Fins: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
EmausBot (besprekings | bydraes)
k r2.7.2+) (robot Bygevoeg: ltg:Suomu volūda
JMK (besprekings | bydraes)
kNo edit summary
Lyn 25:
'''Fins''' ({{Audio|fi-suomi.ogg|''suomi''}}, of ''suomen kieli'') behoort tot die [[Oosseefinse tale|Oosseefinse tak]] van die [[Fins-Oegriese tale]], wat een van die twee subfamilies van die [[Oeraalse tale]] verteenwoordig. Fins is nou verwant aan [[Estnies]] en verlangs aan [[Hongaars]]. Dit is naas [[Sweeds]] een van die twee amptelike tale van [[Finland]] met sowat 4,7 miljoen moedertaalsprekers (92 persent van die totale bevolking) en ook een van die ampstale van die [[Europese Unie]]. Fins is ook 'n amptelike minderheidstaal in [[Swede]], waar dit deur sowat 300 000 inwoners gepraat word. Daar is ook klein Finstalige groepe in die [[Noorweë|Noord-Noorse]] streek [[Finnmark]], in die [[Rusland|Russiese]] [[Republiek van Karelië]] en in [[Estland]].
 
Fins verskil as 'n Fins-Oegriese taal, net soos [[Hongaars]], in baie opsigte sterk van die [[Indo-Europese tale]], wat oorwegend in Europa gepraat word. Oor die eeue heen het die kontak met Indo-Europese tale egter 'n groot invloed op byvoorbeeld die sinsbou en woordeskat van die Finse taal uitgeoefen. 'n Groot aantal [[Germaanse tale|Germaanse]] leenwoorde verskyn reeds baie vroeg in die taal, en taalhistorici gebruik hierdie Finse woorde soos ''rengas'' ("ring") onder meer vir hulle ondersoeke oor die destydse Germaanse klanke. Kenmerke van Fins is die groot aantalgetal naamvalle (15), agglutinasie, 'n ingewikkelde morfofonologie wat onder meer vokaalharmonie en konsonantgradasie insluit, die afwesigheid van 'n grammatikale geslag (of genus) en die klein aantalgetal konsonante.
{{TOClimit|limit=3}}
== Taalverwantskap ==
Lyn 979:
 
==== Infinitief ====
Fins het volgens verskillende menings tussen drie en vyf [[infinitief|infinitiewe]] en 'n [[werkwoordelike selfstandige naamwoord]] (die aantalgetal infinitiewe wissel in verskillende grammatikas). Die 1ste infinitief (''puhua'' "om te praat") kom met die Afrikaanse infinitief ooreen en is die basisvorm van die werkwoord. Die ander infinitiewe word deur verbuiging gevorm om talle tye en wyse in finale sinskonstruksies te vorm (byvoorbeeld ''puhuessani'' "terwyl ek praat", ''puhumatta'' "sonder dat ek praat", ''olen puhumaisillani'' "ek het amper gepraat" / "ek was naby daaraan om te praat" ens.).
 
Die [[werkwoordelike selfstandige naamwoord]] word met die agtervoegsel ''-minen'' gevorm en kan in alle naamvalle verbuig word. Dit kom ooreen met die Afrikaanse gebruik van 'n infinitief in 'n sin soos "om te praat is om nie te luister nie" waar die infinitief "om te praat" twee keer as selfstandige naamwoord optree.