Rooiberge
Die Rooiberge is 'n sandsteen-bergreeks in die Oos-Vrystaat. In die suidweste begin die bergreeks in die buitewyke van Fouriesburg, loop dan noordwaarts na Retiefsnek, en ooswaarts na Noupoortsnek by Clarens en die Golden Gate-Hoogland. Die berg se sandsteen dateer uit die Trias en dier- en plantfossiele word met reëlmaat ontdek.
| Rooiberge | |
|---|---|
| Ligging | Fouriesburg tot Clarens en Golden Gate |
| Hoogte | 2 450 meter bo seevlak |
| Koördinate | 28°31′24″S 28°20′38″O / 28.52333°S 28.34389°OKoördinate: 28°31′24″S 28°20′38″O / 28.52333°S 28.34389°O |
| Rotsouderdom | Trias |
  Rooiberge |
|
Geskiedenis wysig
Die eerste mensbewoners van die Rooiberge blyk die boesmans te wees, en hul rotstekeninge is op verskeie plekke sigbaar.[1] Daarna is die area bewoon deur Basothos en Europeërs wat in verskeie grenskonflikte gewikkel was. Boeremagte is tydens die Tweede Vryheidsoorlog in die Brandwaterkom vasgekeer. Meeste het onder leiding van generaal Prinsloo by die Slaapkrans oorgegee, maar generaal de Wet en sy manskappe het in die nag uit die bekken ontsnap. In onlangse tye is die gebied toenemend 'n toeristeattraksie met Clarens as fokuspunt. Gastehuise en -plase is veral langs die R712- en R711-roetes gevestig. By die Mothuleng-grot (ook bekend as Salpeterkrans) op die plaas Verliesfontein word animistiese praktyke bedryf.
Geografie wysig
Die hoogste pieke is die Ventersberg (2 180 m) naby Fouriesburg, die Snymanshoekberg (2 450 m) waar die Brandwaterrivier en Jordaanrivier ontspring, Drie Susters (2 331 m) waar die Asrivier ontspring, Horebberg (2 418 m) net oos van Clarens, Koeberg (2 439 m) naby Golden Gate, en Wodehousekop (2 433 m) in die Golden Gate-Hoogland. Wodehousekop is vernoem na Sir Philip Wodehouse deur wie se toedoen sekere bakens in 1846 in die Rooiberge opgerig sou wees.[1] Die noorderhange van die Golden Gate-Hoogland en omstreke word deur etlike bolope van die Liebenbergsvleirivier dreineer, en die area word as 'n belangrike opvangsgebied beskou.[1]
Aan die westekant word die bergreeks begrens deur die Kolberg en Blouberg by Retiefsnek, wat op hul beurt by die Witteberge aansluit, om saam die Brandwaterkom te omsluit. Die Rooiberge word deur die vallei van die Klein-Caledonrivier geskei van die Malutiberge na die suide en ooste. In die oostelike voetheuwels lê die aanskoulike Slaapkransbekken afwaarts van Surrender Hill tot aan die Klein-Caledon. Die Klein-Caledon eindig in 'n kort sandsteencanyon langs die besige roete na Caledonspoort-grenspos, 'n area wat ook soms by die Rooiberge gereken word.
Geologie wysig
Die Rooiberge bestaan uit gekalsifiseerde sandsteen, bo-oor Clarens-sandsteen wat rus op 'n basis van Elliot-moddersteen. Die kalsiumkarbonaat in eersgenoemde gesteente verhard die rots en maak dit weerstandbiedend. Indrukwekkende grotte en oorhange word gevorm wanneer die sagter sandsteen onder die weerstandbiedende laag verweer word. Een voorbeeld is die Katedraalgrot in die Golden Gate-Hooglandpark.[2]
Bewaringsgebiede wysig
Die Golden Gate-Hoogland- Nasionale Park, noord van die R712-roete, bewaar die oostelike afdeling van die reeks. Hier kan die berg met verskeie oorwegend uitdagende staproetes vir fikse stappers verken word. Daaronder is die Boskloof- (2 km), Brandwag Buttress- (1,8 km), Holkrans- (2,4 km) en Mushroom Rock-roetes (1,4 km), die Ribbokwandelpad (27 km) oor twee dae, en die 11 km-sirkelroete na Wodehousekop.[3]
Clarens-Dorpsnatuurreservaat is aan die buitewyke van Clarens geleë.[4] Dit is op 22 November 1985 as reservaat verklaar, en is aanvanklik deur Clarens-munisipaliteit bestuur. Dit word tans deur die nie-winsgewende Clarens-Dorpsbewarea bestuur wat in Mei 2004 gestig is. 'n Voetslaan- en parkwedloopbrosjure is in 2019 gepubliseer en word in die dorp verkoop.
Meiringskloof-natuurpark is 'n privaat eiendom geleë in 'n bebosde sandsteenkloof in die Ventersberg, die suidwestelike afdeling van die Rooiberge. Die park digby Fouriesburg kan daagliks tussen 8:30 en 17:00 deur dagbesoekers verken word. 'n Perk word op die getal dagbesoekers gestel weens die ekologiese sensitiwiteit van die area, maar oornaggeriewe en karavaanstaanplekke is wel beskikbaar.
Die Uithoek-natuurpark is aan die weshange van die berg geleë, en bied kampeergeriewe aan besoekers.
Fotogalery wysig
-
'n Oorhangkrans naby Clarens -
'n Skaapvygie (D. cooperi) in die Clarens-Dorpsnatuurreservaat – 'n spesie van koue hoogliggende gebiede -
'n Soetkersie (P. avium) bot in Augustus in Meiringskloof in die Ventersberg
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 1,2 "Facts about the Golden Gate Highlands National Park" (PDF). sanparks.org. Sanparke. Besoek op 18 Julie 2022.
- ↑ Golden Gate Highlands National Park, Sanparke
- ↑ Golden Gate Highlands National Park, The Solitary Ecologist
- ↑ http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2010/06/09/KV/2/ktclarstap.html[dooie skakel]