Wikipedia

Michail Gorbatsjof: Verskil tussen weergawes

Blaai deur geskiedenis
← Ouer wysigingNuwer wysiging →
Content deleted Content added
VisueelWikiteks
Taal, transliterasie, skakels
Lyn 6:
| termynaanvang = [[15 Maart]] [[1990]]
| termyneinde = [[25 Desember]] [[1991]]
| vise = [[GennadyGennadi YanayevJanajef]]
| voorganger = [[Andrei GromykoGromiko]]
| opvolger = [[Boris Jeltsin]] as President van Rusland
| geboortedatum = [[2 Maart]] [[1931]]
| geboorteplek = [[StavropolStawropol]], [[Russiese Sosialistiese Federale Sowjetrepubliek|Russiese SFS]], [[Sowjetunie]]
| sterftedatum =
| sterfteplek =
| party = [[Kommunistiese Party van die Sowjetunie]] (1950-1991)<br>[[Sosiale Demokratiese Party van Rusland]] (2001-2004)<br>[[Unie van Sosiale Demokrate]] (2007 - nou)<br>[[Onafhanklike Demokratiese Party van Rusland]] (2008 - nou)
| orde2 = 12de Voorsitter van die Presidium van die HoogsteOpperste Sowjet van die Sowjetunie
| termynaanvang2 = [[1 Oktober]] [[1988]]
| termyneinde2 = [[25 Mei]] [[1989]]
| vise2 =
| eersteminister2 = [[Nikolai TikhonofTichonof]]<br>[[Nikolai RyzhkofRizjkof]]
| voorganger2 =
| opvolger2 =
| orde3 = 1ste Voorsitter van die HoogsteOpperste Sowjet van die Sowjetunie
| termynaanvang3 = [[25 Mei]] [[1989]]
| termyneinde3 = [[15 Maart]] [[1990]]
| vise3 =
| voorganger3 = homself as Voorsitter van die Presidium van die HoogsteOpperste Sowjet
| opvolger3 = [[AnatolyAnatoli LukjanofLoekjanof]] as Speakerspeaker van die Parlement<br>homself as Staatshoofstaatshoof as die Presidentpresident van die Sowjetunie
| orde4 = Lid van die Politburo
| termynaanvang4 = [[1980]]
Lyn 37:
| handtekening = Mikhail Gorbachev Signature.svg
}}
'''Michail Sergejewitsj Gorbatsjof''' ([[Russies]]: '''Михаил Сергеевич Горбачёв''') was een van die invloedrykste [[Rusland|Russiese]] politici van die laaste kwart van die twintigste eeu. Onder sy politieke leierskap het die politieke, sosiale en ekonomiese landskap van die [[Sowjetunie]] drasties verander - die magtige Kommunistiese Party wat virdie USSR langer as sewentig jaar die USSR met 'n ystervuis regeer het, het binne ses jaar sy krag verloor en die land is inhet 'n nuwe politieke en ekonomiese bedeling ingeskiet.
Die veranderinge in die USSR het 'n kringeffek op internasionale verhoudings gehad: superkragverhoudings het verskuif met die beëindiging van die Koue Oorlog, die wapenwedloop het beduidend afgeneem, die politieke kaart van [[Europa]] het vinnig verander en die [[Berlynse Muur]] het geval wat gelei het tot die hervereniging van Duitsland. ▼
 
▲Die veranderinge in die USSR het 'n kringeffekrimpeleffek op internasionale verhoudingsbetrekkinge gehad: superkragverhoudingssuperkragbetrekkinge het verskuif met die beëindiging van die [[Koue Oorlog]], die wapenwedloop het beduidend afgeneem, die politieke kaart van [[Europa]] het vinnig verander en die [[Berlynse Muur]] het geval wat gelei het tot die hervereniging van Duitsland.
Die wêreld van die tagtigerjare was nie dieselfde as die wêreld van die negentigerjare nie, omdat Gorbatsjof, wat nog sy hele lewe 'n lojale lid van die Kommunistiese Party was, die moed gehad het om sewentig jaar van kommunistiese ideologie te bevraagteken. Sy pogings om die Sowjetstelsel te hervorm het onder sy opvolger, [[Boris Jeltsin]], gelei tot die algehele aftakeling van kommunisme.▼
 
▲Die wêreld van die tagtigerjare was nie dieselfde as die wêrelddié van die negentigerjare nie, omdat Gorbatsjof, wat nog sy hele lewe 'n lojale lid van die Kommunistiese Party was, die moed gehad het om sewentig jaar van kommunistiese ideologie te bevraagteken. Sy pogings om die Sowjetstelsel te hervorm het onder sy opvolger, [[Boris Jeltsin]], gelei tot die algehele aftakeling van kommunisme.
Deur sy ampsbekleding as sekretaris-generaal van die sentrale komitee ([[1985]]—[[1990]]) en as president van die USSR ([[1990]]—[[1991]]), het Gorbatsjof twee beleide geïmplementeer wat verreikende gevolge gehad het: glasnost (oopheid) en perestroika (herstrukturering). Onder glasnost het Gorbatsjof ongekende vryheid van spraak in die USSR ingestel. Perestroika was 'n poging om die politieke stelsel te demokratiseer en om 'n sukkelende, burokraties opgeblaasde en onproduktiewe ekonomie op te knap deur beperkte vryemarkbeleide in te stel.▼
 
▲Deur sy ampsbekleding as sekretaris-generaal van die sentraleSentrale komiteeKomitee ([[1985]]—[[1990]]) en as president van die USSR ([[1990]]—[[1991]]), het Gorbatsjof twee beleide geïmplementeer wat verreikende gevolge gehad het: glasnost (oopheidopenheid) en perestroika (herstrukturering). Onder glasnost het Gorbatsjof ongekende vryheid van spraak in die USSR ingestel. Perestroika was 'n poging om die politieke stelselbestel te demokratiseer en om 'n sukkelende, burokraties opgeblaasdeburokratiese en onproduktiewe ekonomie op te knapverbeter deur beperkte vryemarkbeleide in te stel.
 
In 1989 het Gorbatsjof se verdraagsaamheid teenoor die antikommunistiese protes in Oos-Berlyn gelei tot die verkrummeling van die Berlynse Muur - 'n gebeurtenis wat 'n sneeubaleffek gehad het oorin die oos-Europese state wat sedert die veertigerjare onderworpe was aan kommunistiese beheer. Dit het ook vir [[Bulgarye]], [[Tsjeggo-Slowakye]], [[Hongarye]], [[Pole]] en [[Roemenië]] aangemoedig om voor die einde van die jaar die kommunistiese beheer omver te werp. Gemotiveer deur die oos-Europesegebeure suksessein Oos-Europa, het die klein [[Litause SSR|Sowjetrepubliek van Litaue]] in 1990 die land se onafhanklikheid van die USSR aangekondig. In plaas daarvan om hierdie interne opstand gewelddadig te onderdruk, het Gorbatsjof met relatiewe selfbeheersing opgetree. 'n Golf van nasionalisme het deur die USSR beweeg en teen 1990 was elkeen van die vyftien Sowjet-republieke onafhanklik of 'n soewereiniteit.▼
 
▲In 1989 het Gorbatsjof se verdraagsaamheid teenoor die antikommunistiese protes in Oos-Berlyn gelei tot die verkrummeling van die Berlynse Muur - 'n gebeurtenis wat 'n sneeubaleffek gehad het oor die oos-Europese state wat sedert die veertigerjare onderworpe was aan kommunistiese beheer. Dit het ook vir [[Bulgarye]], [[Tsjeggo-Slowakye]], [[Hongarye]], [[Pole]] en [[Roemenië]] aangemoedig om voor die einde van die jaar die kommunistiese beheer omver te werp. Gemotiveer deur die oos-Europese suksesse, het die klein [[Litause SSR|Sowjetrepubliek van Litaue]] in 1990 die land se onafhanklikheid van USSR aangekondig. In plaas daarvan om hierdie interne opstand gewelddadig te onderdruk, het Gorbatsjof met relatiewe selfbeheersing opgetree. 'n Golf van nasionalisme het deur die USSR beweeg en teen 1990 was elkeen van die vyftien Sowjet-republieke onafhanklik of 'n soewereiniteit.
In 1990 het Gorbatsjof die [[Nobelprys vir Vrede]] ontvang.
 
== Lewensgeskiedenis ==
Michail Sergejewitsj Gorbatsjof is op [[2 Maart]] [[1931]] inop 'n klein [[Rusland|Russiese]] dorpie in die [[Stawropol-krai]] (gebied) gebore. Sy pa was 'n kleinboer wat voor die [[Tweede Wêreldoorlog]] as trekkerdrywer en na die oorlog as ekonoom en amptenaar van die [[Kommunistiese Party]] gewerk het. Op die ouderdom van veertien jaar het Gorbatsjof in die somer as trekkerdrywer op 'n [[kolchos]] (kummune-plaas) gewerk.
 
Hy het in [[1946]] 'n lid van die [[Komsomol]] (RussieseKommunistiese Jeugliga) geword en in [[1950]] by die Moskou[[Moskouse Staatsuniversiteit]] se regsfakulteit begin waar hy Komsomol-sekretaris van die fakulteit was. In [[1952]] het hy 'n volvolle lid van die Kommunistiese Party geword en in die volgende drie dekades deur die Kommunistiese range opbeweeg.▼
 
In [[1956]] het Gorbatsjof met Raisa Titorenko, vorige’n studentoudstudent van filosofie byaan die [[MoskouMoskouse Staatsuniversiteit]], getrou. Hulle het in dieselfde jaar 'n dogter, Irina, gehad. Raisa, wat intelligent en stylvol was, is positief deur die Weste beskouontvang en het daarom Gorbatsjof se internasionale beeld verbeter met besoeke aan verskeie belangrike Westerse leiers soos [[Ronald Reagan]] en [[Margaret Thatcher]].▼
 
[[Lêer:Михаил Горбачёв.jpg|thumb|Michail Gorbatsjof in 2004]]▼
Gorbatsjof het in [[1980]] 'n lid van die Politburo geword en steeds sy mag gekonsolideer. Op [[11 Maart]] [[1985]] is hy verkies tot hoofsekretaris van die sentraleSentrale komiteeKomitee van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie - 'n pos wat hy tot [[1990]] beklee het toe hy president van die Sowjetunie geword het. Teen [[1991]] het Gorbatsjof se pogings om die Sowjetunie se politieke stelsel te demokratiseer en sy ekonomie te desentraliseer gelei tot 'n poging tot 'n staatsgreep deur volhardende Kommuniste wat nie van verandering hougehou het nie. Die destydse Russiese president, [[Boris Jeltsin]], het egter die staatsgreep teengestaanonderdruk.▼
 
Op [[Kersdag]] [[1991]] het Gorbatsjof bedank as president van die [[USSR]], wat metonmiddellik onmiddellike effekdaarna ontbind het. In [[1996]] het hy 'ntot politiekedie terugkeerpolitiek probeer maakterugkeer, maar 'n vernietigende nederlaag by die stembusse gely.▼
 
==Verdere leesstof==
▲Hy het in [[1946]] 'n lid van die Komsomol (Russiese Jeugliga) geword en in [[1950]] by die Moskou Staatsuniversiteit se regsfakulteit begin waar hy Komsomol-sekretaris van die fakulteit was. In [[1952]] het hy 'n vol lid van die Kommunistiese Party geword en in die volgende drie dekades deur die Kommunistiese range opbeweeg.
*Gorbachev, Mikhail. ''Memoirs''. Doubleday (1995). ISBN 0-385-406681
▲In [[1956]] het Gorbatsjof met Raisa Titorenko, vorige student van filosofie by die [[Moskou Staatsuniversiteit]], getrou. Hulle het in dieselfde jaar 'n dogter, Irina, gehad. Raisa, wat intelligent en stylvol was, is positief deur die Weste beskou en het daarom Gorbatsjof se internasionale beeld verbeter met besoeke aan verskeie belangrike Westerse leiers soos Ronald Reagan en Margaret Thatcher.
 
==Eksterne skakels==
▲[[Lêer:Михаил Горбачёв.jpg|thumb|Michail Gorbatsjof]]
*[http://www.gorby.ru/en/ Die Gorbatsjof-stigting]
▲Gorbatsjof het in [[1980]] 'n lid van die Politburo geword en steeds sy mag gekonsolideer. Op [[11 Maart]] [[1985]] is hy verkies tot hoofsekretaris van die sentrale komitee van die Kommunistiese Party van die Sowjetunie - 'n pos wat hy tot [[1990]] beklee het toe hy president van die Sowjetunie geword het. Teen [[1991]] het Gorbatsjof se pogings om die Sowjetunie se politieke stelsel te demokratiseer en sy ekonomie te desentraliseer gelei tot 'n poging tot 'n staatsgreep deur volhardende Kommuniste wat nie van verandering hou nie. Die Russiese president Boris Jeltsin het egter die staatsgreep teengestaan.
*[http://journalisted.com/mikhail-gorbachev Argief by ''Journalisted'']
▲Op [[Kersdag]] [[1991]] het Gorbatsjof bedank as president van die [[USSR]] wat met onmiddellike effek ontbind het. In [[1996]] het hy 'n politieke terugkeer probeer maak, maar 'n vernietigende nederlaag by die stembusse gely.
*[http://www.guardian.co.uk/profile/mikhailgorbachev Argief by ''The Guardian'']
{{CommonsKategorie-inlyn|Mikhail Gorbachev|Michail Gorbatsjof}}
 
{{Saadjie}}
{{Leiers SuRu}}
 
Line 161 ⟶ 173:
[[war:Mikhail Gorbachev]]
[[yo:Mikaẹli Gọrbatsẹf]]
[[zh:米哈伊尔·•戈尔巴乔夫]]
[[zh-yue:戈巴卓夫]]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/wiki/Michail_Gorbatsjof"