Inhaca

Inhaca (voorheen ook Inyack-eiland genoem) is 'n Mosambiekse nedersetting op 'n subtropiese eiland aan die Oos-Afrikaanse kuslyn. Die naam Inhaca verwys ook na die eiland waarop die nedersetting geleë is (Ilha Da Inhaca in Portugees). Die Inhaca-nedersetting sentreer om 'n sendingstasie en is geleë ongeveer 32 km oos van Maputo in die Maputoprovinsie van Mosambiek. Inhaca-eiland is geleë 26°S, 33°O, en skei Maputobaai (Baia de Maputo) aan die westekant, van die Indiese Oseaan na die ooste. Die eiland van 52 km² het 'n onreëlmatige kuslyn en word van die Machanguloskiereiland op die vasteland geskei deur 'n 500m-breë seestraat te Ponta Torres. Die skiereiland maak deel uit van die Lubombo Oorgrensbewaringsgebied.

Inhaca
Inhaca
Koördinate: 26°0′0″S 32°55′0″O
Land	Mosambiek
Provinsie	Maputo
Tydsone	UTC+2 (SAT)

Ekonomie

Maputobaai uit die ruimte, Januarie 1990. Inhaca-eiland en die Machanguloskiereiland is duidelik sigbaar onder, links van die baai.

'n Bevolking van 2 000 mense word onderhou op visvangs en landbou. Met laaggety oes die vroue krappe, oesters en vis van die westelike vlakwater. Met hooggety verlaat visserbote die eiland vir diepseevisvangs.

Geografiese kenmerke

Die eilanddimensies is ongeveer 12 km (Noord-Suid) by 7 km (Oos-Wes). Die hoogste punt bo seevlak is die 104m hoë Inhacaberg teen die noordoostelike kuslyn. 'n Skiereiland aan die suidwestekant staan bekend as Ponta Punduine. Ponta Torres aan die suidooste nader die vasteland. Twee binnelandse vleie word onderskeidelik by die noordelike vliegveld en suidelike Nhaquene aangetref. Benewens Inhaca-nedersetting aan die weskus is daar vyf kleiner gehuggies waaronder Inguane, Ridjeni en Nhaquene.

Geskiedenis

Tsongahoofman Nhaca, 'n ontfermer oor vroeë Portugese skipbreukelinge, verleen sy naam aan die latere nedersetting. Latere 16de eeuse Portugese handelaars het vanaf 'n Inhaca-eilandbasis die riviere van Delagoabaai (Baía da Lagoa, Baai van die strandmeer) bevaar op ivoorsoektogte. 'n Kaart van 1747 deur Emanuel Bowen dui "Inhaqua" blykbaar onakkuraat op die vastelandse skiereiland aan en verwys na die eiland as "I. S. Maria". Die eerste vuurtoring dateer van 1894 en is in die 1920's verbeter. 'n Marine biologiestasie (die "MBS") is in 1951 gebou en strandgedeeltes is in 1976 tot natuurreservate verklaar. Meer onlangs is die biologiestasie onder bestuur van die Eduardo Mondlane Universiteit geplaas.

Verblyf en toegang

Reisigers het 'n keuse van twee herberge waarvandaan verskillende ekskursies gereël kan word, insluitend skuba- en snorkelduik. Kampeerders kan ook oorbly in 'n kampeerarea binne loopafstand van die kaai. Kampeerders moet gebottelde water en eie tente saamneem, maar voedsel is beskikbaar.

Die herberge kan met retoervlugte vanaf Maputolughawe bereik word en die eilandvliegveld word binne tien minute bereik. 'n Bootvaart per veerboot of boot uit Maputo duur twee na drie ure. Reisigers vertrek vanaf Maputo se veerbootterminaal en kan die eilandkaai met hooggety bereik, maar moet met laaggety 'n gedeelte vlakwater te voet oorsteek. Reiskoste beloop R300 (Suid-Afrikaanse Rand) per persoon per veerboot tot R500 per persoon per boot (2002).

Ekotoerisme

Die eilandhabitat bestaan uit sentrale bewerkte lande, grasvlaktes na die noorde en usnea-bedekte woude op die oostelike sandduine. Ekstensiewe ontblote moddervlaktes omsoom die wes- en suidkus met laaggety. Drie onbeskadigde koraalriwwe is binne 500m van die westelike kuslyne geleë. Almal is bewaarde marine reservate. Aansienlike wortelboombosse groei op die noordkus en in suidelike Sacobaai.

Onder die 160 koraalsoorte is Tak- en Plaatkoraal. Opvallende vissoorte is Moraypaling, seebaars, barrakuda en koningvis. Ander teenwoordig is briekwabaars, skerpioenvis, vlindervis, blaasopies, papegaaivis en seeperde. Walvishaaie en mantas besoek die kus in somer.

Boggelrugwalvisse en spitssnoetdolfyne migreer seisoenaal verby hierdie strande. Seeskilpaaie van verskillende spesies besoek die strande tydens somer. Inhaca bied tuiste aan ongeveer 300 stand- en migrerende voëlspesies, maar ondervind 'n ernstige huiskraaibesmetting wat inheemse dierelewe benadeel.

Voëlspesies van bewaringbelang is kleinpelikaan, kuifkopsterretjie, krapvreter, groot- en mongoolse strandkiewiete, terekruiter, dubbelbandslangarend, mangliedvisvanger, gryskruisswael en natallyster. Die suidelike Nhaquenevlei en Sacobaai is somertuistes van die rare roetvalk. Die noordelike Portugese Eiland is 'n rusplek van verskeie sterretjiespesies. Spesiale voëls van beperkte verspreiding is ruddse kleinjantjie, bloukruissuikerbekkie en rooskeelkolpensie.

Bronne en eksterne skakels

• Reader's Digest Atlas van Suider-Afrika
• Natuurgeskiedenis van Inhaca-eiland, Mosambiek. Margaret Kalk, J de Koning, 1995
• Voëls van Inhaca-eiland, Mosambiek. de Boer, WF & Bento, CM, 76pp, 1999.
• Ornitologiese toerverslag, Inhaca-eiland, Mosambiek. Lotz, C & Oschadleus, D, 2003 Geargiveer 15 Mei 2006 op Wayback Machine
• Mosambiek, Eilande in die Son deur Keri Harvey Geargiveer 1 Maart 2005 op Wayback Machine 26 Oktober 2004
• Bestemming Mosambiek
• Duik Mosambiek Geargiveer 15 Januarie 2006 op Wayback Machine