Oswald Mosley
Oswald Ernald Mosley, 6de Baron van Ancoats (Londen, 16 November 1896 - Orsay, 3 Desember 1980), was 'n Britse fascistiese politikus.
Biografie wysig
Jong jare wysig
Oswald Mosley het tydens die Eerste Wêreldoorlog op die westelike front in Vlaandere geveg. Hy was deel van die 16de kavalerieregiment The Queen's Lancers. In 1916 het hy by die Royal Flying Corps aangesluit. Na die Eerste Wêreldoorlog is hy verkies vir die Konserwatiewe Party in die Britse Laerhuis. Hy het gou met daardie party gebreek uit ontevredenheid met die konserwatiewe beleid teenoor Ierland. In 1922 is hy as onafhanklike kandidaat in die Laerhuis verkies. In 1924 het hy 'n lid van die Arbeidersparty geword. In Oktober 1927 het Mosley 'n lid geword van die Nasionale Uitvoerende Raad van die Arbeidersparty.
Toe Ramsay MacDonald in 1929 'n regering gevorm het, het hy Mosley as Kanselier van die Hertogdom van Lancaster aangestel. Mosley het 'n plan ontwerp om stygende werkloosheid te bestry. Hy het sy idees oor die ekonomie van die Britse ekonoom John Maynard Keynes gegrond. Toe die kabinet Mosley se planne verwerp het, het hy van die Arbeidersparty weggebreek en uit die kabinet gegaan.
Leier van die Britse fasciste wysig
In 1931 stig hy die New Party, maar na 'n besoek aan Benito Mussolini in Januarie 1932 het hy sy party se naam verander na die British Union of Fascists (BUF - Britse Unie van Fasciste). Mosley het in fascisme die oplossing vir die sosiale probleme van sy tyd gesien. Hy het later onder die invloed van Adolf Hitler gekom en anti-Semitisme van hom oorgeneem.
Na die dood van sy eerste vrou, Cynthia ('n dogter van George Curzon), het hy in 1936 met Diana Mitford getrou, met wie hy sedert 1932 'n verhouding gehad het. Haar pa was die anti-Semitiese baron Redesdale. Prinses Mitford was 'n groot bewonderaar van Hitler en sy idees. Mitford se susters Nancy en Jessica was bekende Britse skrywers. Diana het ook latere jare enkele boeke geskryf. 'n Vierde Mitford-suster, Unity, was 'n persoonlike vriendin van Hitler.
In 1936 het die Britse Laerhuis 'n wet aanvaar wat die dra van uniforms en logos van politieke partye verbied. Hierdie wet was gemik op Mosley se British Union of Fascists.
Tweede Wêreldoorlog en daarna wysig
Na die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog in 1939 is Mosley en sy vrou in Mei 1940 gearresteer en die BUF is verban. Mosley en sy vrou is tot 1943 in 'n klein huis aangehou, waar hulle die geleentheid gehad het om groente te verbou en te lees.
Hulle is in 1943 vrygelaat. Oswald Mosley het 'n uitgewery begin wat ver-regse boeke gepubliseer het. In 1948 het hy die Union Movement gestig, wat gesteef het na 'n verenigde Europa gebaseer op die Anglo-Duitse samewerking. Die beweging het egter geen invloed gehad nie. In 1949 het Mosley en sy vrou na Frankryk verhuis. In 1959 en 1966 het hy homself as kandidaat gestel vir die verkiesing van die Britse Laerhuis, maar is nie verkies nie. Mosley is in 1980 dood.
Kinders wysig
Die oudste seun van Oswald was die skrywer Nicholas Mosley (1923-2017). Hy was baie krities teenoor sy vader en het dit in sy boek Beyond the Pale: Sir Oswald Mosley and Family 1933-1980 uitgespreek (1983), en in 'n BBC-dokumentêre program in 1997.
Max Mosley (1940), voormalige president van die Fédération Internationale de l'Automobile (FIA), is 'n jonger seun van Oswald Mosley.
Literatuur wysig
- Stephen Dorril, Black Shirt. Sir Oswald Mosley and the British Fascism, 2008, ISBN 9780140258219
- Grote Winkler Prins Encyclopedie, 7de druk 1975
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal. |
