Timaru (Māori: Te Tihi-o-Maru)[1] is 'n hawestad in die suidelike Canterbury-streek van Nieu-Seeland, geleë 157 km suidwes van Christchurch en ongeveer 196 km noordoos van Dunedin aan die oostelike Stille Oseaankus van die Suideiland. Die stedelike gebied van Timaru huisves 28 700 mense, en is die grootste stedelike gebied in Suid-Canterbury, en die tweede grootste in die Canterbury-streek in sy geheel, na Christchurch. Die stad is die setel van die Timaru-distrik, wat die omliggende landelike gebied en die dorpe Geraldine, Pleasant Point en Temuka insluit, wat saam 'n totale bevolking van 48 400 het.

Timaru
Te Tihi-o-Maru
Munisipale kantore & Openbare biblioteek, Timaru
Timaru is in Nieu-Seeland
Timaru
Timaru
Ligging van Timaru in Nieu-Seeland.
Basiese gegewens
Bevolking: 28 700
Geografiese ligging: 44°24′S 171°15′O / 44.400°S 171.250°O / -44.400; 171.250
Tydsone: NSST (UTC+12)
Somertyd: UTC+13
Internet: www.timaru.govt.nz
Administratiewe verdeling
Staat: Nieu-Seeland
Administratiewe gewes: Canterbury
Burgemeester: Nigel Bowen

Caroline Bay-strand is 'n gewilde ontspanningsgebied naby Timaru se hoofsentrum, noord van die aansienlike hawefasiliteite. Buiten Caroline Bay, is die industriële voorstad Washdyke by 'n groot aansluiting met State Highway 8, die hoofroete na die Mackenzie Country. Dit bied 'n padverbinding na Pleasant Point, Fairlie, Twizel, Lake Tekapo, Aoraki/Mount Cook en Queenstown.

Timaru is gebou op golwende heuwels wat ontstaan het uit die lawastrome van die uitgestorwe Mt Horrible-vulkaan, wat duisende jare gelede laas uitgebars het. Die gevolg is dat die meeste hoofstrate golwend is, 'n duidelike kontras met die plat landskap van die Canterbury-vlaktes in die noorde. Hierdie vulkaniese gesteentes word gebruik vir die bou van plaaslike "blousteen"-geboue.

Geskiedenis wysig

Maori-nedersetting wysig

Die oorsprong van die naam 'Timaru' word betwis. Sommige meen dit is afkomstig van die Maori Te Maru, wat 'n 'skuiling' kan beteken. Ander owerhede beweer egter dat Timaru afkomstig is van 'n letterlike vertaling van die kombinasie van ti, 'n koolboom en maru, wat 'skaduwee' beteken.[2]

Dit lyk asof Māori waka die plek Timaru al jare lank gebruik het tydens hulle reise op en langs die oostelike kuslyn voor die koms van die eerste Europeërs in die 19de eeu. Die gebied bevat meer as 500 persele met tekens van Maori-rotskuns, veral in die rotsoorhangings en grotte van die Opuha- en Opihi-riviervalleie, wes van die hedendaagse Timaru. Argeoloë vermoed dat Māori-stamme voor 1400 n.C. permanent in die distrik gevestig was. Gedurende die 17de of 18de eeu is die inwonende Ngāti Mamoe suidwaarts na Fiordland gedryf deur 'n inval in die Ngāi Tahu, wat van die Noordeiland afkomstig was.

 
Sacred Heart Basilica, gebou in 1911

19de eeu en later wysig

Die Europese nedersetting het begin met die bou van 'n walvisstasie in 1839 deur die Weller-broers van Otago by Patiti Point, naby die huidige middestad.[3] 'n Voorraadskip, The Caroline, het sy naam aan 'n plaaslike baai verleen. Later is 'n skaapstasie, bekend as The Levels, opgerig op grond wat deur die Rhodes-broers verkry is, en wat deur George Rhodes bestuur is.[4][5] Een van die vroegste setlaars was kaptein Henry Cain, wat in 1857 'n winkel geopen het namens Henry Le Cren van Lyttelton, en Le Cren verhuis self in die daaropvolgende jaar na Timaru.[6]

Timaru het gedurende die 20ste eeu steeds uitgebrei, met 'n groot deel van die ontwikkeling in die vorm van bungalows in koloniale styl in individuele dele van die land. Die Sacred Heart Basilica is in 1911 geopen.

Verwysings wysig

  1. "the definition of Timaru".
  2. "Timaru". Research and Publishing Group of the New Zealand Ministry for Culture and Heritage. Besoek op 15 November 2019.
  3. Entwisle, Peter (2010). Behold the Moon: The European Occupation of the Dunedin District 1770–1848. Port Daniel Press. p. 126. ISBN 978-0-473-17534-4.
  4. Pinney, Robert. "George Rhodes". 1r6. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  5. Cyclopedia Company Limited (1903). "Timaru". The Cyclopedia of New Zealand: Canterbury Provincial District. Christchurch: The Cyclopedia of New Zealand. Besoek op 22 Augustus 2015.
  6. Pinney, Robert. "Le Cren, Frederic and Le Cren, Henry John". 1l5. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)