Homo naledi

Homo naledi; Tydperk: Middel-Pleistoseen 0.335–0.236 m. jaar gelede PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
	Skedel van holotipe "DH1"
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Klas:	Mammalia
Orde:	Primates
Familie:	Hominidae
Genus:	Homo
Spesie:	†H. naledi
Binomiale naam
	Homo naledi; Berger et al., 2015

Homo naledi is 'n uitgestorwe Hominini-spesie, wat vermoedelik geleef het tydens die Middel-Pleistoseentydperk, tussen sowat 335 000 en 236 000 jaar gelede.^[1] Die fossiele daarvan is meestal afkomstig van die Dinaledi-grotkamer in die Rising Star-grotstelsel, wat 800 m van Swartkrans in die Wieg van die Mensdom geleë is.

Ontdekking wysig

Verskillende fossiele van H. naledi is in 2013 in die Rising Star-grotte in Gauteng, Suid-Afrika ontdek. Hierdie tot dusver grootste fossielvonds van oermense in Afrika is in 2015 bekend gestel. Die oorblyfsels van 15 individue, bestaande uit 1 550 fossielfragmente, is tydens die aanvanklike ondersoek gevind, en navorsers het vermoed dat meer in die grotkamer ontdek sou word.^[2] Die woord naledi beteken ster in Sotho, 'n verwysing na die plek waar die fossiele gevind is.^[1]

Die navorsers het die moontlikhede uitgeskakel dat die Homo naledi-mense 'n massasterfte in die grotkamer ondergaan het, daarin verongeluk het, sou ingespoel het, deur groot karnivore ingedra is, deur aasdiere gevreet is, of ooit die kamer bewoon het. Die kadawers het volgens hul afleidings die kamer een vir een, in een stuk, en oor 'n geruime tyd binnekom. Die feit dat soveel geraamtes saam aangetref is, sou dui op rituele gedrag, waar die spesie hul dooies doelbewus in die grotkamer gegooi of gesleep het. Daar word aangeneem dat al die beendere aan lede van dieselfde familie behoort, aangesien hulle gelaatstrekke opvallend ooreenstem.

Eienskappe wysig

Individue van die spesie was klein van statuur, die mans ongeveer 150 sentimeters lank en die vroue effens korter. Analise van die geraamtes dui dat hulle regop geloop en volkome tweevoetig was.^[2] Die spesie het volgens die navorsers 'n interessante en weergalose kombinasie van primitiewe en verder ontwikkelde eienskappe bevat, wat gevolglik insigte kan verskaf omtrent genus Homo se fenotipes en gelaatstrekke wat H. habilis, H. rudolfensis en H. erectus voorafgegaan het.

Hul breinvolume het tussen 450 en 550 kubieke sentimeter beslaan, wat vergelykbaar is met dié van Australopithecus. Dit impliseer 'n besonder klein breingrootte vergeleke met hedendaagse Homo sapiens, of selfs vroeë Homo-spesies.^[2] Die tande, soos die skedelvorm, is redelik mensagtig, waaruit afleidings omtrent hul dieet gemaak kan word. Die voetstrukstuur, waarvan 'n geartikuleerde voorbeeld gevind is, verskil min van 'n moderne mensevoet. Die bene en voete is volgens die navorsers goed aangepas om lang afstande te stap. Die hande, waarvan weereens 'n volledig geartikuleerde eksemplaar gevind is, het 'n duim en gewrigsbene in die moderne menslike patroon, en breë vingerpunte wat kleiner voorwerpe stewig kan vashou en manipuleer. Die vingerbene is egter meer geboë as enige wat nog in die genus Homo gevind is, en sou blykbaar klimaktiwiteite fasiliteer. Die heupe is besonder primitief, soos tewens ook die opwaarts geboë skouers, wat weereens klimbewegings vergemaklik.

Dinaledi-grotkamer wysig

Skema van die Dinaledi-grotkamer in die Rising Star-grotstelsel met ingang bo, regs

Die Dinaledi-grotkamer (d.w.s. "sterre"-grotkamer) is sowat 10 m lank en 3 m wyd en word deur 'n nou en vertikale 12 m hoë skag verbind met die gevaarlike Drakerug-helling in 'n aanliggende grotkamer. Die Drakerug word op sy beurt deur die dalende grotingang en Superman se Kruipplek, ’n skeur van net 17 cm in deursnee, bereik. Die hele grotstelsel en veral die grotdak is in detail gekarteer, om vas te stel watter alternatiewe ingange moontlik in oertye kon bestaan het, wat die teenwoordigheid van die fossiele kan verklaar. Die gevolgtrekking was egter dat die grot wel van vorm verander het, maar dat die grotkamers nooit oor alternatiewe ingange beskik het nie. Die chemiese samestelling van die Dinaledi-kamer se kleisediment wys eweneens dat dit altyd 'n afgesonderde afsettingseenheid was.

Die fossielsamestelling is beperk tot Hominine-, enkele vroeë knaagdier-, en enkele onlangse uilbeendere. Almal kon slegs die kamer binnegekom het deur dieselde skag wat tans deur navorsers gebruik word. Die Homo naledi-mense moes gevolglik ook klein van statuur wees om die kamer te bereik. Die fossielbeendere is uitstekend bewaar, en toon geen tekens van snymerke deur mense of bytmerke deur karnivore, wat hulle miskien kon ingesleep het nie. Ook bevat dit geen oorspronklike beenbreuke nie, slegs latere droë beenbreuke. Die beenverskeidenheid verteenwoordig volledige kadawers, wat die kamer in een stuk binnegekom het.

Die Dinaledi-grotkamer is op 13 September 2013 verken deur twee Gautengse grotkruipers, Steven Tucker en Rick Hunter. Hulle het hul ontdekking van fossielbeendere kort daarna aan Pedro Boshoff en Lee Berger bekend gemaak. Berger het die grot in Oktober besoek, en 'n navorsingspan van 60 persone het dit in November 2013 stelselmatig ondersoek.