Lord Salisbury
Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil, Derde Markies van Salisbury ( 3 Februarie 1830 - 22 Augustus 1903) was 'n Britse staatsman en konserwatiewe politikus wat altesaam meer as dertien jaar as premier van die Verenigde Koninkryk gedien het. Hy was ook 'n groot deel van sy ampstermyn minister van buitelandse sake, en gedurende sy laaste twee diensjare Lord Keeper of the Privy Seal. Hy vermy alliansies en handhaaf die beleid van 'splendid isolation'.
Lewe wysig
Jeug wysig
Hy was die vyfde van ses kinders en die derde seun van James Brownlow William Gascoyne-Cecil, 2de markies van Salisbury, en Frances Mary Gascoyne. Die tweede seun van die gesin is op tweejarige ouderdom oorlede.
Gascoyne-Cecil is tuis onderrig, waarna hy van 1840 tot 1845 aan Eton College gestudeer het. Omdat hy voortdurend geboelie is, het hy vanaf 1845 weer tuisonderrig ontvang. Daarna studeer hy by Christ Church aan die Universiteit van Oxford van 1847 tot 1850. Van Julie 1851 tot Mei 1853 reis hy deur Suid-Afrika, Australië en Nieu-Seeland.
Begin van sy politieke loopbaan wysig
Met sy terugkeer na Engeland is hy in 1853 verkies tot die Britse Laerhuis vir die Konserwatiewe Party en hou hy sy eerste toespraak daar in April 1854. Op 11 Julie 1857 trou Gascoyne-Cecil met Georgina Alberson, die dogter van 'n regter. Georgina se pa was egter gekant teen die huwelik en met sy dood, 'n paar maande voor die huwelik, het sy skoonseun niks as erfenis ontvang nie.
As gevolg hiervan moes Gascoyne-Cecil as joernalis werk om genoeg geld vir sy gesin te verdien. Hy skryf artikels in die koerante Bentley's Review en The Quarterly Review. In April 1850 word hy advokaat by Lincoln's Inn, maar dit sou eers in 1865 wees voordat hy in 'n meer versekerde finansiële situasie is. Toe sterf sy oudste broer sonder afstammelinge en hy erf sy titel, Graaf Cranborne. Daardeur word hy ook die enigste erfgenaam van sy ouers. Na die dood van sy vader, in April 1868, erf hy die familie se landgoedere en word die derde markies van Salisbury in die adelstand.
Minister wysig
In Julie 1866 word hy aangestel as minister van Indië in die regering van Lord Derby. In Maart 1867 verlaat hy egter die regering omdat hy ontevrede was oor die uitbreiding van die stemreg wat die minister van tesourie, Benjamin Disraeli, wou instel. In Maart 1868, in die Laerhuis, is hy gekant teen William Gladstone se voorstel om die Anglikaanse Kerk van Ierland in Katolieke Ierland af te skaf. Dit sou sy laaste toespraak in die Laerhuis wees, aangesien hy 'n maand later na die Hoërhuis verhuis het, waarin lede van die Britse adel outomaties beland het. Hy het daar gebly tot sy dood 35 jaar later.
Toe die konserwatiewes die verkiesing van 1874 wen, word Benjamin Disraeli die nuwe premier van Groot-Brittanje en Salisbury word minister van Indië in sy regering. Die verhouding tussen die twee was nie altyd maklik nie, maar Salisbury is in Desember 1876 deur Disraeli gestuur na die Konstantinopelkonferensie, waar die groot moondhede sou onderhandel oor wat hulle met Bulgarye moes doen na 'n bloedige verpletterde opstand teen die Ottomaanse Ryk. Alhoewel daar geen oplossing by hierdie konferensie gevind is nie, het Salisbury 'n goeie indruk op die verteenwoordigers van die ander Europese moondhede (die Ottomaanse Ryk, Rusland, Duitsland, Oostenryk-Hongarye, Frankryk en Italië) gemaak.
In April 1878 word Salisbury aangestel as minister van buitelandse sake en besluit hy in hierdie posisie, saam met ander Europese moondhede, om nie die Vrede van San Stefano van Rusland en die Ottomaanse Ryk te aanvaar nie. Onder leiding van die Duitse kanselier Otto von Bismarck het die Europese moondhede, Rusland en die Ottomaanse Ryk, byeengekom om die Vrede van Berlyn te sluit, 'n meer gematigde weergawe van die Vrede van San Stefano. Salisbury en Disraeli, wat Brittanje verteenwoordig het, voel dat hulle 'n eerbare vrede vir hul land bereik het en dat baie probleme in die Balkan vermy word. Salisbury is in 1878 in die Orde van die Kouseband toegelaat vir sy pogings.
In 1880 bevind die konserwatiewes hulle weer in opposisie. Na die dood van Disraeli word Salisbury in 1881 die nuwe konserwatiewe partyleier en organiseer hy die opposisie uit die Hoërhuis. In Oktober 1883 publiseer hy 'n anonieme artikel in die Quarterly Review waarin hy 'n oproep doen dat daar gewaak moet word teen die gevare van radikalisme wanneer verkiesingshervorming in die parlement bespreek word.
Premier wysig
In Junie 1885 het die Gladstoneregering geval nadat die begroting deur die parlement verwerp is, waarna Salisbury opdrag gekry het om 'n konserwatiewe regering te vorm en op 23 Junie 1885 word hy die nuwe premier. Hy het besluit om dit te kombineer met die ministerskap van Buitelandse Sake.
Verkiesings is in Desember 1885 gehou, sonder dat enige party 'n meerderheid verkry. Die konserwatiewes, saam met die Ierse nasionaliste, het presies soveel setels as die liberale verower. Kort na die verkiesing is die regering op 28 Januarie 1886 deur 'n mosie van wantroue omvergewerp. Gladstone word toe weer premier.
In Julie 1886 val die Gladstoneregering weer terug. Sy voorstel om Ierland selfregering te gee, is in die parlement verwerp weens verdeeldheid binne die Liberale Party. Die Liberale Unioniste onder leiding van Joseph Chamberlain, wat teen die Ierse selfregering gekant was, het van die Liberale Party afgestig. Salisbury word dan weer premier van 'n regering van konserwatiewes wat deur die Liberale Unioniste ondersteun word. Sy kanselier van die skatkis word die onvoorspelbare Randolph Churchill, vader van die toekomstige premier Winston Churchill. Na konflikte met Salisbury bedank Churchill in Desember 1886.
Salisbury het die gewoonte gehad om aan sommige familielede magsposisies te gee. So was sy neef Arthur Balfour in sy tweede regering die hoofsekretaris van Ierland. Salisbury was weer van 1887 tot 1892 minister van buitelandse sake.
Bronne wysig
- Adonis, A. Making Aristocracy Work: The Peerage and the Political System in Britain, 1884–1914 (1993).
- Benians, E.A. et al. eds. The Cambridge History of the British Empire Vol. iii: The Empire - Commonwealth 1870–1919' (1959) p. 915 and passim; coverage of Salisbury's foreign and imperial policies; online
- Bentley, Michael. Lord Salisbury's World: Conservative Environments in Late-Victorian Britain (2001). online edition
- Lord Blake and H. Cecil (eds.), Salisbury: The Man and His Policies (1987).
- Bright, J. Franck. A History of England: Period V. Imperial Reaction Victoria 1880–1901 (vol 5, 1904); detailed political narrative; 295pp; online; also another copy