’n Superswerm is ’n groot groep kleiner sterrestelselswerms of -groepe. Dit is van die grootste bekende strukture van die heelal. Hulle is so groot dat hulle nie deur swaartekrag verbind word nie en gevolglik deelneem aan die Hubble-uitdying.

Die Abell 901/902-superswerm is net meer as twee miljard ligjare van die Aarde af.[1]
’n Kaart van die superswerms en superholtes die naaste aan die Aarde.

Bestaan wysig

Die bestaan van superswerms is ’n aanduiding dat die sterrestelsels in ons heelal nie egalig versprei is nie; die meeste word saamgebind in groepe en swerms wat tot duisende stelsels kan bevat, en hulle vorm op hul beurt selfs groter strukture bekend as superswerms.

Superswerms vorm weer nóg groter strukture wat filamente of "groot mure" genoem word. Laasgenoemde kan tussen ’n paar miljoen en ’n miljard ligjare groot wees en meer as 5% van die sigbare heelal beslaan.

Tussen superswerms is daar groot ruimteleemtes of superholtes waarin min sterrestelsels voorkom.

Lys van superswerms wysig

Nabygeleë superswerms wysig

Superswerm Data Notas
Lokale Superswerm
  • z (rooiverskuiwing) = 0,000 (0 ligjare van die Aarde)
  • Lengte = 33 Mpc (miljoen parsek) of 110 miljoen ligjare
Dit bevat die Lokale Groep met ons sterrestelsel, die Melkweg, asook die Virgo-sterrestelselswerm naby sy middel; dit word soms die Virgo-superswerm genoem. Daar word geglo dit bevat meer as 47 000 sterrestelsels.
Hydra-Centaurus Dit bestaan uit twee lobbe, wat elk soms ’n superswerm genoem word:
  • Hydra-superswerm
  • Centaurus-superswerm
Perseus-Pisces
Pavo-Indus
Coma Vorm die grootste deel van die middel van die Groot CfA2-muur
Sculptor SCl 9
Hercules SCl 160
Leo SCl 93
Ophiuchus
  • 17h 10 m -22°
  • cz=8500–9000 km/s (middel)
  • 18 x 26 Mpc
Dit vorm die verste muur van die Ophiuchus-superholte en kan deel wees van ’n filament saam met die Pavo-Indus-Telescopium- en die Hercules-superswerm.
Shapley
  • z=0,046 (650 miljoen ligjare ver)
Die tweede superswerm wat gevind is, ná die Lokale Superswerm.

Verafgeleë superswerms wysig

Superswerm Data Notas
Pisces-Cetus
Bootes SCl 138
Horologium
z=0,063 (700 miljoen ligjare)
Length = 550 miljoen ligjare
Daar word na die hele superswerm verwys as die Horologium-Reticulum-superswerm.
Corona Borealis
Columba
Aquarius
Aquarius B
Aquarius-Capricornus
Aquarius-Cetus
Bootes A
Caelum SCl 59
Draco
Draco-Ursa Major
Fornax-Eridanus
Grus
Leo A
Leo-Sextans
Leo-Virgo SCl 107
Microscopium SCl 174
Pegasus-Pisces SCl 3
Pisces SCl 24
Pisces-Aries
Ursa Major
Virgo-Coma SCl 111

Heel verafgeleë superswerms wysig

Superswerm Data Notas
Lynx z=1,27 Ontdek in 1999[2] (as ClG J0848+4453, ’n naam wat nou gebruik word vir die westelike swerm, met ClG J0849+4452 as die oostelike swerm).[3] Dit bevat minstens twee swerms, RXJ 0848.9+4452 (z=1,26) en RXJ 0848.6+4453 (z=1,27). Toe dit ontdek is, was dit die verste bekende superswerm.[4] Nog sewe kleiner groepe sterrestelsels word met die superswerm verbind.[5]
SCL @ 1338+27 by z=1,1

z=1,1

Lengte = 70 Mpc

Die grootte van die kompleks swerms kan die aanduiding van ’n filament wees. Die grootte stem amper ooreen met dié van die Groot CfA2-muur. Toe dit ontdek is, was dit die grootste en verste superswerm benede z=0,5 [6][7]
SCL @ 1604+43 at z=0,9 z=0,91 Toe dit in 2000 ontdek is, was dit die grootste superswerm so diep in die ruimte. Dit bestaan uit twee bekende swerms en ’n nuut ontdekte swerm. Laasgenoemde is geleë by 16h 04 m 25.7s, +43° 14′ 44.7″[8]
SCL @ 0018+16 by z=0,54 in SA26 z=0,54 Dit lê om die radiogalaktika 54W084C (z=0,544) en bestaan uit minstens drie groot swerms, CL 0016+16 (z=0,5455), RX J0018.3+1618 (z=0,5506) en RX J0018.8+1602.[9]
MS 0302+17

z=0,42

Lengte = 6 Mpc

Dit bevat minstens drie swerms, die oostelike swerm CL 0303+1706, suidelike swerm MS 0302+1659 en die noordelike swerm MS 0302+1717.[10]

Diagram wysig

’n Diagram van die Aarde se ligging in die sigbare heelal. (Klik hier vir ’n kleiner weergawe.)

Verwysings wysig

  Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
  1. "An Intergalactic Heavyweight". ESO Picture of the Week (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 April 2019. Besoek op 12 Februarie 2013.
  2. Rosati, P. (1999). "An X-Ray-Selected Galaxy Cluster at z = 1.26". The Astronomical Journal. 118 (1): 76–85. arXiv:astro-ph/9903381. Bibcode:1999AJ....118...76R. doi:10.1086/300934.
  3. "Lynx Supercluster". SIMBAD (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2019.
  4. Nakata, F. (2004). "Discovery of a large-scale clumpy structure of the Lynx supercluster at z∼1.27". 2004: 29–33, Cambridge University Press. doi:10.1017/S1743921304000080. 
  5. Ohta, K. (2003). "Optical Identification of the ASCA Lynx Deep Survey: An Association of Quasi-Stellar Objects and a Supercluster at z = 1.3?". The Astrophysical Journal. 598: 210–215. arXiv:astro-ph/0308066. Bibcode:2003ApJ...598..210O. doi:10.1086/378690.
  6. Tanaka, I. (2004). "Subaru Observation of a Supercluster of Galaxies and QSOS at Z = 1.1"". Studies of Galaxies in the Young Universe with New Generation Telescope, Proceedings of Japan-German Seminar, held in Sendai, Japan, July 24–28, 2001: 61–64. 
  7. Tanaka, I.; Yamada, T.; Turner, E. L.; Suto, Y. (2001). "Superclustering of Faint Galaxies in the Field of a QSO Concentration at z ~ 1.1". The Astrophysical Journal. 547 (2): 521–530. arXiv:astro-ph/0009229. Bibcode:2001ApJ...547..521T. doi:10.1086/318430.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  8. Lubin, L. M. (2000). "A Definitive Optical Detection of a Supercluster at [CLC][ITAL]z[/ITAL][/CLC] ≈ 0.91". The Astrophysical Journal. 531 (1): L5–L8. arXiv:astro-ph/0001166. Bibcode:2000ApJ...531L...5L. doi:10.1086/312518. PMID 10673401.
  9. Connolly, A. J. (1996). "Superclustering at Redshift [CLC][ITAL]z[/ITAL] = 0.54[/CLC]". The Astrophysical Journal Letters. 473 (2): L67–L70. arXiv:astro-ph/9610047. Bibcode:1996ApJ...473L..67C. doi:10.1086/310395.
  10. Universiteit van Hawaii, "The MS0302+17 Supercluster", Nick Kaiser. URL besoek op 15 September 2009.

Eksterne skakels wysig