Veldslag van Marathon: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
MerlIwBot (besprekings | bydraes)
k robot Bygevoeg: lv:Maratonas kauja
+ Inligtingskas
Lyn 1:
{{Infoboks Militêre Konflik-en
[[Beeld:Attica map.jpg|right|thumb|320px|Kaart van Attika, met Marathon aan die ooskus]]
|conflict=Slag van Marathon
|partof=die Grieks-Persiese oorloë
|image=[[Lêer:Ac.marathon.jpg|300px]]
|caption=Die vlakte van Marathon vandag
|date=[[12 September]] [[490 v.C]].
|place=[[Marathon]], [[Griekeland]]
|result=Griekse oorwinning
|combatant1=[[Athene]]<br />[[Plataea]]
|combatant2=[[Persiese Ryk]]
|commander1=Miltiades die jongere<br />Callimachus (†)
|commander2=Datis (†)<br />Artaphernes
|strength1=10&nbsp;000
|strength2=20&nbsp;000–100&nbsp;000 infanterie<br />1&nbsp;000 kavallerie<br />600 skepe
|casualties1=203 ([[Herodotos]])
|casualties2=6&nbsp;400 vermoor<br />7 skepe ([[Herodotos]])
}}
 
Die '''slag van Marathon''' het plaasgevind in 490 v.C. En was die hoogtepunt van Koning [[Darius I van Persië]] se eerste volskaalse poging om die oorblywende dele van [[Antieke Griekeland|Griekeland]] by die [[Persiese ryk]] in te lyf. Dit wat vandag bekend is oor die veldslag is afkomstig van die Griekse geskiedkundige [[Herodotos]]. In Persiesse bronne word daar geen melding van so 'n veldslag gemaak nie.
 
Line 7 ⟶ 24:
 
==Agtergrond==
[[BeeldLêer:Attica map.jpg|right|thumb|320px|Kaart van Attika, met Marathon aan die ooskus]]
In 511 v.C. het die Atheners met behulp van [[Kleomenes I]], die Koning van Sparta vir [[Hippias]] die tiranniese heerser van [[Athene]].<ref name = "myikzg">Herodotos V,65</ref> Saam met Hippias se vader [[Peisistratos]] het die familie vir 36 jaar<ref name = "myikzg"/> uit die vorige 50 jaar regeer en Hippias was van plan om aan te hou regeer. Hippias het na [[Sardis]] gevlug na die koninklike hof van die naaste Persiese goewerneur, Artaphernes en beheer oor Athene beloof as die Perse hom weer aan bewind sou stel. Toe die Athene sy uitlewering opgeëis het, het Artaphernes voorgestel dat hulle hom weer aan die bewind stel. Hierdie daad het hulle beweeg om hulp te verleen aan die Ioniërs tydens hulle opstand tussen 499 v.C. En 494 v.C.<ref>Herodotos V,96</ref> Hippias het waarskynlik tydens die opstan na koning [[Darius]] se hof gevlug tydens die opstand.
 
Line 16 ⟶ 34:
 
==Grootte van die vyandelike magte==
[[BeeldLêer:Greek Phalanx.jpg|right|thumb|330px|Moderne skets van 'n [[Falanks]]. Die [[hopliet]]e met die uitsondering van die Spartane was nie in werklikheid eenvormig geklee soos voorgestel nie omdat elke soldaat sy eie wapentuig sou koop en volgens eie voorkeur sou versier.]]
Alvorens Herodotos het die vloot wat deur Darius gestuur is uit 600 [[Trireem|Trireme]]<ref>Herodotos VI,95</ref> maar volgens Cornelius Nepos was daar slegs 500.<ref name = "jorjgx">Miltiades IV</ref> Die geskiedkundige bronne bevat nie inligting oor hoeveel vervoerskepe hulle vergesel het nie. Volgens Herodotos het 3000 vervoerskepe 'n 1207 skepe vergesel tydens [[Xerxes I van Persië| Xerxes]] se inval in 480 v.C.<ref>Herodotos VII,97</ref> [[Stecchini]] beraam dat die hele vloot waarskynlik eerder uit 600 skepe altesame bestaan het: 300 trireme en 300 vervoerskepe; terwyl Peter Green<ref name=Green>The Greco-Persian Wars bl.90</ref> reken daar was 200 trireme en 400 vervoerskepe gewees. Tien jaar tevore het 200 trireme daarin misluk om Naxos te verslaan,<ref>Herodotos V,31</ref> dus is dit onwaarskynlik dat 'n 200 of 300 vloot met trireme voldoende geag sou gewees het om al drie bostaande doelwitte te bereik.
 
Line 37 ⟶ 55:
 
==Die geveg word aangeknoop==
[[BeeldLêer:Slag van Maraton Aanvangsfase.png|thumb|right|350px|Die opstelling voor die geveg. Die Griekse linies (blou) is aan die vleuels versterk. Die afstand na die Persiese vloot het later in die geveg 'n groot rol gespeel.]]
[[BeeldLêer:Slag van Maraton Knyptangbeweging.png|thumb|350px|right|Die Griekse vleuels (blou) omvou die Persiese flank (rooi) terwyl die strategies uitgedunde middel 'n deurbraak verhoed.]]
 
Soos die Grieke na vore gevorder het, het hulle versterkte vleuels voor die middel uitbeweeg. Die middelste linies het volgens plan geritereer, maar die geledere het bly staan en sodoende die Perse ingetrek. Die Griekse terugtog in die middel het buiten dat hulle die Perse ingetrek het, ook die Griekse flanke ingetrek wat die Griekse linies verkort het. Gevolglik is die Persiese leër in 'n knyptang vasgevang. Die Persiese leër het paniekbevange geword en na hulle skepe begin terugvlug.<ref>Herodotos VI,113.2</ref> Die flanke was nie heeltemal toegemaak nie en sommige Perse het na deur die opening in die moerasse ingevlug waar hulle verdrink het.
Line 51 ⟶ 69:
Die gesneuwelde Griekse soldate van Marathon is die spesiale eer betoon deurdat hulle op die slagveld begrawe is in plaas van die begraafplaas in Athene soos die gebruik was. Die graftombe is in die 1880's deur Duitse argeoloë uitgegrawe. Die span het egter nie die kundigheid gehad om 'n akkurate bepaling te maak van die hoeveelheid lyke wat in die tombe was nie. Hierdie span het ook 'n sloot uitgegrawe waar 'n groot aantal menslike gebeendere in ontdek is en wat geglo word die plek is waar die Persiese soldate begrawe is.
 
== Verwysings ==
{{Verwysings|2}}
 
[[Kategorie:Veldslae|Marathon]]
[[Kategorie:Geskiedenis van Griekeland]]
 
{{Link FA|ru}}
{{Link FA|sl}}
{{Link GA|de}}
{{Link GA|en}}
{{Link GA|fr}}
{{Link GA|no}}
 
[[ar:معركة ماراثون]]