|
[[Lêer:Bust Domitian Musei Capitolini MC1156.jpg|200px|regs|thumb|Borsbeeld van Domitianus in die KapitolynseKapitoolse Museum, Rome]]
'''Domitianus''' (Titus Flavius Caesar Domitianus Augustus;<ref>In [[Klassieke Latyn]] sal Domitianus se naam weergegee word as TITVS FLAVIVS CAESAR DOMITIANVS AVGVSTVS.</ref> 24 Oktober 51 – 18 September 96) was [[Romeinse keiser]] van 81 tot 96. Domitianus was die derde en laaste keiser van die [[Flawiese dinastie]].
Domitianus se jeug en vroeë loopbaan is grootliks in die skadu van sy broer [[Titus]] deurgebring, wat militêre roem verwerf het tydeten tye van die [[Eerste Joods-Romeinse oorlog]]. Hierdie situasie het voortgeduur tydens die bewind van sy vader [[Vespasianus]], wat na afloop van die [[burgeroorlog|burgeroorloë]] keiser geword het in 69, die [[jaar van die vier keisers]]. Terwyl Titus as medekeiser die uitvoerende gesag met sy vader gedeel het, is Domitianus met eerbetoon gelaat, maar sonder aanstellings. Vespasianus is in 79 oorlede en is deur Titus opgevolg, wie se eie bewind tot ‘n onverwagte einde gekom het, toe hy in 81 ‘n noodlottige siekte opgedoen het. Die dag na Titus se dood is Domitianus tot keiser uitgeroep deur die [[Praetoriaanse wag]], wat ‘n bewindstermyn van vyftien jaar sou inlui – langer as enige bewindhebber sedert [[Tiberius]].<ref>vgl. [[Romeinse keiser (Prinsipaat)]], alhoewel die termyne van verskeie keisers kort by die 15 jaar merk sou draai</ref>
As keiser het Domitianus die ekonomie versterk deur die [[Romeinse geldeenheid|Romeinse geldmunt]] te herwaardeer, die grensbolwerke van die ryk uit te brei, en ‘n massiewe bouprogram van stapel te stuur vir die herstel van skade aan die [[Rome|hoofstad]]. Veeleisende oorloë is in Britanië gevoer, waar sy generaal [[Gnaeus Julius Agricola|Agricola]] gepoog het om [[Caledonië]] ([[Skotland]]) te onderwerp, en benewens in [[Dacië]], waar ‘n volstrekte oorwinning oor koning [[Decebalus]] hom in [[Dacië]] ontwyk het. Domitianus se regering het [[Totalitarisme|totalitêre]] kenmerke getoon; hy het homself as die nuwe [[Augustus]] gesien, ‘n verligdeverligte dwingelanddwingelandy wat bestem sou wees om die Romeinse ryk opnuut ‘n roemryke tydvak binne te lei. Religieuse, militêre, en kulturele [[propaganda]] het ‘n [[persoonskultus]] gekweek, en deur homself te nomineer as perpetuele [[Romeinse sensor|sensor]], het hy gepoog om publieke en private sedes te beheer. Gevolglik was Domitianus gewild by die mense en die leër, maar is deur lede van die [[Romeinse senaat]] as ‘n tiran beskou.
Domitianus se bewind het in 96 tot ‘n einde gekom toe hy deur hofbeamptes vermoor is. Dieselde dag is hy opgevolg deur sy raadgewer [[Nerva]]. Na sy dood is Domitianus se gedagtenis [[damnatio memoriae|tot vergetelheid verdoem]] deur die Romeinse senaat, terwyl senatoriale outeurs soos [[Tacitus]], [[Plinius die jongere]] en [[Suetonius]] geskiednisse gepubliseer het wat die sienspuntsienswyse sou propageer dat Domitianus ‘n wrede en paranoïese tiran was. Moderne geskiedenis het hierdie sienings verwerp, deur Domitianus instede te karakteriseer as a'n meedoënlose, tog effektiewe outokraat, wie se kulturele, ekonomiese en politiesepolitieke programprogramme die grondslag gelê het vir die vreedsame 2de eeu.
==Verwysings==
|
