Pilbara is 'n streek in die noorde van Wes-Australië. Dit is een van die nege streke van die Streeksontwikkelingskommissiewet van 1993 en is ook 'n streek gelys onder die IBRA[1][2]

Die Pilbara-streek volgens die Streeksontwikkeling Kommissiewet van Wes-Australië
Die IBRA-streke van Australië, met Pilbara in rooi

Etimologie wysig

Daar word oor die algemeen in die Wes-Australiese Gasnywerheid[3] aanvaar dat die naam afkomstig is van 'n Aborigine woord vir 'n sekere vissoort en dat die naam afgelei is van die Pilbara Goudveld wat in 1885 ontdek is, wat op sy beurt vernoem is na Pilbara Creek, 'n sytak van die Yulerivier.

Wangka Maya van die Pilbara Aborigine Taalsentrum reken egter in sy publikasie genaamd Bilybara (bl. ii) dat die naam afgelei is van die Pilbara-streek in Nyamal en Panyjima wat afkomstig is van die woord bilybara wat droog beteken.

Geskiedenis wysig

Die eerste Europeër, wat die gebied verken het, was Francis Gregory in 1861. Mynbou is in 1943 in Wittenoom Gorge begin.[4]

Die streek wysig

Volgens die Wes-Australiese streeksontwikkelingswet is die streek suid van die Kimberley-streek en bestaan uit die plaaslike regerings van Ashburton, Oos-Pilbara, Port Hedland en Roebourne.

Die Pilbara-streek strek oor 'n gebied van 507 896 km2 insluitende die eilande langs die kus. Die bevolking is net minder as 40 000 mense waarvan die meeste in die westelike derde van die streek woon. Die meeste inwoners van Pilbara woon in die dorpe van die streek wat Port Hedland, Karratha, Wickham, Newman en Marble Bar insluit. 'n Beduidende aantal mense werk ook in die streek op 'n vlieg-in vlieg-uit grondslag.

Die Pilbara bestaan uit drie onderskeibare geografiese gebiede. Die westelike derde is 'n sanderige kusvlakte en ondersteun die grootste deel van die streek se bevolking, nywerhede en handel. Die oostelike derde is bykans geheel en al woestyn en is yl bevolk deur 'n klein groepie inboorlinge.

Die streek se binnelandse bergreekse - veral die Hamersley-reeks het 'n beduidende aantal myndorpe en en trek ook baie besoekers na die diep klowe. Die streek bevat van die wêreld se oudste oppevlakrotse, insluitende fossieloorblyfsels wat as stromatoliete bekend staan en rotse soos graniet wat meer as drie miljard jaar oud is.

Klimaat wysig

 
Die Terra-satelliet het hierdie beeld van Sikloon Fay oor die weskus va Australië op 27 Maart 2004 afgeneem
 
Hierdie brug oor die Maitlandrivier is vernietig deur Sikloon Monty.

Pilbara se klimaat is semi-woestyn en droog met hoë temperature en 'n lae reënval. Tydens die somermaande oorskry die maksimum temperature byna elke dag 32°C en is temperature hoër as 45°C nie ongewoon nie.

Marble Bar in Pilbara het 'n wêreldrekord aangeteken vir die meeste aaneenlopende dae van maksimum temperature van hoër as 37,8 °C of meer tydens 'n periode van 160 dae tussen 31 Oktober 1923 tot 7 April 1924.[5] Daar is ook 'n groot vloedgevaar tussen November en Mei wanneer die neerslag baie hoog is. Vanweë die feit dat die gebied yl bevolk is, veroorsaak siklone in die Pilbarastreek gewoonlik nie baie skade of lewensverlies nie.

Ekonomie wysig

Die streek se ekonomie word oorheers deur mynbou en ru-olienywerhede.[6]

Die meeste van Australië se ystererts word in die Pilbara ontgin met myne wat hoofsaaklik rondom Tom Price en Newman geleë is. Die ystererts-nywerheid verskaf werk aan 9000 mense in die Pilbara gebied. Die Pilbara is ook die tuiste van een van die wêreld se grootste mangaanmyne, Woodie Woodie, wat sowat 400 km suidoos vanaf Port Hedland geleë is.

Ystererts-reserwes is vir die eerste keer deur Lang Hancock ontdek en sy dogter en familiebesigheid, Hancock Prospecting maak steeds aanspraak op beduidend groot dele van die Pilbara-streek. Blou asbes is vir die eerste keer te Wittenoom Gorge in 1943 ontgin.[4]

Die streek het ook 'n wesenlike toerismebedryf met gewilde natuurlike trekpleisters wat die Karijini en Millstream-Chichester nasionale parke, die Dampier Argipel en die Ningaloo Marienepark insluit.

Spoorweë wysig

 
Ysterertstrein van BHP wat in Port Hedland aandoen.

Die eerste spoorlyn in die Pilbara-streek was die nou spoor Marble Bar Railway tussen Port Hedland en Marble Bar.

Tans word vier swaarvrag spoorweë met die verskeie ystererts myne verbind, met 'n voorgestelde vyfde lyn om Fortescue Metals Group Ltd. se myne te bedien. Die spoorweë is almal standaard wydte en is gebou om aan die swaarste Noord-Amerikaanse standaarde te voldoen. Die totale tonnemaat erts oorskry 150 MT per jaar.

Omgewing en Ekologie wysig

 
Die helder kleure van die outback in die Karijini Nasionale Park
 
Die Millstream plaashuis in Millstream-Chichester Nasionale Park

Die Pilbara is die tuiste van 'n verskeidenheid endemiese spesies, insluitende dosyne stigofauna-spesies. Hierdie is mikroskopiese werwellose diere wat in ondergrondse waterbronne van die streek lewe.

Die Pilbara olyfluislang is slegs een van baie bedreigde dierspesies in die kwesbare ekostelsel van die woestyn. Verskeie spesies akasia (wattel) bome is endemies tot die Pilbara en is die kernfokus van verskeie bewaringsprogramme.

Die beskerming van sensitiewe kulturele- en natuurgebiede van die Pilbara word ook bevorder deur verskeie wêreldbekende Nasionale Parke, naamlik die Millstream-Chichester Nasionale Park en die Karijini Nasionale Park.

Verwysings wysig

  1. Environment Australia. "Revision of the Interim Biogeographic Regionalisation for Australia (IBRA) and Development of Version 5.1 - Summary Report". Department of the Environment and Water Resources, Australian Government. Besoek op 2007-01-31. Geargiveer 5 September 2006 op Wayback Machine
  2. IBRA Version 6.1 Geargiveer 8 September 2006 op Wayback Machine data
  3. http://www.nwsg.com.au/industry/pilbaraplaces.html Geargiveer 3 Mei 2006 op Wayback Machine - WA Gas Industry: Interesting Facts
  4. 4,0 4,1 Hema Maps (1997). Discover Australia's National Parks. Milsons Point, New South Wales: Random House Australia. p. 274. ISBN 1-875-99247-2.
  5. "Marble Bar heatwave, 1923-1924". Australian Climate Extremes (in Engels). Australiese Buro vir Meteorologie. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Mei 2013. Besoek op 21 September 2008.
  6. Die Pilbara se olie- en gasnywerheid is die streek se grootste uitvoernywerheid met 'n inkomste van $5.0 miljard in 2004/05 wat sowat 96% van die staat se totale produksie uitmaak. bron - http://www.pdc.wa.gov.au/industry/types-of-industries/oil-and-gas.aspx Geargiveer 19 Julie 2008 op Wayback Machine