogtes van tot 40 meter bereik. Die bosse word afgewissel met talle mere en riviere.
Ondergronds is daar meer as 9000 grotte en gangetjies wat die ''Glacière'' grot, wat reg deur die jaar indrukwende hoeveelhede ys bevat, en die Poudrey grot in sluit wat die grootste ondergrondse holte in Frankryk bevat.
[[Lêer:Morbier cheese two views.jpg|thumb|left|250px|Morbierkaas]]
[[Lêer:Chateau Chalon vin.jpg|thumb|right|250px|[[Vin Jaune]] van die Chateau Chalon en ander plaaslike produkte]]
FraintcheFranche-ComtèComté is 'n landelike gebied en tradisionele nywerhede en boerdery metodes het tot 'n groot mate behoue gebly. Die woude van FraintcheFranche-ComtèComté onderhou tradisionele nywerhede soos speelgoed- en pypmaak sowel as die maak van ander klein houtvoorwerpe.
FraintcheFranche-ComtèComté is 'n beesboerdery gebied wat beide suiwel en vleis produkte lewer. 'n Aantal [[kaas|kase]] soos Comté, Morbier, [[Emmental]], Mont d’or, Bleu de Gex, en Cancoillotte word vervaardig. Vleis gebaseerde lekkernye soos brési (gedroogte gerookte bief), Morteauwors, Luxeuil ham, Montbéliard wors, Ballon des Vosges (gerookte blad) kom uit FraintcheFranche-ComtèComté. Die delikatesse word met denne en jenewer gegeur.<ref name = "CRdT"/>
Eenvoudige tradisionele disse word van gehalte plaaslike produkte gemaak. Kaassop en groentebredie wat met gerookte vleis bedien word is voorbeelde hiervan. Die mere en riviere van FraintcheFranche-ComtèComté ondersteun varswatersnoeksouffles, forel in Vin Jaune (geelwyn), palingbredie en gestoofde kreef. Die woude lewer talle sampioene soos chanterelles, morilles, mousserons en petit-gris. Verder inspireer die beskikbaarheid van wildsvleis disse soos haas in witwyn met spek, FraintcheFranche-ComtèComté haas met room en geroosterde lyster<!--roasted thrush--> (grive) gevlam in Marc d'Arbois. Kaas is weer die basis vir disse soos biefstuk met ''Bleu de Gex'', ''au gratin comté'' disse, soutterte en fondue comtoise.<ref name = "CRdT"/>
In een van die oudste wyngebiede van Frankryk word vyf antieke druifsoorte verbou: Savagnin, Chardonnay, Pinot noir, Trousseau en Poulsard in ses ''Appellation d'Origine Contrôlée'' (AOC). Die Jura wyne is uniek en ongewoon en sluit die beroemde [[vin jaune]] in wat in proses soortgelyk aan die van sjerrie gemaak word. Die streek se vrugtebome ondersteun ook die maak van vrugtebrandewyne en likeurs soos [[kirsch]] uit Fougerolles en Mouthier, en denne en gentiaanlikeur. 'n Tradisionele plaaslike aperitief word met die anys van Pontarlier gemaak. Ander ''Alcohols'' sluit in absint. Bier word in Doubs deur Brasserie du Mont d'Or gemaak en in Jura by Brasserie de Granges-sur-Baume.<ref name = "CRdT"/>
FraintcheFranche-ComtèComté se kookkuns kan beleef word in talle restaurants, tables régionales (plaaslike kookkuns restaurants), herberge of B&Bs.
== Tegnologie en Nywerhede ==
FraintcheFranche-ComtèComté is Frankryk se voorste streek vir horlosie maak, brilraam vervaardiging en speelgoedvervaardiging. Die gebied is ook bekend vir die hoë aantal mense wat die motor- en metaalsektore werk. Die gebied word vandag gekenmerk deur uitnemendheid in hoëtegnologie gegrond op die kultuur van "klein-en-presies" wat voortspruit uit tradisionele horlosie maak en gesteun word deur die startegies posisie naby [[Switserland]].
Die streek het dan ook die hoogste digtheid van mikrotegnologie vermoëns in Frankryk. Die motorbedryf se aktiwiteite word gerig deur die ''Pôle Véhicule du Futur'' (Voertuig van die toekoms pool) wat daarop gemik is om sinergie te bewerkstellig tussen nywerheidskennis en plaaslike wetenskaplikes om voor te bly in die veld. Agriprosesering word onder die vaandel van Vitagora bevorder onder die temas van voedingswaarde, smaak en gesondheid. Die vierde pool van FraintcheFranche-ComtèComté se hoëtegnologie bedryf is in plastiek waar Plastipolis navorsing en ontwikkeling in saamgestelde materiale, mikro/- en nano-strukturering van polimere, gevorderde vervaardiging en beheer oor materiale bevorder.
Daar is ook byna 700 maatskappye wat hulle op inligtings- en kommunikasie-tegnologie toespits of in multimedia werk. Bekende maatskappye, wat in die gebied gevestig is, sluit in PSA Peugeot Citroën, Faurecia, Alastom, Solvay en ITT Cannon.<ref>[http://www.ardfc.org/ L’Agence Régionale de Développement de FRANCHE-COMTÉ] [http://www.ardfc.org/contenu.php?id=6&langage=gb The 5 good reasons for setting up in Free CountyFranche-Comté], Besoek op 4 Maart 2007</ref>
== Ekstrene Skakels ==
| 