Stephanus Petrus Botha

politikus van Noord-Rhodesië

Stephanus "Fanie" Petrus Botha (gebore op 5 Mei 1922 naby Lusaka, Noord-Rhodesië, deesdae Zambië,
oorlede 4 September 2010 in Pretoria) was 'n Suid-Afrikaanse politikus van die Nasionale Party (NP), wat tussen 1968 en 1976 Minister van Waterwese en Bosbou was.

Fanie Botha
Stephanus Petrus Botha

Minister van Arbeid
Ampstermyn
Februarie 1979 – 15 November 1983
Eerste minister P.W. Botha
Opgevolg deur Pietie du Plessis

Minister van Energie opgevolg deur
Minister van Mynbou en Energie
Ampstermyn
1976 – Februarie 1979
Eerste minister John VorsterP.W. Botha
Opgevolg deur F.W. de Klerk

Minister van Arbeid
Minister van Mynwese
Ampstermyn
1976 – Februarie 1979
Eerste minister John Vorster
Voorafgegaan deur Marais Viljoen (Arbeid),
Piet Koornhof (Mynwese)

Minister van Waterwese en Bosbou
Ampstermyn
9 Augustus 1968 – 1976
Eerste minister John Vorster
Voorafgegaan deur Jim Fouché
Opgevolg deur Braam Raubenheimer

Persoonlike besonderhede
Gebore 5 Mei 1922
Lusaka, Noord-Rhodesië
Sterf 4 September 2010 (op 88)
Pretoria
Politieke party Nasionale Party

Vroeë lewe wysig

Die jong Botha het op die plaas Goede Hoep naby Lusaka grootgeword, waar sy ouers na die Tweede Boereoorlog in 1902 uit die Transvaal geëmigreer het. Nadat hy plaaslike skole bygewoon het, het hy sy skoolopleiding aan die Paarl Boys High School in die Kaapprovinsie voltooi. Daarna het hy in 1940 aan die Universiteit van Stellenbosch regte begin studeer, maar dit na drie jaar gestaak. Daarna begin hy daar ekonomie studeer en studeer in 1945 aan 'n B.Comm-graad.

Hy het daarna vir die Nywerheidsontwikkelingskorporasie (N.O.K.) gewerk en in hierdie rol 'n sleutelrol gespeel in die stigting van die Tobacco and Industrial Conglomerate Rembrandt Group in 1948 deur Anton Rupert. In 1955 vestig hy hom as boer in Louis Trichardt en werk intensief aan besproeiingsboerdery.

Politieke loopbaan wysig

In 1958 is Botha vir die eerste keer as kandidaat van die Nasionale Party (NP) as lid van die Nasionale Vergadering verkies, en het hy die Soutpansberg-kiesafdeling tot 1983 verteenwoordig. Daarna word hy voorsitter van die landegroep van die Nasionale Party en voorsitter van die Nasionale Party in die provinsie Transvaal. Hy het ook op die direksies van die dagblaaie Dagbreek en Die Vaderland gedien.

In 1966 word hy lid van die parlementêre komitee vir Bantoesake. Begin 1968 word hy adjunkminister van waterwese. Hy neem uiteindelik op 9 Augustus 1968 die amp van Minister van Waterwese oor by D.C.H. Uys en as Minister van Bosbou by Frank Waring in die regering van premier B.J. Vorster. In hierdie rol vergesel hy president Jim Fouché tydens sy staatsbesoek aan Malawi in Maart 1972. Hy het in hierdie poste aangebly as minister tot in 1976 toe hy deur Braam Raubenheimer vervang is.

In die loop van 'n kabinetskommeling vervang Fanie Botha vir Marais Viljoen in 1976 as Minister van Arbeid. Terselfdertyd het hy Piet Koornhof in 1976 opgevolg as Minister van Mynwese en was hy ook verantwoordelik vir energie in hierdie rol. Aan die einde van die sogenaamde Muldergate-skandaal bedank die Minister van Inligting, Connie Mulder, wat as die belowendste opvolger van premier Vorster beskou is, saam met P.W. Botha en die minister van Buitelandse Sake, Pik Botha, onder die moontlike kandidate vir die pos van premier, maar uiteindelik neem P.W. Botha oor.[1]

In Februarie 1979 bedank hy sy pos as Minister van Mynwese, wat nou verdeel is, waarna F.W. de Klerk Minister van Mynwese en Chris Heunis Minister van Energie word. Op 15 November 1983 bedank hy sy pos as Minister van Arbeid nadat dit bekend geword het dat hy finansiële steun van Israel ontvang het.[2] Sy opvolger as Minister van Arbeid was Pietie du Plessis.

Verwysings wysig

  1. A family affair. In: The Spectator (tydskrif) 24 Junie 1978
  2. Checking SA’s books for crooks (10 April 2016)