Die Umzimvubu is 'n rivier in die Oos-Kaap, Suid-Afrika. Die naam beteken seekoeirivier (van Xhosa Imvubu (mv. i(z)imvubu)), seekoei). Die rivier ontspring in die Drakensberge by die grens met Lesotho en vloei deur die Transkei-gebied van die Oos-Kaap, deur die voormalige hoofstad Mthatha, tot by Port St. Johns aan die Indiese Oseaan.

Umzimvubu
Mzimvubu
Die poorte van St. Johannes naby die monding
Die poorte van St. Johannes naby die monding
Die poorte van St. Johannes naby die monding
Stroomgebied Suid-Afrika
Oorsprong Drakensberge
Sytak -links Kinira, Tina, Tsitsa
Sytak -regs Mzintlava
Monding Indiese Oseaan
Lengte 250 km
Oorsprong-hoogte 2 050 m
Monding-hoogte 0 m
Gemiddelde afloop 19 853 km2
Ligging van Umzimvubu Mzimvubu op 'n kaart (Oos-Kaap)
Umzimvubu Mzimvubu
Umzimvubu
Mzimvubu
Koördinate: 31°37′22.1″S 29°32′57.47″O / 31.622806°S 29.5492972°O / -31.622806; 29.5492972Koördinate: 31°37′22.1″S 29°32′57.47″O / 31.622806°S 29.5492972°O / -31.622806; 29.5492972

Afloop wysig

 
Die Umzimvubu se estuarium-monding

Die Umzimvubu ontspring in die noordelike deel van die Oos-Kaap, in die gebied van Matatiele en Mount Fletcher naby die Lesotho-grens. Die vloei met kronkels en draaie in 'n algemeen suidoostelike rigting. By Port St. Johns vloei dit deur 'n indrukwekkende kloof, bekend as die "Poorte van St. Johannes", met 'n estuarium in die Indiese Oseaan in. Dit is ongeveer 400 km lank met 'n opvanggebied van 19 853 km².[1]

Alhoewel dit een van Suid-Afrika se belangrikste riviere is, is die Umzimvubu se opvanggebied grootliks onderontwikkeld. Die rivier is tans deel van die Umzimvubu tot Keiskamma Waterbestuursgebied.[2]

Geskiedenis wysig

In 1635 het die Portugese skip Nossa Senhora de Belem by die mond van die Umzimvubu gestrand.[3]

Die Umzimvubu verdeel Pondoland in 'n Oostelike en Westelike Pondoland.[4] Die riviermond is voorheen as 'n hawe gebruik, maar dit is in die 1940's gestaak. Die monding is weens toeslikking te vlak vir groot skepe en die ingang is soms deur sand belemmer. Die monding is tans slegs vir klein vaartuie begaanbaar, wat sowat 10 km stroomop kan vaar.

Sytakke wysig

 
Skets van die rivier, 1891

Die belangrikste sytakke van die Umzimvubu is die Tsitsarivier, die Tinarivier, die Kinirarivier en die Mzintlavarivier.[5] Hoër op in sy boloop sluit die Rietrivier uit KwaZulu-Natal aan.

Ekologie wysig

Sommige van die visse wat hier gevang word is die reënboogforel ((Oncorhynchus mykiss), 'n ingevoerde spesie, die dikkop-ghieliemientjie (Barbus anoplus) en geelbekpaling (Anguilla mossambica). Grootbekbaars (Micropterus salmoides) en karp (Cyprinus carpio) is indringerspesies.[6]

Verwysings wysig

  1. "vn Rivers – Mzimvubu river". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Desember 2008. Besoek op 22 Januarie 2017.
  2. Is there a role for traditional governance systems in South Africa's new water management regime?
  3. "Mpondo Kingdom – The History of The Kingdom". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Julie 2013. Besoek op 22 Januarie 2017.
  4. Contributions to the ecology of Maputaland, Southern Africa
  5. Mzimbuvu to Keiskamma WMA 12
  6. FROC – Reference frequency of occurrence of fish species in South Africa