Skerryvore (afgelei van die Skots-Gaeliese Sgeir Mhòr wat "Groot Skeer" of "Eilandrots" beteken) is 'n afgeleë rif wat aan die weskus van Skotland, 19 kilometer suidwes van die eiland Tiree geleë is. Skerryvore is ook die naam van die vuurtoring op die skeer (eilandrots), wat met groot moeite tussen 1838 en 1844 deur Alan Stevenson gebou is.[4]

Skerryvore
Ligging
Ligging van Skerryvore op 'n kaart (Skotland)
Skerryvore
Skerryvore
Skerryvore in Skotland vertoon.
OS-roosterverwysing: NL841265
Naam
Skots-Gaeliese naam: Sgeir Mhòr
Noorse naam: Onbekend
Betekenis van die naam: Groot Skerry
Oppervlak en Piek
Oppervlak: 26 m²
Hoogste punt: 3 m
Bevolking
Bevolking (2001): 0


Groeperings
Eilandgroep: Isle of Mull
Plaaslike Owerheid Argyll and Bute
Scotland
Verwysings: [1][2][3]

Teen 'n hoogte van 48 m is dit die hoogste vuurtoring in Skotland.[5] Die kusstasie was by Hynish op Tiree (wat nou 'n museum huisves), maar is later verskuif na Erraid, wes van Mull. Die afgeleënheid van die terrein het beteken dat opsigters ekstra betaling in goedere ontvang het.[6] Die lig het ononderbroke sedert 1844 gebrand totdat 'n brand in 1954 vir vyf jaar bedryf in die wiele gery het. Die vuurtoring is in 1994 geoutomatiseer.[7]

Geologie wysig

In prehistoriese tye was die rotse wat Skerryvore vandag vorm deur ysplate bedek wat van Skotland tot in die Atlantiese Oseaan tot anderkant die Buite-Hebride gestrek het. Ná die laaste terugtrek van die ys ongeveer 20 000 jaar gelede was seevlakke tot 122 m laer as vandag.[8] Hoewel die isostatiese oprys van die grond dit moeilik maak om postglasiale kuslyne te bepaal, was die rif ongeveer 14 000 jaar gelede waarskynlik by die suidwestelike punt van 'n groot eiland geleë. Dit het uit die moderne eilande Tiree en Coll en die omliggende grondgebied bestaan.[9]

Aanhoudende stygings in seevlakke sou dan stadigaan die Skerryvore-bank geïsoleer het en dit so te sê heeltemal oorstroom om 'n versperring van ontelbare metamorfiese oorblyfsels agter te laat wat 13 kilometer in 'n suidwestelike rigting strek. 'n Gedetailleerde opmeting wat in 1834 onderneem is het meer as 130 hoofrotse opgeteken, insluitend Bonn Sligheach (Boinshley) (Skots-Gaelies: die bedrieglike bodem) en Bo Ruadh (Skots-Gaelies: rooi koei).

Die rotse is glad verweer deur die inwerking van die golwe en word voortdurend deur sproei geaffekteer. Alan Stevenson het geskryf: "Die effek van die jet d'eau was met tye geweldig mooi, die water was naamlik so gebroke dat dit 'n sneeuwit en ondeursigtige pilaar, omring deur 'n fyn mis waarin op mooiweersdae reënboë waargeneem kon word, gevorm het".[10]

Skerryvore is 'n geïsoleerde buitepos van die Binne-Hebride-argipel wat bestaan uit Lewisiaanse gneis, wat in die Pre-kambrium neergelê is. Die rotse is dan ook van die heel oudste rotse in Europa.[11][12] Benewens die gevaar van die rotse vlak onder die seeoppervlak verteenwoordig die magnetiese anomalie in die gebied 'n verdere gevaar.[13]

Beplanning en konstruksie van die vuurtoring wysig

Opmeting wysig

 
Skerryvore se vuurtoring[14]

Dit is bekend dat daar tussen 1790 en 1844 meer as dertig skepe in die gebied ondergegaan het. Robert Stevenson, hoofingenieur van die Northern Lighthouse Board (NLB) het in 1804 op die rif geland en verslag gedoen oor die noodsaaklikheid vir die oprig van 'n baken op Skerryvore. In 1814 het hy saam met Sir Walter Scott en 'n geselskap van NLB Kommissarisse die rif weer besoek.[15] Scott het geskryf:

Stille volharding deur Mr S, en 'n geweldige geskop, geskud en gekibbel deur die jag, wat oënskynlik net so min van die idee van Skerry Vhor hou as die Kommissarisse. Uiteindelik, deur inspanning, het die lang rotsrif (hoofsaaklik onderwater), waarop die gety op 'n mees geweldige manier breek, in sig gekom. Daar verskyn 'n paar lae breë rotse naby een punt van die rif, wat omtrent 'n myl lank is. Dié is nooit heeltemal onderwater nie maar die branders spoel daaroor.... Dit sal 'n mees verlate posisie vir 'n vuurtoring wees, met die Bell Rock en Eddystone 'n grappie daarteenoor, want die naaste land is die wilde eiland Tyree, 14 myl ver. Dit is alles oor Skerry Vhor.[16]

Later daardie jaar is 'n wet in die parlement aanvaar wat die oprig van 'n vuurtoring moontlik sou maak. Nogtans het dinge maar stadig verloop ten spyte van vertoë wat byna weekliks by die NLB opgedaag het. Eers in 1834 het Robert Stevenson saam met sy seun Alan teruggekeer. 'n Breedvoerige opmeting het dit duidelik gemaak dat daar min keuses vir die ligging was. Die enkele grootste oppervlak was 'n rots wat slegs 26 m² groot was tydens laagwater. Metings van golfdruk het aangedui dat 'n toring kragte van 29 300 kg/m² of meer sou moes weerstaan. Daar was voorstelle dat 'n toring uit gietyster of brons voldoende sou wees, maar Stevenson senior het geskryf dat "geen geldnood sou na my mening die aanneming van 'n ystervuurtoring vir Skerryvore kon regverdig nie."[17][18][19] Op meer as een geleentheid moes die opmeters verbygaande vaartuie teen die gevaar waarsku. 'n Skip van Newcastle, waarvan die kaarte slegs die hoofrots 'n aantal myle weg aangedui het, het naby Bo Ruadh gestrand. Die Skipsmeester, salig onbewus van die gevare, is aangetref waar hy gemaklik 'n pyp aan die rook was terwyl hy langs sy vrou gelê het wat besig was om kouse te brei.[20][21]

Die Kommissarisse het egter steeds uitvlugte gesoek, afgeskrik deur die potensiële koste, wat deur Robert Stevenson op £63 000 geskat is. Hulle het 'n spesiale Skerryvore Komitee saamgestel waarvan die lede besluit het om die terrein per stoomskip te besoek om die plek self te sien. Nie ver van Skerryvore het 'n brand in die ketelruim uitgebreek wat die skip lam gelê het. Dit is geblus en geen skade is aangerig nie, maar die ondervinding kon oortuigend gewees het.[22]

Alan Stevenson is dan ook as die ingenieur vir die projek aangestel toe hy nog maar 30 jaar oud was. Hy het 'n toring ontwerp wat 42 m hoog was met 'n basis van 13 m, en wat na bo nouer sou word tot slegs 5 m by die galery en lantern. Die laagste dele sou solied wees, alhoewel dit teen 8 m hoogte minder as die helfte van die hoogte van die basislaag by die nabygeleë Dubh Artach sou wees. Nogtans sou die struktuur 4377 ton weeg en die volume van die basis sou meer as vier keer groter wees as die hele struktuur van die Eddystonetoring en twee keer dié van Bell Rock. Met 151 trappe tot bo sou dit die hoogste en swaarste vuurtoring wees wat tot op daardie stadium in moderne tye gebou is en dit is steeds die hoogste vuurtoring in Skotland.[5][23][4][24][25]

Kusstasie wysig

 
Hynish seintoring, nou 'n museum

Hynish on Tiree was aanvanklik die kusstasie en konstruksie-terrein. Geleë op die suidwestelike hoek van Tiree, het die nabygeleënheid aan Skerryvore en die gevolglike oorvloed van wrakke gelei tot huurgeld wat hier en langs die weskus hoër was as op enige ander plek op die eiland.[26] Werk op die nuwe aanleg het in 1837 'n aanvang geneem; granietblokke is by Mull uitgegrawe en na die dorpie gebring om gesny en gevorm te word voor dit na die rif verskeep is. Verskeie kothuisies vir vuurtoringwagters is in 1844 uit dieselfde rots gebou asook 'n massiewe pier en hoë graniettoring om sein met Skerryvore self moontlik te maak.[27] Stevenson het opgemerk dat die miernes van bedrywighede in kontras was met die "verlatenheid en ellende" wat hy gemeen het die lot van die omliggende bevolking was.[28]

Barakke en fondasie wysig

In 1838 is £15 000 in lone spandeer vir die bou van 'n 150 ton stoomskip in Leith om werkers en materiaal na die rif te karwei. Die struikelblokke moet nie onderskat word nie. Alhoewel Skerryvore 'n dosyn myle van Hynish is, is dit 80 km van die Skotse vasteland. Die eerste werk wat op Skerryvore onderneem is, was die oprig van 'n sesvoetige raamwerk waarop 'n houtbarak om 40 mans te huisves geplaas is. Die gebou is in Gourock gebou voor dit uitmekaar gehaal is en op die terrein herbou is.[29]

Aanvanklike werk op die rots het op 7 Augustus 1838 begin. Stevenson en 21 werkers het die seilskip Pharos aanboord gestap en begin om die barak, waarvan die massiewe voetstukke in gate wat met dinamiet geblaas is geplaas moes word, af te laai. Na net twee dae moes hulle die terrein verlaat as gevolg van 'n storm wat uit die Atlantiese Oseaan ingewaai het. Dit het nog ses dae geneem voor hulle met die strawwe 16 uur per dag werk van 4 vm tot 8 nm kon begin. Uit vrees vir seesiek word het baie van die manne verkies om op die klam rotse te slaap as op die altyd-rollende Pharos.[30][31]

Werk in die seisoen het net aangehou tot 11 September. Teen die tyd is die barakvoetstukke vasgemaak maar nog nie die hoofstruktuur nie. Net twee maande later het Stevenson 'n brief van die winkelier by Hynish, Mr. Hogben, ontvang. Dit het so begin: "Geagte Meneer, ek is baie jammer om u te moet meedeel dat die barak wat op Skerryvore Rots opgerig is geheel en al verdwyn het."[32][33] Die struktuur is tydens 'n storm op 3 November vernietig en vier maande se moeite was daarmee heen.[4][33] Stevenson het 'n boot gehuur om die skade te besigtig op dieselfde dag wat hy die nuus ontvang het. Weens sy geloof in die projek, het hy hom verbind om 'n sterker maar andersins identiese plaasvervanger te bou. Werk het in April 1839 begin en teen die begin van September het die voltooide barak 18 meter bo die rots gestaan. Toegang was deur lere wat aan die voetstukke geheg was, wat gelei het tot by die laagste vlak wat die kombuis bevat het. Die middelste vlak het twee kajuite bevat, een vir Stevenson, die ander vir sy werksmeester, terwyl die boonste vlak slaapkwartiere vir nog 30 tot 40 man verskaf het.[34]

Werk aan die fondasies van die vuurtoring het voortgeduur tot 30 September. 'n Totaal van 296 ladings is gebruik om 2 000 ton rots te verwyder en Stevenson was oortuig dat die rots so hard was dat die moeite vier keer soveel was as wat nodig was om in Aberdeenshire graniet te boor. Die werk het goed verloop maar teen die einde van die tweede seisoen was daar nog geen blokke gelê nie. Tussen April 1839 en Junie 1840 is 4 300 blokke voorberei uit rots wat deur die Hertog van Argyll uit groewe op Mull geskenk is. Die grofgekapte rots is na Hynish geneem waar dit gehammer en gebeitel is tot die verlangde vorm. Die grootste het meer as 2,5 ton geweeg, die kleinste 0,75 ton en die noukeurigheid wat nodig was het beteken dat 'n enkele rots tot 320 manure kon neem om te voltooi.[35]

Toring wysig

Skerryvore Vuurtoring

Ligging Skerryvore
12 myl suidwes van Tiree, Argyll, Skotland
56 19 04 N 07 06 09 W
Toringhoogte 48 m (156 voet)
Eienskappe Een Wit Flits elke 10 sekondes
Beskrywing Wit sirkulêre toring
Datum gevestig 1 Februarie 1844
Datum van huidige toring 1844
Datum geoutomatiseer 1994
Huidige gebruik Aktiewe navigasie steun
Ingenieurs Alan en Thomas Stevenson
Oop aan die publiek Slegs gronde. Landings ter see is waarsynlik baie gevaarlik of onmoontlik.

Die nuwe barak het die geweld van die storm tydens die winter van 1839–40 deurstaan. Werk op die rots is hervat op 30 April 1840 en na die aankoms van die nuwe stoomskip Skerryvore het die noukeurigvoorbereide blokke op die terrein begin aankom. Die eerste is deur John Campbell, 7de Hertog van Argyll gelê op 4 Julie. Sy seun George het later geskryf:

Daardie skouspel is so vars in my geheue na die verloop van 57 jaar asof ek dit gister gesien het. Die natuurlike oppervlak van die rots was uiters ongelyk. Verweer, gebroke en geteister deur ontelbare eeue van die mees geweldadige branders, en deur die splitsing van die rots langs natuurlik barste het dit nie gelyk of daar een vierkante voet rots was wat selfs gangbaar gelyk was nie. Tog, in die middel die verskeurde en gebarste oppervlak het ons skielik op 'n manjifieke sirkelvormige vloer afgekom, 42 voet in diameter, so plat soos water, en so glad soos 'n biljarttafel.[36][37]

Spoedig het tot 95 blokke per dag uit Hynish aangekom al het die weer steeds 'n rol gespeel. Tydens die somer van 1840 was die stoomskip vir veertien dae agter mekaar nie in staat om die rif te bereik nie en op 'n ander geleentheid was geen landings vir sewe weke moontlik nie en het voorrade laag begin raak. Toe werk weer in die herfs beëindig is het 800 ton graniet 2,5 m hoog op Skerryvore gestaan en het 80 vakmanne by Hynish die hele winter lank aanhou werk aan die blokke.[38] Die eerste drie lae van die basis is van harde Hynish gneis, die res is graniet uit die Ross van Mull.[39]

Werk het in 1841–2 voortgeduur, 'n hyskraan is gebruik om die reuse blokke op te trek soos wat die toring opgeskiet het. Die laaste blok is tot by die bowrswering gelig in Julie 1842. Robert Stevenson, toe reeds 70 oud, het die terrein op sy laaste jaarlikse inspeksiereis besoek. Die mure by die basis is 9,5 voet dik, en 2 voet dik aan die bokant. Die ligruim en lantern is bo nege woonstelle 12 voet in diameter gesetel.[40] Die totale koste van die werk wat onderneem is deur die Northern Lighthouse Board was £86 977, insluitend die koste van die vestiging van die kusstasie by Hynish, wat op £13 000 geskat is. Dit is 'n pluimpie vir Stevenson, sy voorman Charles Stewart, en Kaptein Macurich die landingsmeester, dat nie een persoon tydens die bouwerk omgekom het nie.[41][42] Daar was egter wel een ernstige besering. "n Werker genaam Charles Barclay het sy hand by Skerryvore verloor. Hy was egter in 1846 die voorman vir die konstruksie van 'n nuwe vuurtoring by Muckle Flugga.[43][44]

Toerusting wysig

 
'n 19de eeuse grafering van die vuurtoring

Die finale bousiesoen in 1843 is spandeer om die binnekant van die toring toe te rus. Teen hierdie tyd het Alan Stevenson hoofingenieur by die NLB geword en is die finale werk onder toesig van sy broer Thomas uitgevoer. Die lig, wat agt lense gehad het om 'n vier-pit lamp met piramidiale lense bo en weerkaatsende prismas onder elkeen, is deur John Milne van Edinburg gemaak. Die masjienerie was teen die begin van 1844 gereed, maar dit sou sewe weke duur voor 'n landing op die rots onderneem kon word. Die lamp is uiteiendelik op 1 Februarie aangesteek en dit het sonder onderbreking vir die volgende 110 jaar geskyn.[45][46]

Skerryvore was Alan Stevenson se grootste prestasie uit beide 'n ingenieurs- en estetiese oogpunt. Stevenson wat glad nie 'n Filistyn was nie het 'n hiberboliese kromme om stylistiese redes gekies.[47] Sy kleinneef Robert Louis het dit beskryf as "die edelste van alle bestaande diepsee ligte" en volgens die Northern Lighthouse Board word daar "deur sommiges aangevoer dat Skerryvore die wêreld se mees grasieuse vuurtoring" is.[48][4][49]

Vuurtoringwagters wysig

Die gevaar wat die omliggende riwwe inhou is sodanig dat die vuurtoring nie normaalweg deur skeepsvaart benader word nie. Die voltooiing van konstruksiewerk het egter nie 'n einde gebring aan die hindernisse wat dié wat dit moes bedryf, moes trotseer nie. Die gerieflikste landingspunt is by Riston's Gully, wat die rots naby die toring deursny. 'n Ongesteunde landing is al beskryf as "soos om teen die kant van 'n bottel uit te klim". 'n Toustelsel geheg aan 'n laaibok is geïnstalleer om die gevaarlike bedrywe te ondersteun.[50] Statistiek saamgestel vir die twee dekades van 1881–1890 wys dat Skerryvore die stormagtigste deel van Skotland was. Daar was altesaam 542 storms wat 14 211 ure geduur het in die tydperk.[51] Een wagter het sy gehoor vir verskeie weke verloor na 'n weerligslag hom deur die ingang raakgeslaan het.[52]

James Tomison, wat in 1861 wagter geword het, het van voëlmigrasies wat van die toring af sigbaar was, geskryf: "Honderde voëls vlieg in alle rigtings, oorkruis mekaar se vlugte oor en weer, maar bots nooit, almal het oënskynlik die mening dat die enigste ontsnappingsweg uit die verwarring waarin hulle hulle gedompel het deur die vensters van die lantern is". 'n Mishoring is teen daardie tyd al geïnstalleer, een van slegs twee wat op daardie stadium in Skotland in bedryf was.[53]

Die ongunstige toestande wat deur die wagters getrotseer moes word, het daartoe gelei dat hulle bykomende betaling ontvang het, maar die afgeleë ligging het sommige veterane goed gepas. Archibald McEachern was hulpwagter vir 14 jaar van 1870–1884 en John Nicol was hoof van 1890–1903. Laasgenoemde was betrokke by 'n dramatiese redding toe die lynboot Labradorin 1899 onderweg van Halifax, Nova Scotia na Liverpool op die nabygeleë Mackenzie's Rock gestrand het. Die reddingsbote is beman en twee het daarin geslaag om Mull te bereik, maar een met agtien passasiers het die vuurtoring bereik waar hulle vir twee en 'n halwe dae versorg is voor hulle na die vasteland oorgeplaas kon word. Daar was geen lewensverlies nie en Nicol en sy twee assistente is deur die NLB geloof vir hulle moeite.[54]

John Muir, wat vir 39 jaar as wagter by die NLB gedien het, het van 1902 tot 1914 op Skerryvore gedien. Hy het gehelp om 'n nuwe "landingtralie", sowel as 'n smal metaallooplys te bou wat landings moontlik gemaak het in toestande wat te vore as hopeloos beskou is. Hy het sy brood en scones gebak en 'n inlegwerktafel en Iona marmer inkstaander gemaak.[55]

Gebeure na voltooiing wysig

Talle hoogwaardigheidsbekleërs het die vuurtoring in die jare daarna besoek. William Chambers, die Lord Provost van Edinburg het in 1866 besoek afgeê en geskryf:

Ek was geïnteresseerd om die kommunkasiemetode deur seine te verstaan. Elke oggend tussen nege- en tienuur word 'n bal by die vuurtoring gehys om aan te dui dat alles wel is by Skerryvore. Sou die sein nie gegee word nie, word 'n bal gehys by Hynish om te verneem of iets verkeerd is. Sou geen antwoord gegee word deur die hys van 'n bal nie, word die skoener vanuit sy natdok ter see gelaat onderweg na die vuurtoring.... Ek het gevra hoe hoog die golwe teen die kant van die toring geslaan het tydens die woeste storms, en is meegedeel dat hulle soms so hoog as die eerste venster, of omtrent 60 voet bo die vlak van die rotse styg; en tog, selfs in die vreesaanjaende rukwinde en golwe het die gebou nooit geskud nie, en geen besorgdheid oor gevaar is gekoester nie.[56]

Die visuele ooreenkoms tussen Skerryvore en Dubh Artach 32 kilometer suidoos het daartoe gelei dat die NLB 'n kenmerkende rooi band in 1890 om die middelste deel van laasgenoemde geverf het.[57] Die Hynish Kusstasie het die voordeel gehad dat dit tydens konstruksie naby die terrein geleë was. Die klein hawe het egter min beskutting vir skeepvaart gebied. Die wagters het vandaar geopereer tot 1892 toe die bedrywighede na Erraid langs die Isle of Mull verplaas is. Al die grond en geboue buiten die seintoring op Tiree is aan George Campbell, Hertog van Argyll verkoop wat die hoeksteenlegging op Skerryvore vyftig jaar te vore bygewoon het.[4] 'n wielstoomboot, Signal, gebou deur Laird van Greenock in 1883 is by Erraid gestasioneer vir steunoperasies.[58] Die kusstasie is in die 1950's na Oban geskuif.[59][60]

 
Erraid observatory wat na Skerryvore gerig is

In Julie 1940 gedurende die Tweede Wêreldoorlog is 'n stringbombardering deur 'n verbyvliëende Duitse vliegtuig uitgevoer. Die ontploffing het twee lanternruite gekraak en een van die gloeimantels verwoes.[61]

'n Rampspoedige vuur het op die nag van 16 Maart 1954 op die sewende vloer uitgebreek en afwaarts versprei. Die wagters kon nie betyds alarm maak nie en is uit die toring verdryf op die rotse op maar is die volgende dag gered toe 'n steunskip as deel van sy gewone skedule opgedaag het. Die hitte van die vuur het skade aan beide die binnekant en die struktuur veroorsaak en 'n ligskip en reeks tydelike ligte is tydens herkonstruksie aangebring. Drie nuwe generators is in die vuurtoring geplaas om 'n elektriese kragbron te verskaf. Die laterns is weer op 6 Augustus 1959 aangesteek.[62]

'n Helibof is in 1972 opgerig om steunreise moontlik te maak sonder die nodigheid van die gewaagde seelandings.[4] Die vuurtoring is sedert 31 Maart 1994 ten volle geoutomatiseer en word deur 'n radioverbinding vanaf die Ardnamurchanvuurtoring gemonitor.[63]

Die Hynishtroring is omskep om die Skerryvorevuurtoringmusuem te huisves wat deur die Hebridean Trust bedryf word wat ook die herstel behartig het.[64][65] Dit is nou moontlik om Skerryvore met die Tiree-gebaseerde Skippinish Sea Tours te besoek.[66]

Bibliografie wysig

  • Bathhurst, Bella. (2000) The Lighthouse Stevensons. London. Flamingo.
  • Haswell-Smith, Hamish. (2004) The Scottish Islands. Edinburgh. Canongate.
  • Munro, R.W. (1979) Scottish Lighthouses. Stornoway. Thule Press.
  • Murray, W.H. (1973) The Islands of Western Scotland. London. Eyre Methuen.
  • Nicholson, Christopher. (1995) Rock Lighthouses of Britain: The End of an Era? Caithness. Whittles.
  • "Skerryvore Lighthouse" Northern Lighthouse Board. Besoek op 17 Januarie 2008.

Verwysings wysig

  1. Haswell-Smith (2004) bl. 114-5.
  2. Nicholson (1995) bl. 99.
  3. "Get-a-map" (in Engels). Ordnance Survey. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 25 Januarie 2008.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 "Skerryvore Lighthouse" Northern Lighthouse Board.
  5. 5,0 5,1 "Historical Information" Northern Lighthouse Board. Besoek op 17 Januarie 2008.
  6. Munro (1979) bl. 181-2.
  7. Nicholson (1995) bl. 109 en 112.
  8. Pennington, W. (1969) History of British Vegetation.
  9. Murray (1973) bl. 69.
  10. Stevenson, Alan (1848) Account of the Skerryvore Lighthouse, with notes on Lighthouse Illumination. Quoted in Nicholson (1995)
  11. Nicholson (1995) bl. 105.
  12. "Geopark" Geargiveer 10 April 2008 op Wayback Machine Knockan Crag National Nature Reserve. Besoek op 26 Januarie 2008.
  13. Baird, Bob (1995) Shipwrecks of the West of Scotland. Glasgow. Nekton. bl. 188.
  14. West Lothian Sub Aqua Club Geargiveer 9 Mei 2008 op Wayback Machine, Scotland 5 - 7 May, 2000 - MV Jane R: Skerryvore Geargiveer 16 Mei 2008 op Wayback Machine, Met toestemming op Common gelaai op 21 Maart 2008
  15. Nicholson (1995) bl. 98.
  16. "Quiet perseverance on the part of Mr S, and great kicking, bouncing and squabbling upon that of the yacht, who seems to like the idea of Skerry Vhor as little as the Commissioners. At length, by dint of exertion, come in sight of this long ridge of rocks (chiefly under water), on which the tide breaks in a most tremendous style. There appear a few low broad rocks at one end of the reef, which is about a mile in length. These are never entirely under water though the surf dashes over them.... It will be a most desolate position for a lighthouse, the Bell Rock and Eddystone a joke to it, for the nearest land is the wild island of Tyree, at 14 miles distance. So much for Skerry Vhor", aangehaal deur Bathhurst (2000) bl. 104-5.
  17. "no pecuniary consideration could in my opinion have justified the adoption of an iron lighthouse for Skerryvore.", Nicholson (1995) bl. 99.
  18. Munro (1979) bl. 112.
  19. Bathhurst (2000) bl. 149.
  20. Nicholson (1995) bl. 98-9.
  21. Bathhurst (2000) bl. 150-2.
  22. Bathhurst (2000) bl. 153.
  23. Nicholson (1995) bl. 99.
  24. Munro (1979) bl. 114.
  25. In die antieke wêreld was die Vuurtoring van Alexandrië waarskynlik hoër. Sien byvoorbeeld "The Great Lighthouse at Alexandria" unmuseum.org. Besoek op 18 Maart 2008.
  26. Bathhurst (2000) bl. 148.
  27. Murray, W.H. (1966) The Hebrides. Londen. Heinemann. bl. 124.
  28. Munro (1979) bl. 115.
  29. Nicholson (1995) bl. 100.
  30. Nicholson (1995) bl. 101.
  31. Munro (1979) bl. 114.
  32. "Dear Sir, I am extremely sorry to inform you that the barrack erected on Skerryvore Rock has totally disappeared."
  33. 33,0 33,1 Bathhurst (2000) bl. 166.
  34. Nicholson (1995) bl. 102.
  35. Nicholson (1995) bl. 104-5. Die outeur stel dat die ladings wat gebruik is dinamiet was, maar dit is eers twee dekades later uitgevind.
  36. "That sight is as fresh in my memory after an interval of 57 years as if I had seen it yesterday. The natural surfaces of the rock were irregular in the highest degree. Worn, broken, and battered by the unnumbered ages of the most tremendous surf, and by the splitting of the rock along lines of natural fissures, there did not seem to be one square foot of rock which was even tolerably level. Yet in the midst of this torn and fissured surface we suddenly came on a magnificent circular floor, 42 ft in diameter, as level as water, and as smooth as a billiard table"Nicholson (1995) bl. 106.
  37. Nicholson (1995) stel dat die woorde deur die vader geskryf is, alhoewel hy in 1847 gesterf het blyk dit baie onwaarskynlik. Munro (1979) bl. 115. is oortuig dat die woorde dié van "sy jong seun" was wat op daardie satdium 17 was en tot 1900 sou leef.
  38. Nicholson (1995) bl. 106.
  39. Munro (1979) bl. 116.
  40. Munro (1979) bl. 116.
  41. Nicholson (1995) bl. 108.
  42. Munro (1979) bl. 116.
  43. Munro (1979) bl. 133.
  44. Nicholson (1995) bl. 105.
  45. Nicholson (1995) bl. 107.
  46. Munro (1979) bl. 116.
  47. Bathhurst (2000) bl. 163.
  48. "Alan Stevenson (1807-1865)" Bellrock.org.uk. Besoek op 25 Januarie 2008.
  49. Bathhurst (2000) bl. 146.
  50. Munro (1979) bladsye 114 en 118.
  51. Munro (1979) bl. 175.
  52. Munro (1979) bl. 175.
  53. Munro (1979) bladsye 150 en 187.
  54. Munro (1979) bl. 181-2.
  55. Munro (1979) bl. 221
  56. "I was interested in knowing the method of intercourse by signals. Every morning between nine and ten o'clock , a ball is hoisted at the lighthouse to signify that all is well at the Skerryvore. Should this signal fail to be given a ball is raised at Hynish to enquire if anything is wrong. Should no reply be made by the hoisting of the ball, the schooner, hurried from its wet dock, is put to sea and steers for the lighthouse.... I enquired how high the waves washed up the side of the tower during the most severe storms, and was told that they sometimes rose as high as the first window, or about 60 ft above the level of the rocks; yet, that even in these frightful tumults of wind and waves the building never shook, and no apprehension of danger was entertained." Nicholson (1995) bl. 108-9.
  57. Nicholson (1995) bl. 155.
  58. Munro (1979) bl. 193.
  59. "Introducing Erraid" Erraid.com. Besoek op 25 Januarie 2008.
  60. Munro (1979) bl. 278
  61. Munro (1979) bl. 229.
  62. Nicholson (1995) bl. 109.
  63. Nicholson (1995) bl. 112.
  64. "Isle of Tiree" Geargiveer 9 Mei 2008 op Wayback Machine Hebridean Trust. Besoek op 23 Januarie 2008.
  65. "Hynish restoration". Besoek op 27 Julie 2016.
  66. "Skerryvore Lighthouse" tireeimages.com. Besoek op 24 Januarie 2008.

Verdere leesstof wysig

  • Hogan, C.Michael (2011) Sea of the Hebrides. Eds. P. Saundry & C.J.Cleveland. Encyclopedia of Earth. National Council for Science and the Environment. Washington, D.C.

Eksterne skakels wysig