J. Hans D. Jensen

Johannes Hans Daniel Jensen (25 Junie 1907 - 11 Februarie 1973) was 'n Duitse kernfisikus. Gedurende die Tweede Wêreldoorlog het hy aan die Duitse kernenergieprojek, bekend as die Uraanklub, gewerk waar hy tot die skeiding van uraanisotope bygedra het. Na die oorlog was Jensen professor aan die Universiteit van Heidelberg. Hy was besoekende professor aan die Universiteit van Wisconsin – Madison, die Instituut vir Gevorderde Studie, die Universiteit van Kalifornië, Berkeley, die Indiana Universiteit en die California Institute of Technology.[1]

Johannes Hans Daniel Jensen
Gebore (1907-06-25)25 Junie 1907
Hamburg, Duitse Keiserryk
Oorlede 11 Februarie 1973 (op 65)
Heidelberg, Wes-Duitsland
Nasionaliteit Duits
Alma mater Universiteit van Hamburg
Ander akademiese adviseur(s) Wilhelm Lenz
Doktorale student(e) Hans-Arwed Weidenmüller
Toekennings Nobelprys vir fisika (1963)

Jensen het die helfte van die 1963-Nobelprys vir Fisika met Maria Goeppert-Mayer gedeel "vir hul ontdekkings rakende kernskulpstruktuur". Die ander helfte van die prys is toegeken aan Eugene Wigner vir onverwante werk in kern- en deeltjiefisika.[2]

Opvoeding wysig

Jensen het van 1926 tot 1931 fisika, wiskunde, fisiese chemie en filosofie aan die Albert-Ludwigs-Universität Freiburg en Universiteit van Hamburg gestudeer, en het sy doktorsgraad in 1932 onder Wilhelm Lenz behaal. Hy het sy habilitasie in 1936 aan die Universiteit van Hamburg voltooi.[1][3]

Loopbaan wysig

In 1937 was Jensen Privatdozent (onbetaalde dosent) aan die Universiteit van Hamburg en hy het saam met Paul Harteck, direkteur van die universiteit se fisiese chemie-afdeling en adviseur van die Heereswaffenamt (die weermagvoorsieningskantoor), begin werk aan plofstowwe. Harteck en sy onderwysassistent Wilhelm Groth het op 24 April 1939 kontak gemaak met die Reichskriegsministerium (die Reich se Ministerie van Oorlog) om hulle te vertel van moontlike militêre toepassings van kernkettingreaksies. Militêre beheer van die Duitse kernenergieprojek, ook bekend as die Uranverein (Uraanklub), het op 1 September 1939 begin, die dag toe Nazi-Duitsland die Tweede Wêreldoorlog begin het deur Pole binne te val. Harteck, een van die hoofde in die Uranverein, het Jensen by die projek ingebring. Jensen se hooffokus was dubbele sentrifuges vir die skeiding van uraanisotope. Harteck en Jensen het 'n dubbele sentrifuge ontwikkel gebaseer op 'n wiegelproses (Schaukelverfahren) om die skeidingseffek te vergemaklik.[1][3][4]

In 1941 is Jensen aangewys as buitengewone professor in teoretiese fisika aan die Technische Hochschule Hannover(vandag die Leibniz Universiteit Hannover), en word daar in 1946 'n ordinarius professor. In 1949 is hy aangestel as ordinarius-professor aan die Ruprecht Karl Universiteit van Heidelberg; en vanaf 1969 emeritus praecox. Hy was 'n gasprofessor aan die Universiteit van Wisconsin – Madison (1951), die Instituut vir Gevorderde Studie (1952), Universiteit van Kalifornië, Berkeley (1952), Indiana Universiteit (1953), die California Institute of Technology (1953), Universiteit van Minnesota, Twin Cities (1956), en die Universiteit van Kalifornië, San Diego (1961).[1][3]

In 1963 deel Jensen die helfte van die Nobelprys in Fisika met Maria Goeppert-Mayer vir hul voorstel van die kerndopmodel; die ander helfte van die prys is toegeken aan Eugene Wigner vir onverwante werk in kern- en deeltjiefisika.[2]

Beskuldigings van 'n Nazi wees wysig

Nadat Adolf Hitler in 1933 aan die bewind gekom het is die onderwysstelsel in Duitsland gepolitiseer. Om 'n universiteitsdosent te word, moes 'n persoon lid wees van die Nationalsozialistischer Deutscher Dozentenbund (NSDDB, Nasionaal-sosialistiese Duitse universiteitsdosenteliga).[5] Na voltooiing van sy habilitasie in 1936 het Jensen vir 3 jaar lid van die NSDDB geword. Na die Tweede Wêreldoorlog het Werner Heisenberg namens Jensen getuig en aangedui dat Jensen se lidmaatskap aan die NSDDB slegs was om probleme in die akademie te vermy.[4]

Bibliografie wysig

Boeke wysig

  • Konrad Beyerle, Wilhelm Groth, Paul Harteck, en Johannes Jensen Über Gaszentrifugen: Anreicherung der Xenon-, Krypton- und der Selen-Isotope nach dem Zentrifugenverfahren (Chemie, 1950).

Artikels wysig

  • Otto Haxel, J. Hans D. Jensen, en Hans E. Suess On the "Magic Numbers" in Nuclear Structure, Phys. Rev. Volume 75, 1766 (1949).
  • Helmut Steinwedel, J. Hans D. Jensen, en Peter Jensen Nuclear Dipole Vibrations, Phys. Rev. Volume 79, Issue 6, 1019 (1950).

Geheime dokumente wysig

Jensen was betrokke by die voorbereiding van verslae wat in die Kernphysikalische Forschungsberichte (Navorsingsverslae in kernfisika) gepubliseer is, 'n interne publikasie van die Duitse Uranverein. Die verslae is as geheim beskou, maar is in 1971 gedeklassifiseer. Die verslae sluit die volgende in:

  • Paul Harteck, Johannes Jensen, Friedrich Knauer, Hans Suess Über die Bremsung, die Diffusion und den Einfang von Neutronen in fester Kohlensäure und über ihren Einfang in Uran G-36 (19 Augustus 1940).
  • Paul Harteck en Johannes Jesnsen Der Thermodiffusionseffekt im Zusammenspiel mit der Konvektion durch mechanisch bewegte Wände und Vergleich mit der Thermosiphonwirkung G-89 (18 Februarie 1941).
  • Johannes Jensen Über die Ultrazentrifugenmethode zur Trennung der Uranisotope G-95 (Desember 1941).
  • Paul Harteck en Johannes Jensen Gerechnung des Trenneffektes und der Ausbeute verschiedner Zentrifugenanordnungen zur Erhöhung des Wirkungsgrades einer einselnen Zentrifuge G-158 (Februarie 1943).
  • Paul Harteck, Johannes Jensen, en Albert Suhr Über den Zusammenhang zwischen Ausbeute und Trennschärfe bei der Niederdruckkolonne G-159.

Verwysings wysig

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 "The Nobel Prize in Physics 1963 - J. Hans D. Jensen - Biographical". NobelPrize.org (in Engels). 25 Junie 1907. Besoek op 14 Mei 2021.
  2. 2,0 2,1 "The Nobel Prize in Physics 1963". NobelPrize.org (in Engels). Besoek op 14 Mei 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 Hentschel, K.; Hentschel, A.M., reds. (2011). Physics and National Socialism: An Anthology of Primary Sources. Modern Birkhäuser Classics (in Engels). Springer Basel. ISBN 978-3-0348-0203-1.
  4. 4,0 4,1 Walker, M. (1992). German National Socialism and the Quest for Nuclear Power, 1939-49 (in Engels). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-43804-9. Besoek op 14 Mei 2021.
  5. Hoffmann, Dieter (2005). "Between Autonomy and Accommodation:The German Physical Society during the Third Reich". Physics in Perspective (in Engels). Springer Science and Business Media LLC. 7 (3): 293–329. doi:10.1007/s00016-004-0235-x. ISSN 1422-6944.

Eksterne skakels wysig