Georg Anton Benda (Tsjeggies:Jiří Antonín Benda), (30 Junie 1722 - 6 November 1795), was 'n Tsjeggiese komponis, violis en Kapellmeister uit die klassieke tydperk.

Georg Benda
Georg Benda
Benda familiehuis in Benátky nad Jizerou, gebou in 1706/07, afgebreek in 1936.

Biografie wysig

Georg is gebore in 'n familie van gerekende musikante in Ou Benatek (vandag Benátky nad Jizerou), Boheme. Hy het van 1735 tot 1742 gestudeer by die Piaristiese Gimnasium (publieke skool) in Kosmanos en by die Jesuïete Gimnasium in Gitschin.[1] Benda was negentien jaar oud toe Frederik die Grote in 1741 aan hom die posisie verleen het van tweede viool in die kapel in Berlyn. Die volgende jaar was Benda na Potsdam ontbied as 'n komponis en rangskikker vir sy ouer broer Franz, wat self 'n roemryke komponis en violis was. Hy het sewe jaar later in 1749 die diens van die hertog van Gotha as Kapellmeister betree, waar hy op konsekwente wyse geskaaf het aan sy talente vir komposisie, met spesifieke aandag aan godsdienstige musiek.

'n Toelaag van die hertog het Benda toegelaat om in 1764 'n studiereis na Italië te onderneem. Hy het in 1766 na Gotha teruggekeer en homself aan komposisie gewy. Hy het in totaal omtrent tien operas, verskeie operette en die melodramas Ariadne auf Naxos, Medea en Almansor und Nadine geskryf. In 1778 het hy sy pos bedank en Hamburg, Wene en ander stede besoek, en hom uiteindelik gevestig in die klein gehuggie van Köstritz.[2]

Benda se belangrikste bydrae lê in die ontwikkeling van die Duitse melodramas, 'n vorm van musikale verhoogvermaak wat Mozart beïnvloed het. In 1774 het die Swis-gebore direkteur, Abel Seyler se teatermaatskappy in Gotha gearriveer, en Seyler het aan Benda opdrag gegee om verskeie suksesvolle melodramas te skryf, insluitende Ariadne auf Naxos, Medea en Pygmalion. Ariadne auf Naxos word oor die algemeen as sy beste werk beskou. By die werk se buiging in 1775 het dit entoesiastiese resensies in Duitsland ontvang en daarna ook regdeur Europa. Musiekkritici het die werk oorspronklik gevind en die werk se vernuftige en vindingryke uitvoering geprys. Benda het ook vele instrumentale stukke geskryf, insluitende baie sinfonias, sleutelbord sonates, sleutelbordconcertos, vioolconcertos en 'n kleiner aantal trio sonates, vioolsonates en fluitsonates.

Benda het ook musiek vir vrymesselary-rituele geskryf.[3]

Benda het in Köstritz, in Sakse-Gotha-Altenburg op die ouderdom van 73 gesterf. Hy het sy seun, Friedrich Ludwig Benda (1752–1796) nagelaat, wat vlugtig die familietradisie voortgesit het, en gedien het as musikale direkteur in Hamburg en later in Mecklenburg, voordat hy uiteindelik die konsertmeester in Königsberg geword het. Hy is minder as 'n jaar na sy vader oorlede.

Benda se Klavesimbelconcerto in C was gebruik in Apple Computer se 989 Knowledge Navigator-konsep video.

Operas wysig

  • Xindo riconosciuto (libretto deur Giovanni Andrea Galletti, opera seria, 1765, Gotha)
  • Il buon marito (libretto deur Galletti, Intermezzo, 1766, Gotha)
  • Il nuove maestro di capella (Intermezzo, 1766, Gotha)
  • Ariadne auf Naxos (libretto deur Sjabloon:Interlanguage link multi, melodrama, 1775, Gotha)
  • Der Jahrmarkt (Der Dorfjahrmarkt/Lukas und Bärbchen) (libretto deur Friedrich Wilhelm Gotter, Singspiel, 1775, Gotha)
  • Medea (libretto deur Gotter, melodrama, 1775, Leipzig)
  • Walder (libretto deur Gotter, Singspiel, 1776, Gotha)
  • Romeo und Julie (libretto deur Gotter, Singspiel, 1776, Gotha)
  • Der Holzhauer oder Die drey Wünsche (libretto deur Gotter, Singspiel, 1778, Gotha)
  • Pygmalion (libretto deur Gotter, melodrama, 1779, Gotha)
  • Philon und Theone, revised as Almansor und Nadine, (onbekende librettis, 1779, Gotha)[4]
  • Das tartarische Gesetz (libretto deur Gotter, Singspiel, 1787, Mannheim)

Verwysings wysig

  1. Vysloužil, p. 33
  2. Sjabloon:Cite NIE
  3. * Hill, Cecil (1980). "Masonic music", in The New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. Stanley Sadie, vol. 11, 753-756
  4. "Melodrama" deur Peter Branscombe; in Grove Music Online (abonnement vereis)

Bronne wysig

Eksterne skakels wysig