Hetiete: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
k added Category:Vroeë beskawings using HotCat |
kNo edit summary |
||
Lyn 1:
[[Lêer:Hittite Empire.png|thumb|regs|Die Hetietiese Ryk. Donkerrooi: uitbreiding omstreeks 1590 v.C., helderrooi: uitbreiding omstreeks 1300 v.C.]]
Die '''Hetiete''' was 'n volk met 'n Indo-Europese taal wat aan die begin van die 2de millennium v.C. vanuit die ooste na Anatolië gemigreer het en hier tussen die 18de en 16de eeu v.C. 'n magtige ryk met die hoofstad Hattuša (naby die huidige [[Turkye|Turkse]] dorp Boğazköy in die noordelike Sentraal-Anatolië) gevestig het.
Line 7 ⟶ 8:
Ná 'n groot veldslag tussen Hetietiese en Egiptiese magte naby Kadesj in 1285/1286 v.C. het dié twee moondhede 'n vredesooreenkoms gesluit waarin hulle hul invloedsfere langs 'n grenslyn dwarsdeur Sirië afgebaken het.
Die Hetietiese kultuur weerspieël enkele van hierdie soort kontakte met vreemde volke. Alhoewel die Hetiete oor hul eie beeldskrif beskik het, het hulle die Mesopotamiese [[wigskrif]] oorgeneem en amptelike dokumente in Akkadies geskryf, die destydse verkeerstaal. In die Hetietiese kuns kan invloede uit Egipte aangetoon word, waaronder motiewe soos die sfinks en die gevleuelde sonskyf, maar ook ontlenings uit die Siriese en Babiloniese kuns.<ref>Hugh Honour en John Flemming: ''Geschichte der Kunst''. München • Berlyn • Londen • New York: Prestel 2007, bl. 84</ref>
Die Hetietiese kuns het nogtans sy eie unieke kenmerke ontwikkel. Hul belangrikste bydraes tot die kuns en kultuur van die Nabye Ooste is indrukwekkende reliëfskulpture en massief versterkte nedersettings. Vir hul klein dierskulpture het Hetietiese kunstenaars naas brons ook elektrum gebruik, 'n [[goud]]-[[silwer]]-[[legering]]. Hul grootste prestasie was egter die gebruik van yster wat vanaf die 15de eeu v.C. in Anatolië vervaardig is.
Line 15 ⟶ 16:
Ysterertse word dwarsoor die wêreld aangetref, maar min beskawings van die Bronstydperk het oor die benodigde voorrade van koper en tin beskik om bronslegerings te vervaardig. Meestal is tenminste een van die twee metale uit ander gebiede ingevoer. Die buitelandse handel was 'n koninklike voorreg, terwyl die heersers ook oor 'n monopolie op die mynbou beskik het sodat hulle die vervaardiging van bronswapens en ander goedere volledig kon kontrolleer.
Om yster te vervaardig, was naas die maklik toeganklike ystererts net eenvoudige steenkooloonde en tegniese kennis nodig. Die Hetiete het ontdek dat ystererts onder invloed van hitte tot 'n poreuse massa verander wat deur hamerslae tot stawe gevorm en daarna tot sekels, ploegskare, lanse en swaarde gesmee kon word.<ref>Honour/Flemming (2007), bl. 84</ref>
Vanaf omstreeks 1180 v.C. het die Hetietiese Ryk in 'n aantal kleiner onafhanklike stadstate verbrokkel waarvan sommige tot in die 8de eeu v.C. bestaan het.
== Verwysings ==
{{verwysings}}
[[Kategorie:Vroeë beskawings]]
| |||