Eyjafjallajökull
Eyjafjallajökull (letterlik "Eilandberggletser", afgelei van Yslands eyja "eiland", fjall "berg" en jökull "gletser") is een van die kleiner gletsers van Ysland. Die gletser, wat noord van Skógar en suid en wes van die groter Mýrdalsjökull-gletser lê, is streng gesproke 'n gletserkap wat 'n stratovulkaan op 'n hoogte van 1 666 meter bo seevlak oordek. Eyjafjallajökull is saam met Mýrdalsjökull en Tindfjallajökull een van drie gletsers wat die Þórsmörk-vallei in Suid-Ysland omring en lê in die oostelike vulkaangebied langs die suidkus.[1]
| Eyjafjallajökull | |
|---|---|
 Eyjafjallajökull soos gesien vanaf Heimaey | |
| Ligging | Suid-Ysland |
| Hoogte | 1 666 meter bo seevlak |
| Koördinate | 63°38′0″N 19°36′0″W / 63.63333°N 19.60000°WKoördinate: 63°38′0″N 19°36′0″W / 63.63333°N 19.60000°W |
| Bergtipe | Stratovulkaan |
| Rotsouderdom | 700 000 jaar |
| Laaste uitbarsting | 2010 |
| Eerste bestyging | 1794 |
| Eerste bestyger(s) | Sveinn Pálsson |
| Maklikste roete | Vanaf die Bergpas Fimmvörðuháls |
Die Eyjafjallajökull-vulkaan is nog steeds aktief en het sedert die begin van die huidige gletserkundige Ystydperk sowat 2,6 tot 2,7 miljoen jaar gelede verskeie kere uitgebars. Sy krater het 'n deursnee van tussen drie en vier kilometer, en die gletser bedek 'n oppervlakte van sowat 100 vierkante kilometer wat van hom die sesde grootste in die land maak. Behalwe vir sy groot uitbarsting in die tydperk tussen 1821 en 1823 en 'n reeks aardbewings in Junie 1994 word Eyjafjallajökull tans as 'n sluimerende vulkaan beskou. Naby die Fimmvörðuháls-bergpas tussen Eyjafjallajökull en Mýrdalsjökull het seismografiese aktiwiteite soos aardbewings en -verskuiwings in die afgelope jare egter daarop gedui dat albei vulkane ten enige tyd weer sou kan uitbars. Uitbarstings hou ook die gevaar van verwoestende gletserlope in.
Die suidelike einde van die vulkaan het vroeër deel uitgemaak van die Atlantiese kuslyn. Aangesien die see sedertdien sowat vyf kilometer teruggetrek het, het in die gebied 'n landskap met steil rotswande en 'n groot aantal watervalle ontstaan. Die Skógafoss- en Seljalandsfoss-watervalle is die grootste hiervan, maar onder sterk windtoestande word die water van sommige van die kleiner watervalle selfs na die vulkaan se bergspits gewaai.
Eyjafjallajökull is tans 'n avontuurtoerisme-attraksie vir waagmoediges wat saam met ervare toergidse 'n besoek aan die vulkaan en gletser wil aflê. Die gebied lok met voetslaanpaaie, skisport en meerdoelvoertuigtoere.
Uitbarsting in 2010 wysig
Vanaf 20 Maart 2010 was daar 'n reeks uitbarstings. Groot hoeveelhede vulkaanas is in die atmosfeer gepomp en deur westelike winde oor groot dele van Europa versprei. Aangesien klein aspartikels 'n bedreiging vir vliegtuie kan inhou het Europese lugvaartowerhede 'n verbod op vlugte oor Noord- en Sentraal-Europa geplaas.
Verwysings wysig
- ↑ Blomstrand, Malou: Seismisk aktivitet och deformation vid Eyjafjallajökull-vulkanen, södra Island under perioden 1992–1998. Fakulteit Natuurwetenskappe, Universiteit van Lund (Swede) 1999. 'n Samevatting van die proefskrif is aanlyn as PDF-lêer beskikbaar: Seismiese aktiwiteit en deformasie by die Eyjafjallajökull-vulkaan[dooie skakel]
Bronne wysig
| Wikimedia Commons bevat media in verband met Eyjafjallajökull. |
- South Iceland: Eyjafjallajökull glacier[dooie skakel]
- Peakware World Mountain Encyclopedia Geargiveer 29 Maart 2007 op Wayback Machine