Noorweë: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Lyn 536:
Die sterftesyfer was in die verlede vanweë natuurrampe, oorloë en epidemieë onderhewig aan sterk skommelings, maar dit is danksy die ekonomiese en sosiale ontwikkeling van die land en verbeterde gesondheidsorg aansienlik verminder. Die gemiddelde lewensverwagting by geboorte is tans 78,7 jare en behoort tot die hoogstes ter wêreld.<ref>[http://www.norwegen.no/facts/people/population/population.htm ''www.norwegen.no - Bevolking'']</ref>
Die bevolkingsdigtheid in Noorweë varieer tussen 118 mense per vierkante kilometer rondom die Oslofjord en 1,6 in Finnmark.<ref>Dittmann, Frank (red.): ''Reisehandbuch Skandinavien 2008''. Essen: Nordis 2008, bl. 112</ref> Sowat 'n derde van die Noorse bevolking is langs die suidkus en die Oslofjord gekonsentreer. Die beduidendste stedelike gebiede is Oslo in die suide, Trondheim in Sentraal-Noorweë en Tromsø in die noorde. As gevolg van die ruolie-ontginning het 'n stedelike ontwikkelingsas in die suidweste ontstaan wat van Stavanger tot by Bergen strek. Hierdie dig bevolkte streek kontrasteer met Finnmark in die uiterste noorde en die hoër geleë berggebied wat albei deur 'n baie lae bevolkingsdigtheid gekenmerk word.
Die noorde is die tradisionele tuisland van sowat 12 000 Kwene (mense wat uit Finland na Noorweë geïmmigreer het) en 40 000 Sami waarvan sommige nog hul oorspronklike leefwyse as vissers en rendiertelers bewaar het.
=== Taal ===
[[Lêer:Norwegianmalforms.png|thumb|right|320px|Die taalvoorkeure van Noorse munisipaliteite: Bokmål, Nynorsk of ''Nøytral''. Die laasgenoemde groep gebruik in die praktyk dikwels Bokmål]]Die [[Noord-Germaanse]] [[Noorse]] taal het twee amptelike geskrewe vorms, [[Bokmål]] en [[Nynorsk]]. Beide van hulle is as amptelike tale erken, dat hulle gebruik in die openbare administrasie, in skole, kerke, en die media, maar Bokmål word deur die oorgrote meerderheid, sowat 80-85% van die bevolking. Ongeveer 95% van die bevolking praat Noorse as hulle moedertaal, hoewel baie dialekte praat wat aansienlik kan verskil van die geskrewe taal. In die algemeen is die meeste Noorse dialekte is onderling verstaanbaar, alhoewel sommige mag vereis aansienlike pogings aan die kant van 'n luisteraar om te verstaan. Verskeie [[Ural]] [[Sami]]-tale gepraat en geskryf oor die hele land, veral in die noorde deur die Sami-bevolking. Sprekers het 'n reg om onderrig te kry in Sami-taal maak nie saak waar hulle leef, en kommunikasie van die regering in verskeie Sami tale ontvang. Die [[Kven]] minderheid praat die Ural Kven taal([[Finse]]).
=== Migrasie ===
| |||