Honderdjarige Oorlog: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
JMK (besprekings | bydraes)
taaldetail
Lyn 23:
}}
 
Die '''Honderdjarige Oorlog''' dekhet betrekking op die periode van 116 jaar ([[1337]] tot [[1453]]) waartydens [[Frankryk]] en [[Koninkryk van Engeland|Engeland]] in talle konflikte betrokkegewikkel was, afgewissel metdeur periodestydperke van kort enof langer vanlangere wapenstilstande. Die oorlog het begin toe [[Eduard III van Engeland]] 'n ''défi'' (oorlogsverklaring) aan die koning van Frankryk [[Filips VI van Valois]] gestuur het. Die [[Verdrag van Picquigny]], wat op [[29 Augustus]] [[1475]] by [[Picquigny]] in [[Picardie]] getekenonderteken is dui die amptelike einde van die oorlog aan. Die jaar [[1453]], toe die Engelse uit die hele Frankryk behalwe [[Calais]] verjaag is, word ook baie keerdikwels as die einde van die oorlog beskou.
 
== Historiese agtergrond ==
 
Die Honderdjarige Oorlog moet as die laaste fase van 'n politieke stryd beskou word wat reeds in [[1066]] met die troonbestyging van [[Willem die Veroweraar]], hertog van [[Normandië]], as heerser oor Engeland 'n aanvang geneem het. Die koning van Engeland het sedertdien oor uitgestrekte besittings in Frankryk beskik en is deur die Franse konings as 'n ongewensteongewensde mededinger beskou in hulle pogings om hul magsposisie in die land uit te brei.
 
Tot byen met die jaar [[1250]] was die meeste Engelse besittings in Frankryk weer onder die gesag van die Franse Kroon - met die uitsondering van die hertogdom [[Akwitanië]] (of [[Gascogne]]), 'n gebied wat destyds groot hoeveelhede wyn (''claret'') na Engeland uitgevoer het. In die 1290's het Filip die Skone byna daarin geslaag om die Engelse koning [[Eduard I van Engeland]] ook uit hierdie gewes te verdryf en dit by die Franse Kroondomein in te lyf. Die beleid van [[Filip VI van Frankryk]], 'n neef van die Engelse koning Eduard III, het in die 1330's weer eensweereens 'n bedreiging vir die Engelse heerskappy oor die gebied ingehou.
[[Lêer:Frankryk 1330.svg|thumb|left|300px|Frankryk in 1330
{{Sleutel|#EA8B9D|Engelse gebied in 1330}}{{Sleutel|#7F9AD7|Koninkryk van Frankryk}}
{{Sleutel|#D7C2D7|Besittings van die Plantagenête in 1180}}]]
Die Honderdjarige Oorlog was dus aanvanklik veral 'n Franse burgeroorlog waarbywaarin die Franse koning geprobeergepoog het om van sy belangrikste vasalvasaal ontslae te raak. Maar in die [[14de eeu]] het ook ander moondhede by die oorlogsgebeure betrokke geraak. Die Skotte het as gevolg van hulle vryheidsstryd teen Engeland bondgenote van Frankryk geword.
 
Filips VI het dit in [[1334]] duidelik gestel dat 'n skikking met Engeland oor Gascogne net bereik kon word indien dieselfde verdrag ook die regte van die Skotse monarg sou bevestig. Eduard III het op sy beurt geprobeer om die steun van die [[Lae Lande]] vir sy saak te verseker - die Engelse wolembargo teen die Vlaamse stede met hul welvarende lakenbedryf was 'n doeltreffende drukmiddel om van [[Vlaandere]] 'n geallieerde nasie te maak.
Lyn 41:
Eduard III was vasbeslote om hierdie bedreiging af te weer en het die Engelse parlement oorreed om 'n hoë oorlogsbelasting goed te keur. Met Frankryk se preventiewe inval in Gascogne het die Honderdjarige Oorlog 'n aanvang geneem.
 
In teenstelling met sy voorgangers het Eduard III in sy stryd teen Frankryk oor 'n magtige wapen beskik, -naamlik sy aanspraak op die Franse troon. Die Capet-dinastie wat die Franse troon sedert die jaar [[987]] in 'n ononderbroke suksessie aan die eersgebore koninklike seuns oorgeërfvererwe het, het in [[1328]] onverwags in sy manlike linie uitgesterf. Die drie seuns van Filips die Skone, wat almal as troonopvolgers geregeer het, het sonder kinders gesterf. Die Franse kroon is aan Filips VI van Valois, 'n neef van die laaste drie Capet-heersers (maar ook van Eduard III), oorgedra.
 
Deur sy moeder [[Isabella van Frankryk]] was Eduard III ook die grootseun van Filips die Skone. Maar alhoewel hy in [[1328]] nie in 'n posisie verkeer het om werklik aanspraak op die Franse troon te maak nie (die vroulike vorstelike linie se erfreg is deur die [[Parys]]e parlement verwerp), het hy in [[1337]], toe Filips Gascogne verbeur verklaar het, sy reg op die Franse troon bevestig. In [[1340]] het Eduard III formeel aanspraak gemaak op die Franse koningstitel en die Franse koninklike simbool, die ''fleur-de-lis'', by sy mantel gevoeg.
Lyn 47:
== Bronne ==
{{CommonsKategorie|Hundred Years' War}}
 
=== Historiese agtergrond ===
* Hallam, Elizabeth (red.): ''Chronicles of the Age of Chivalry''. Londen: Guild Publishing 1989, bl. 238-239