Gheorghe Enescu (Roemeense uitspraak: [ˈd͡ʒe̯ord͡ʒe eˈnesku]; 19 Augustus [O.S. 7 Augustus] 18814 Mei 1955), in Frankryk bekend as Georges Enesco, was 'n Roemeense komponis, violis, pianis, dirigent en pedagoog. Hy word deur baie as Roemenië se belangrikste musikant beskou.[1]

Gheorghe Enescu
Agtergrondinligting
Gebore19 Augustus 1881
Liveni, Roemenië
OorsprongRoemenië
Sterf4 Mei 1955
Parys, Frankryk
GenresKlassiek (Simfonie, Opera)
Beroep(e)Komponis, Musiekpedagoog, Pianis, Violis
InstrumenteKlavier, Viool
WebwerfIMDb-profiel

Biografie wysig

 
Gheorghe Enescu in sy jeug

Enescu is gebore in Roemenië, in die dorpie Liveni (later herdoop tot "George Enescu"), destyds in die Dorohoi-graafskap, vandag in die Botoșani-graafskap. Sy vader was Costache Enescu, 'n grondeienaar, en sy moeder was Maria Enescu (née Cosmovici), die dogter van 'n Ortodokse priester. Hy was hul agtste kind. Hy is gebore nadat al sy vorige broers en susters in hul kinderjare gesterf het. Sy vader het later van sy moeder geskei en 'n verdere seun by Maria Ferdinand-Suschi gehad: die skilder Dumitru Bâșcu.[2]

Hy was 'n wonderkind en het op 'n vroeë ouderdom met komposisie begin eksperimenteer. Verskeie, meestal baie kort, stukke oorleef, alles vir viool en klavier. Die vroegste werk van beduidende lengte dra die titel Pămînt românesc ("Roemeense land"), en word beskryf as "opus vir klavier en viool deur Gheorghe Enescu, Roemeense komponis, ouderdom, vyf jaar en 'n kwart".[3] Kort daarna het sy vader hom in die sorg van die professor en komponis Eduard Caudella gelaat. Hy word op 5 Oktober 1888, op die ouderdom van sewe, die jongste student wat ooit aan die Weense Konservatorium toegelaat is,[4][5] waar hy onder Joseph Hellmesberger Jnr., die komponis Robert Fuchs en Sigismund Bachrich gestudeer het. Hy was die tweede persoon ooit wat met vryskelding van die instelling se ouderdomsreëls tot die Weense Konservatorium toegelaat is, en was die eerste nie-Oostenryker (in 1882 is Fritz Kreisler ook op die ouderdom van sewe toegelaat; volgens die reëls kon niemand jonger as 14 jaar daar studeer nie).[6]

In 1891 het die 10-jarige Enescu 'n privaatkonsert gegee by die Weense Hof in die teenwoordigheid van Keiser Franz Joseph.[7]

Joseph Hellmesberger Snr., een van sy onderwysers en die direkteur van die Weense Konservatorium, het die jong genie aan't huis laat kom, waar die wonderkind sy held, Johannes Brahms, ontmoet het.[8]

Hy het op 12-jarige ouderdom gegradueer en die silwermedalje verwerf. In sy Weense konserte het die jong Enescu werke van Brahms, Sarasate en Mendelssohn gespeel. In 1895 is hy na Parys om sy studies voort te sit. Hy het die viool gestudeer onder Martin Pierre Marsick, harmonie onder André Gedalge, en komposisie onder Jules Massenet en Gabriel Fauré.

Enescu studeer hierna van 1895 tot 1899 aan die Paryse Konservatorium. André Gedalge het gesê dat hy “die enigste een [onder sy studente] is wat werklik idees en gees gehad het”.

Op 6 Februarie 1898, op die ouderdom van 16, het Enescu sy eerste volwasse werk, Poema Română, in Parys aangebied. Dit is gespeel deur die Concerts Colonne, destyds een van die mees gesogte orkeste in die wêreld, en gelei deur Édouard Colonne.[9]

Baie van Enescu se werke is deur Roemeense volksmusiek beïnvloed; sy gewildste komposisies was die twee Roemeense Rapsodieë (1901–02), die opera Œdipe (1936), en die suites vir orkes. Hy het ook vyf volwasse simfonieë (twee daarvan onvoltooi), 'n simfoniese gedig, Vox maris, en verskeie kamermusiek (drie sonates vir viool en klavier, twee vir tjello en klavier, 'n klaviertrio, twee strykkwartette en twee klavierkwartette, 'n blaasdecet (Frans, "dixtuor" ), 'n Oktet vir strykinstrumente, 'n klavierkwintet en 'n kamersimfonie vir twaalf solo-instrumente), geskryf. 'n Jong Ravi Shankar het in die 1960's onthou hoe Enescu, wat 'n diep belangstelling in Oosterse musiek ontwikkel het, saam met Shankar se broer Uday Shankar en sy musikante geoefen het. Omstreeks dieselfde tyd het Enescu die jong Yehudi Menuhin na die Uitstalling in Parys geneem, waar hy hom aan die Gamelan-orkes van Indonesië voorgestel het.[10]

 
Die Cantacuzino-paleis, Calea Victoriei (Boekarest, Roemenië), gebou in die Beaux Arts-styl. Dit is tans die George Enescu Museum

Op 8 Januarie 1923 het hy sy Amerikaanse debuut as dirigent gemaak in 'n konsert wat deur die Philadelphia Orkes by Carnegie Hall in New York City aangebied is, Hierna het hy die Verenigde State verskeie kere besoek. Dit was in Amerika, in die 1920's, dat Enescu die eerste keer oorreed is om opnames as violis te maak. Hy het ook as dirigent saam baie Amerikaanse orkeste opgetree en was in 1936 een van die kandidate wat oorweeg is om Arturo Toscanini as permanente dirigent van die New York Filharmoniese Orkes te vervang.[11] In 1932 is Enescu verkies as titulêre lid van die Roemeense Akademie.[12] In 1935 het hy die Orchestre Symphonique de Paris en Yehudi Menuhin (wat met ingang 1927 vir baie jare sy leerling was) in Mozart se Vioolkonsert nr. 3 in G majeur gedirigeer. Hy het ook die New York Filharmoniese Orkes tussen 1937 en 1938 gedirigeer. In 1939 trou hy met Maria Tescanu Rosetti (bekend as prinses Maruca Cantacuzino deur haar eerste man Mihail Cantacuzino), 'n goeie vriend van koningin Marie van Roemenië .

Hy was ook bekend as 'n vioolonderwyser. Hy het in 1948 by die Mannes Skool vir Musiek begin klasgee. Sy studente het Yehudi Menuhin, Christian Ferras, Ivry Gitlis, Arthur Grumiaux, Serge Blanc, Ida Haendel, Uto Ughi en Joan Field ingesluit.

 
George Enescu se graf in die Père Lachaise Begraafplaas

Hy het kontemporêre Roemeense musiek bevorder deur werke van Constantin Silvestri, Mihail Jora, Ionel Perlea en Marțian Negrea te speel. Enescu het Bach se Sonates en Partitas vir Solo Viool as die "Himalajas vir violiste" beskou. 'n Geannoteerde weergawe van hierdie werk bring Enescu se sienings met betrekking tot sonoriteit, klank, frasering, tempo, musikaliteit, vingerplasing en uitdrukking bymekaar.[13]

Enescu is op 4 Mei 1955 oorlede.[14] Hy is begrawe in die Père Lachaise Begraafplaas in Parys.

Geselekteerde werke wysig

 
Filarmonica "Gheorghe Enescu" – Roemeense Athenaeum, Boekarest

Opera wysig

  • Œdipe, tragédie lyrique in vier bedrywe, libretto deur Edmond Fleg, Op. 23 (1910–31)

Simfonieë wysig

  • Simfonie No. 1 in E-mol majeur, Op. 13 (1905)
  • Simfonie No. 2 in A majeur, Op. 17 (1912–14)
  • Simfonie No. 3 in C majeur, met koor, Op. 21 (1916–18)
  • Simfonie No. 4 in E mineur (1935; voltooi deur Pascal Bentoiu in 1996)
  • Simfonie No. 5 in D majeur, met vrouekoor en solo tenoor (1941; aanvanklik gedeeltelik voltooi deur Cornel Țăranu in 1970–72 en 1990, en daarna volledig voltooi deur Pascal Bentoiu in 1995)

Ander orkestrale werke wysig

  • Poème roumain, simfoniese suite vir orkes, Op. 1 (1897)
  • Roemeense Rapsodie No. 1 in A majeur, Op. 11 (1901)
  • Roemeense Rapsodie No. 2 in D majeur, Op. 11 (1901)
  • Simfonia concertante in B mineur, Op. 8 (1901)
  • Orkestrale Suite No. 1 in C majeur, Op. 9 (1903)
  • Orkestrale Suite No. 2 in C majeur, Op. 20 (1915)
  • Orkestrale Suite No. 3 in D majeur Suite Villageoise, Op. 27 (1937–38)
  • Ouverture op Populêre Roemeense Temas, Op. 32

Werke vir kamerorkes wysig

Strykkwartette wysig

  • Strykkwartet No. 1 in E-mol majeur, Op. 22, No. 1 (1916–20)
  • Strykkwartet No. 2 in G majeur, Op. 22, No. 2 (1930–32)
 
Koningin Elisabeth van Roemenië saam met Gheorghe Enescu en Dimitrie Dinicu by Peleș-kasteel

Sonates wysig

  • Vioolsonate No. 1 in D majeur, Op. 2 (1897)
  • Vioolsonate No. 2 in F mineur, Op. 6 (1899)
  • Vioolsonate No. 3 in A mineur dans le caractère populaire roumain, Op. 25 (1926)
  • Tjellosonate No. 1 in F mineur, Op. 26, No. 1 (1898)
  • Tjellosonate No. 2 in C majeur, Op. 26, No. 2 (1935)

Ander werke vir kamerorkes wysig

  • Oktet vir Strykinstrumente in C majeur, Op. 7 (1900)
  • Cantabile et Presto, vir fluit en klavier (1904)
  • Decet in D majeur, vir blaasinstrumente, Op. 14 (1906)
  • Concertstück, vir altviool en klavier (1906)
  • Légende, vir trompet en klavier (1906)
  • Klavierkwartet No. 1 in D majeur, Op. 16 (1909)
  • Impressions d'enfance in D majeur, vir viool en klavier, Op. 28 (1940)
  • Klavierkwintet in A mineur, Op. 29 (1940)
  • Klavierkwartet No. 2 in D mineur, Op. 30 (1943–44)
  • Simfonie vir kamerorkes, vir 12 instrumente, Op. 33 (1954)

Klaviermusiek wysig

  • Klaviersuite No. 1 in G mineur, Dans le style ancien Op. 3 (1897)
  • Klaviersuite No. 2 in D majeur, Op. 10 (1901/1903)
  • Klaviersuite No. 3, Pieces impromptues Op. 18 (1913–16)
  • Klaviersonate No. 1 in F# mineur, op 24, No. 1 (1924)
  • Klaviersonate No. 3 in D majeur, op 24, No. 3 (1933–35)
  • Klavierrangskikking van sy Roemeense Rapsodie No. 1 in A majeur, Op. 11 (1951)

Liedere wysig

Drie liedere ná Lemaitre en Prudhomme Vier liedere ná Fernand Gregh In Duits: Verksie liedere ná Carmen Silva (Koningin Elisabeth van Roemenië) In Roemeens – 3 liedere

  • Trois Mélodies, Op. 4 (1898)
  • Sept Chansons de Clement Marot, vir tenoor en klavier, Op. 15 (1907–08)
  • Trois Mélodies, Op. 19 (1916)

Verwysings wysig

  1. "George Enescu- Albums, Prente – Naxos Classical Music". Opgespoor 5 November 2014
  2. Cosma, V, "George Enescu: Simfonia iubirii" Geargiveer 9 Julie 2019 op Wayback Machine, Formula AS, 2011-uitgawe 982
  3. Voicana 1971, 52; Malcolm 2001.
  4. "ICR Viena vine la Budapesta - ARADON". aradon.ro. 9 Desember 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 April 2014. Besoek op 17 April 2014.
  5. "Romanian Achievements and Records: Part 15 | Romania In Our Hearts". romaniainourhearts.wordpress.com. 16 September 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 April 2014. Besoek op 17 April 2014.
  6. Anon. "George Enescu, fața nevăzută a unui geniu" [George Enescu, die Ongesiene Gesig van 'n Genie], Historia Spesiale uitgawe, 2, no. 4 (September 2013): 55. ISSN 1582-7968.
  7. Anon. "George Enescu, fața nevăzută a unui geniu" [George Enescu, die Ongesiene Gesig van 'n Genie], Historia Spesiale uitgawe, 2, no. 4 (September 2013): 10. ISSN 1582-7968.
  8. Anon. "George Enescu, fața nevăzută a unui geniu" [George Enescu, die Ongesiene Gesig van 'n Genie], Historia Spesiale uitgawe. 2, no. 4 (September 2013): 9. ISSN 1582-7968.
  9. Anon. "George Enescu, fața nevăzută a unui geniu" [George Enescu, die Ongesiene Gesig van 'n Genie], Historia Spesiale uitgawe, 2, no. 4 (September 2013): 11. ISSN 1582-7968.
  10. Liner notes - Angel/EMI Lp 36418 (1966)
  11. Malcolm 2001.
  12. (in Roemeens) Membrii Academiei Române din 1866 până în prezent Geargiveer 2 April 2016 op Wayback Machine by die perseel van die Roemeense Akademie
  13. "Sonatas and Partitas : Educational Edition". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2017. Besoek op 15 Junie 2015.
  14. Randel 1996, p. 248.