Verenigde Oos-Indiese Kompanjie: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
Morne (besprekings | bydraes)
No edit summary
Lyn 2:
[[Lêer:VOC-Amsterdam.svg|thumb|180px|left|Die VOC-kenteken van die kamer van [[Amsterdam]].]]
[[Lêer:VOC duit.jpg|thumb|right|130px|VOC munte.]]
Die '''Verenigde Oos-Indiese Kompanjie''' (destyds ''Vereenigde Oostindische Compagnie'', algemeen afgekort as '''VOC''') was 'n organisasie wat in die 17e en 18e eeu die [[monopolie (ekonomie)|monopolie]] vanafby die [[Nederlands]]e owerheid verkry het totom handel te dryf met en kolonialiseringvir die kolonisering van Asië. Die VOC word ook gesienbeskou as die eerste maatskappy wat [[aandeel|aandele]] uitgegee het.
 
Tot [[1595]] was handel met Oosterse [[spesery]]e volledig in die hande van [[Portugal]], wat vanaf [[1498]] vaarroetesseevaartroetes na Asië ontdek het. Kaarte en roetes wordis streng geheim gehou sodat Portugal in effekwese 'n monopolie op die handel behou het. Eers in [[1592]], met die terugkeer van Jan Huygen van Linschoten vanuit die OriëntOoste, het die inwoners van die Nederlandse Republiek voldoende kennis verkry om self 'n ekspedisie uitvan stapel te russtuur. Tussen [[1598]] en [[1601]] word daar in totaalaltesaam 15 ekspedisies met 65 skepe aangepak.
 
Nadat hulle besef dat [[Portugal]] en [[Engeland]] besig is om hulle te oortref met hierdie handel, besluit die ''Staten-Generaal'', die parlement van die Nederlandse Republiek, in [[1602]] om al die bestaande ekspedisiemaatskappye te verenig, en reik [[aandele]] uit aan al die eienaars van die bestaande maatskappye. Hierdie nuwe maatskappy, gestig op [[20 Maart]] [[1602]], was die VOC, en het bestaan uit ses ''kamers'': [[Amsterdam (Nederland)|Amsterdam]], [[Middelburg (Nederland)|Middelburg]], [[Enkhuizen]], [[Delft]], [[Hoorn]] en [[Rotterdam]]. Verteenwoordigers van die onderskeie kamers was saam bekend as die '''Here XVII'''. Die VOC het vele voorregte vanaf die regering verkry, soos die monopolie op die handel verby die [[Kaap die Goeie Hoop]] en die [[Straat van Magellaan]], die reg om gebiede te besit, oorloë te voer en internasionale verdrae te sluit. Trouens het die VOC in Asië opgetree asof dit die Nederlandse staat was.