Thomas Chippendale

Britse kabinetmaker

Thomas Chippendale (1718–1779) is in Otley in West Riding, Yorkshire, Engeland, gebore. Hy het 'n skrynwerker in Londen geword, en meubels in die middel-Georgiaanse, Engelse Rococo en Neoklassieke style ontwerp. In 1754 het hy 'n boek met sy ontwerpe, getiteld The Gentleman and Cabinet Maker's Director, gepubliseer. Dit het aan hom bekendheid verleen. Die ontwerpe word beskou as verteenwoordigend van Britse meubels van daardie tydperk, en word steeds wêreldwyd vervaardig. Volgens die register van die kerk St Martin-in-the-Fields, is hy op 16 November 1779 in die begraafplaas begrawe. Sedertdien is die Nasionale Galery op die perseel gebou. Chippendale-meubels word baie hoog aangeslaan; 'n padouk-kabinet is in 2008 op 'n veiling vir £ 2 729 250 verkoop.[1]

Standbeeld van Thomas Chippendale in Otley

Lewe wysig

 
" 'n Ontwerp vir 'n staatsbed" soos wat dit in die Director van 1762 verskyn het.

Chippendale is as die enigste kind van John Chippendale (1690–1768) en sy eerste vrou Mary (née Drake) (1693–1729) gebore. Hy het 'n basiese opleiding aan Prins Henry Gimnasium ontvang.[2] Die Chippendale-gesin was vir geruime tyd by houtwerkondernemings betrokke. Sy basiese opleiding het hy gevolglik waarskynklik van sy pa ontvang. Hy het egter ook, voordat hy na Londen verhuis het, by Richard Wood in York, opleiding ontvang.[3] Wood het later agt eksemplare van die Director bestel. Op 19 Mei 1748 het hy met Catherine Redshaw, in die St George's katedraal, Mayfair, getrou. Hulle het vyf seuns en vier dogters gehad.

In 1749 het Chippendale 'n beskeie huis in Conduit-hof, naby Covent Garden, gehuur. In 1752 verhuis hy na Somerset-hof, buite die Strand. In 1754 verhuis Chippendale na St Martinslaan 60–62, in Londen, waar die familieonderneming vir die volgende 60 jaar bedryf is. Die onderneming het in 1813 tot 'n einde gekom toe Chippendale se seun, Thomas Chippendale (Junior), weens bankrotskap uitgesit is. Gedurende 1754 gaan Chippendale ook 'n vennootskap met James Rannie, 'n welgestelde Skotse handelaar, aan. Rannie het geld in die onderneming gestort op dieselfde stadium as wat Chippendale die eerste uitgawe van die Director gepubliseer het. Rannie en sy boekhouer, Thomas Haig, het waarskynlik na die finansies van die onderneming omgesien. Chippendale se vrou, Catherine, is gedurende 1772 oorlede. Nadat James Rannie in 1766 oorlede is, wil dit voorkom asof Thomas Haig £ 2.000 van Rannie se weduwee geleen het, wat hy gebruik het om Chippendale se vennoot te word. Een van Rannie se eksekuteurs, Henry Ferguson, het 'n derde vennoot geword, met die gevolg dat die besigheid as Chippendale, Haig en Co. bekend gestaan het. Thomas Chippendale (Junior) het die bestuur van die besigheid in 1776 oorgeneem, wat dit vir sy pa moontlik gemaak het om af te tree. Hy het die besigheid na wat destyds as Lob-se-veld (nou Derrystraat) in Kensington, bekend gestaan het, geskuif. Chippendale is op 5 Augustus 1777 in die Fulham plaaslike kerk met Elizabeth Davis getroud. Nog drie kinders is uit hierdie huwelik gebore. In 1779 het Chippendale na Hoxton verhuis, waar hy aan tuberkulose gesterf het, en op 16 November 1779 by St Martin-in-the-Fields begrawe is.

Daar is 'n standbeeld en gedenkplaat wat aan Chippendale opgedra is, buite The Old Grammar School Gallery in Manor Square, in sy tuisdorp, Otley, naby Leeds, Yorkshire.[4] Daar is ook 'n volgroote standbeeld van Thomas Chippendale voor die fasade van die Victoria en Albert-museum, Londen.

Werk wysig

 
Pembroke-tafel, in 1775 deur Chippendale ontwerp vir Paxton-huis
 
"Twee boekrakke", soos wat dit in die Director van 1954 verskyn.

Nadat hy in 1754 as 'n ambagskrynwerker in Londen gewerk het, het hy die eerste skrynwerker geword wat 'n boek met sy ontwerpe, The Gentleman and Cabinet Maker's Director uitgegee het.[5] Drie uitgawes is gepubliseer, die eerste in 1754, gevolg deur 'n herdruk in 1755. In 1762 is 'n hersiene en uitgebreide uitgawe, waarin Chippendale se geïllustreerde ontwerpe tekens van neoklassisisme begin toon, gepubliseer. Chippendale het gedurende sy aktiewe jare heelwat kompetisie gehad, in die besonder van Ince en Mayhew.

Werke van belang wysig

Chippendale was veel meer as net 'n skrynwerker. Hy was ook 'n interieurontwerper wat oor ander aspekte van dekor, soos sagte meublement en selfs die kleur waarin 'n kamer geverf moet word, raad gegee het. Gedurende die tydperk wat sy onderneming die grootste sukses behaal het, was dit soos 'n moderne interieurontwerpfirma werksaam. Daar is saam met ander spesialiste gewerk, en 'n kontrak vir die voorsiening van ten volle gemeubileerde en versierde vertrekke of huise as 'n geheel, kon voorsien word, nadat die konstruksie van die huis voltooi is. Chippendale het gereeld groot projekte van aristokratiese kliënte aanvaar. Ses-en-twintig van hierdie projekte, waar Chippendale-meubels nog gesien kan word, is geïdentifiseer.[6] Die liggings van die projekte sluit in:

 
'n Chinese Chippendale-lessenaar
  • Nostell Priory, Yorkshire, vir sir Roland Winn, Bt (1766–85);
  • Blair Castle, Perthshire, vir die hertog van Atholl (1758);
  • Wilton House, vir Henry, 10de graaf van Pembroke (c 1759–1773);
  • Mersham Le Hatch, Kent, vir sir Edward Knatchbull, Bt (1767–79);
  • David Garrick in sowel die stad, en by sy villa in Hampton, Middlesex;
  • Normanton Hall, Rutland en ander huise vir sir Gilbert Heathcote Bt (1768–78), wat die bestuur van 'n begrafnis vir Lady Bridget Heathcote, 1772, insluit;
  • Harewood House, Yorkshire, vir Edwin Lascelles (1767–78);
  • Newby Hall, Yorkshire, vir William Weddell (c 1772–76);
  • Temple Newsam, Yorkshire, vir lord Irwin (1774);
  • Paxton House, Berwickshire, Skotland, vir Ninian Huis (1774–91);
  • Burton Constable Hall, Yorkshire vir William Constable (1768–79);
  • Petworth House, Sussex, en ander huise vir George Wyndham, 3de graaf van Egremont (1777–79).
  • Dumfries House, Ayrshire, Skotland, vir die 5de graaf van Dumfries.
 
'n Provinsiale stoel, in die Chippendale-styl, met ruglat wat uitvoerige Gotiese patrone toon

Chippendale het saamgewerk om interieurs wat deur Robert Adam ontwerp is, te meubileer. By lord Melbourne se eiendomme, Brocket Hall, Hertfordshire en Melbourne Huis, Londen, het hy saam met sir William Chambers (c. 1772–75) gewerk.

Galery van Chippendale-meubels wysig

Samewerking wysig

Baie ander skrynwerkers het Chippendale se handleiding, die Director gebruik. Gevolglik is Chippendale-meubels in verskeie stede soos Dublin, Philadelphia, Lissabon, Kopenhagen en Hamburg herkenbaar nageboots. Katharina die Grote en Lodewyk XVI het beide Franse eksemplare van die Director gehad.[7] Die Director het vier hoofstyle getoon: Engels met diep kerfwerk, uitgebreide Franse rococo in die styl van Lodewyk XV-meubels, Chinese styl met latwerk en lakvernis, en Goties met puntige boë, viervormige ontwerpe en stoelpote met fynsaagwerk. Sy gunsteling hout was mahonie; vir sitmeubels het hy altyd soliede hout, eerder as fineer, gebruik.

Thomas Chippendale Jnr wysig

Die werkswinkel se bedrywighede is deur sy seun, Thomas Chippendale, Junior (1749-1822), voortgesit. Hy het veral in die latere Neoklassieke en Regency-style gewerk. Christopher Gilbert het hierdie style as "die redelik glansende delikatesse van Adam se laaste fase" beoordeel.[8] 'n Bankrotskap en verkoop van die oorblywende voorraad in die St. Martinslaan-perseel in 1804 het nie die laaste fase van die onderneming tot gevolg gehad nie, omdat Chippendale tot 1820 meubels aan Sir Richard Colt Hoare by Stourhead voorsien het (Edwards en Jourdain 1955: 88).

Sien ook wysig

  • Chippendale Society
  • Chinese Chippendale (argitektuur) vir argitektoniese besonderhede geïnspireer deur Chippendale se werk
  • Lys van meubelontwerpers
  • Thomas Elfe

Verwysings wysig

  1. "A George II parcel-gilt padouk cabinet-on-stand". www.christies.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Februarie 2018. Besoek op 13 September 2016.
  2. "Thomas Son of John Chippindale of Otley joyner bap ye 5th" (Otley, Yorkshire Parish Register, June 1718)
  3. "Thomas Chippendale – Cabinet Maker" (in Engels). The Chippendale Society. 3 Julie 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Januarie 2015. Besoek op 5 Junie 2013.
  4. "Thomas Chippendale" (in Engels). London: Victoria and Albert Museum. 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Oktober 2019. Besoek op 13 September 2016.
  5. Chippendale, Thomas (1 Januarie 1754). "The gentleman and cabinet-maker's director: being a large collection of designs of household furniture in the Gothic, Chinese and modern taste: to which is prefixed, a short explanation of the five orders of architecture and rules of perspective, with proper directions for executing the most difficult pieces, the mouldings being exhibited at large, and the dimensions of each design specified". London: Printed for the author, and sold at his house ... also by T. Osborne, H. Piers, R. Sayer, J. Swan and by 2 others in 2 other places – via Internet Archive.
  6. "Christopher Gallard Gilbert, M.A., F.M.A. (1936–1998)" (in Engels). Sal.org.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Maart 2014. Besoek op 4 Junie 2013.
  7. Gilbert 1978, xvii
  8. Gilbert 1978:I,122.

Eksterne skakels wysig