Kolonisasie van Ulster
Die Kolonisasie van Ulster (Engels: Plantation of Ulster, Iers: Plandáil Uladh; Ulster-Skots: Plantin o Ulstèr) was die georganiseerde Skotse en Engelse volksplanting in Ulster, een van die vier historiese provinsies van Ierland. Privaat kolonisasie deur welvarende landeienaars het al in 1606 begin, terwyl die amptelike volksplanting, wat deur die Parlement van Skotland beheer is, sy aanvang twee jaar later geneem het. So was daar twee kolonisasieprojekte:
- 'n nie-amptelike, byna uitsluitlik Skotse kolonisasie of volksplanting in die graafskappe Antrim en Down (waarby Skotse setlaars hulle ook in Monaghan gevestig het), en
- 'n amptelike volksplanting in die ander ses graafskappe van Ulster.[1]
Alle grond, wat in besit van Ierse hoofde van die Uí Néill- (O'Neill-) en Uí Domhnaill- (O'Donnell-)dinastieë was, is saam met dié van hul ondersteuners onteien om daarop Skotse setlaars te vestig. Altesaam 'n halfmiljoen akkers of 2 000 km² se grond in die graafskappe Tyrconnell (Donegal), Tyrone, Fermanagh. Cavan, Coleraine en Armagh is gekonfiskeer. Die grootste deel van die graafskappe Antrim en Down is privaat gekoloniseer.
Van Britse "pagters" of tenants, soos hulle destyds genoem is, het merendeels uit Skotland en Engeland gekom. Van hulle is vereis dat hulle Engelssprekend en van Protestantse geloof was. Die meeste Skotse setlaars was Presbiterianers, terwyl Engelse koloniste meestal aanhangers van die Kerk van Engeland was. Die kolonisasie van Ulster was die grootste van alle Britse volksplantings in Ierland. Ulster is veral gekoloniseer om verdere opstande te voorkom aangesien hierdie landsdeel in die vorige eeu die meeste weerstand teen die Engelse bewind gebied het.
Ulster voor die volksplanting wysig
Voordat Ulster in die 1590's gedurende die Negejarige Oorlog verower is, was dit die mees Gaeliese deel van Ierland, 'n provinsie wat grotendeels buite Engelse beheer bestaan het.[2] Die gebied was volgens die destydse Europese vastelandse standaard onderontwikkel, en daar was min nedersettings.[3][4][5]
Gedurende die 16de eeu is Ulster deur die Engelse as "onderbevolk" en onontwikkel beskou.[6][7] 'n Vroeë, maar vergeefse poging om die noorde van Ierland langs die ooskus van Ulster te koloniseer is in die 1570's deur Walter Devereux, 1ste graaf van Essex onderneem.
Verwysings wysig
- ↑ Ulster-Scots Community Network: 1610–2010 Donegal Plantation 400 years - County Donegal & the Plantation of Ulster. Belfast: Ulster-Scots Community Network, bl. 6
- ↑ R. R. Madden: The United Irishmen, Their Lives and Times. Boekdeel 1. Londen: J. Madden & Co 1845, bl. 2-5
- ↑ Cyril Falls: The Birth of Ulster. London: Constable and Company Ltd. 1966, bl. 11-12
- ↑ P. Robinson: The Plantation of Ulster. Belfast: Ulster Historical Foundation 2000, bl. 28
- ↑ Dr. I. Adamson: The Identity of Ulster. Derde druk. Bangor: Pretani Press 1995, bl. 11
- ↑ Sien J. Bardon: A History of Ulster. Nuwe hersiene uitgawe. Belfast: Blackstaff Press 2001, bl. 75
- ↑ D.A. Chart: A History of Northern Ireland. The Educational Co. Ltd. 1928, bl. 18