Palau

soewereine eilandstaat in Oseanië

Palau ( / pəlaʊ / ), amptelik die Republiek Palau (Engels: Republic of Palau, Palauaans: Beluu er a Belau), is 'n eilandstaat in die Stille Oseaan en Oseanië net noord van die ewenaar, sowat 800 km oos van die Filippyne en 3 200 km suid van Tokio. Aangesien dit in 1994 ontstaan het uit Verenigde Nasies trusteeskap (geadministreer deur die Verenigde State), is dit een van die wêreld se jongste en kleinste soewereine lande. In Engels word die naam soms as Belau gespel in ooreenstemming met die inheemse uitspraak. Dit is voorheen ook as Pelew gespel.[5] Palau bestaan uit sowat 340 eilande van die Karoline-eilande; die aangrensende Gefedereerde State van Mikronesië beslaan die ander deel van dié argipel.[6]

Republiek Palau
Republic of Palau (Engels)
Beluu er a Belau (Palauaans)
Vlag van Palau Seël van Palau
Vlag Seël
Volkslied: Belau rekid
(Palauaans vir: "Ons Palau")
Ligging van Palau
Hoofstad Ngerulmud

7°30′N 134°37′O / 7.500°N 134.617°O / 7.500; 134.617

Grootste stad Koror

7°20′N 134°29′O / 7.333°N 134.483°O / 7.333; 134.483

Amptelike tale Engels en Palauaans
Regering Unitêre presidensiële
grondwetlike republiek
Surangel Whipps Jr.
Uduch Sengebau Senior
Onafhanklikheid
• Huidige grondwet
• Verdrag oor vrye assosiasie
van die Verenigde State
2 April 1979
1 Oktober 1994
Oppervlakte
 - Totaal
 
 - Water (%)
 
459 km2  (179ste)
177 myl2
feitlik niks
Bevolking
 - 2018-skatting
 - 2013-sensus
 - Digtheid
 
17 907[1][2] (224ste)
20 918
46,7 / km2
121,0 / myl2
BBP (KKP)
 - Totaal
 - Per capita
2021-skatting

$236 miljoen[3]
$13 268[3]

BBP (nominaal)
 - Totaal
 - Per capita
2021-skatting

$235 miljoen[3]
$13 180[3]

MOI (2019) 0,826[4] (50ste)  –  hoog
Geldeenheid Amerikaanse dollar ($) (USD)
Tydsone
 - Somertyd
(UTC+9)
nie toegepas nie (UTC+9)
Internet-TLD .pw
Skakelkode +680
Kaart van Palau
Kaart van Palau se 16 deelstate

Palau beslaan 'n oppervlakte van 459 km² en het 'n bevolking van sowat 21 500 in 2016 gehad. Palau is in die ooste van die Filippyne, in die noordooste van Indonesië, in die noordweste van Papoea-Nieu-Guinee en in die weste van die Gefedereerde State van Mikronesië geleë. Die hoofstad is Ngerulmud en die grootste stad is Koror.

As gevolg van die Spaans-Amerikaanse Oorlog is die argipel in 1899 deur Spanje aan die Duitse Keiserryk verkoop en by Duits-Nieu-Guinee ingelyf. Tydens die Eerste Wêreldoorlog is dit deur Japan beset en het na die oorlog 'n Volkebond-mandaat geword. Tydens die Tweede Wêreldoorlog is dit deur die Verenigde State beset en het in 1947 'n trougebied van die Verenigde Nasies geword. Palau het op 1 Oktober 1994 'n Verdrag oor vrye assosiasie met die Verenigde State onderteken, waarmee dit 'n onafhanklike land geword het. Die Verenigde State is nog steeds vir die verdediging van Palau verantwoordelik.[7]

Palau is onderverdeel in 16 deelstate:

Deelstaat Oppervlakte (km²) 2012-sensus
Aimeliik 44 281
Airai 59 2 537
Angaur 8,06 130
Hatohobei 0,9 10
Kayangel 1,7 76
Koror 60,52 11 670
Melekeok 26 300
Ngaraard 34 453
Ngarchelong 11,2 281
Ngardmau 34 195
Ngaremlengui 68 310
Ngatpang 33 257
Ngchesar 43 287
Ngiwal 17 226
Peleliu 22,3 510
Sonsorol 3,1 42

Verwysings wysig

  1. (en) "World Population prospects – Population division". Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Sake, Bevolkingsafdeling. Verenigde Nasies. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 April 2020. Besoek op 21 Januarie 2021.
  2. (en) "Overall total population – World Population Prospects: The 2019 Revision" (xslx). Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Sake, Bevolkingsafdeling (custom data acquired via website). Verenigde Nasies. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Februarie 2020. Besoek op 21 Januarie 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 (en) "Palau". Internasionale Monetêre Fonds. Oktober 2020. Besoek op 21 Januarie 2021.
  4. (en) "Human Development Report 2020" (PDF). United Nations Development Programme. 2020. Besoek op 21 Januarie 2021.
  5. (en) Nelson's World Gazetteer en Geographical Dictionary, ed. J. Gunn, Thomas Nelson and Sons Ltd, Londen, 1935
  6. (en) "Palau". Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 September 2019. Besoek op 21 Januarie 2021.
  7. (en) "Palau". Central Intelligence Agency. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Mei 2020. Besoek op 21 Januarie 2021.

Bronnelys wysig

Algemeen

Eksterne skakels wysig


  Verenigde State van Amerika  
StateAlabamaAlaskaArizonaArkansasColoradoConnecticutDelawareFloridaGeorgiaHawaiiIdahoIllinoisIndianaIowaKaliforniëKansasKentuckyLouisianaMaineMarylandMassachusettsMichiganMinnesotaMississippiMissouriMontanaNebraskaNevadaNew HampshireNew JerseyNieu-MeksikoNew YorkNoord-CarolinaNoord-DakotaOhioOklahomaOregonPennsilvaniëRhode IslandSuid-CarolinaSuid-DakotaTennesseeTexasUtahVermontVirginiëWashingtonWes-VirginiëWisconsinWyoming
Federale distrikDistrik Columbia (Washington, D.C.)
EilandgebiedeAmerikaanse Maagde-eilandeAmerikaans-SamoaGuamNoordelike Mariana-eilandePuerto Rico
Klein afgeleë eilandeBakerHowlandJarvisJohnstonKingmanMidwayNavassaPalmyraWake
Geassosieerde landeGefedereerde State van MikronesiëMarshalleilandePalau