Victor van Aveyron
Victor van Aveyron (Frans: Victor de l'Aveyron; c. 1788-1828) was 'n Franse wilde kind wat op sowat 12-jarige ouderdom ontdek is – hy het kort daarna deur puberteit gegaan en dokters kon net sy ouderdom raam. Ná sy ontdekking is hy by baie mense laat woon, maar hy het sowat agt keer uit die beskawing weggeloop. Eindelik het 'n jong dokter, Jean Marc Gaspard Itard, hom oor die kind ontferm en vyf jaar met hom gewerk. Hy het hom die naam "Victor" gegee.
Victor van Aveyron | |
|---|---|
 Victor se portret op die voorkant van die boek oor hom. | |
| Gebore | c. 1788 |
| Sterf | 1828 (op 40) Parys, Frankryk |
| Ander name | Wilde Seun van Aveyron |
| Bekend vir | Status as wilde kind |
Itard wou bepaal of Victor kon leer. Hy het maniere uitgedink om aan die seun woorde te leer en het sy vooruitgang aangeteken. Gebaseer op sy werk met Victor het Itard baanbrekerswerk gedoen in die opvoeding van mense met stadige ontwikkeling.
Vroeë lewe
wysigVictor is na raming omstreeks 1788 gebore. Volgens Itard was hy 'n normale kind by geboorte, maar is hy van 'n vroeë ouderdom af deur alkoholistiese ouers verwaarloos. Hy het toe weggeloop en in die natuur oorleef.
Victor was 'n voortiener toe hy in 1800 ontdek is, maar het binne 'n jaar of twee sy puberteit binnegegaan. Dit is nie bekend wanneer of hoe hy in die woud naby Saint-Sernin-sur-Rance beland het nie, maar hy is na berig word omstreeks 1794 daar gesien. In 1797 het drie jagters hom weer gesien; hy het weggehardloop, maar hulle het hom gevang toe hy in 'n boom wou klim.
Hulle het hom na 'n nabygeleë dorp geneem, waar 'n weduwee vir hom gesorg het. Hy het niks geëet behalwe rou groente of groente wat hy self gekook het nie[1] en het ná 'n week weggeloop en na die woud teruggekeer. Hy is in 1798 en 1799 nou en dan daar gesien. Op 8 Januarie 1800 is hy weer opgemerk, nakend en met gekoekte hare, en hy is deur drie skoenmakers uit die woud geneem.[2] Hy het weer weggeloop.
Hy het daarna self uit die woud gekom. Dit is onbekend hoe oud hy was, maar dorpenaars het sy ouderdom op sowat 12 jaar geraam. Die feit dat hy nie kon praat nie, sy kosvoorkeure en die talle littekens aan sy lyf het sommige mense laat aflei dat hy die grootste deel van sy lewe in die natuur gewoon het.[3]
Hy het nie gepraat nie en sy bewegings was deurmekaar. Volgens die filosoof François Dagognet het hy "hande-viervoet geloop, plante geëet en was hy harig en doofstom".[4] Hy is eers na een kinderhuis en toe na 'n ander gestuur.[5] Die sielkundige Philippe Pinel van die Bicêtre-hospitaal het 'n verslag oor Victor geskryf en gesê hy is sedert geboorte verstandelik gestrem.[6]
Ondersoeke
wysig
Kort nadat Victor ontdek is, het 'n plaaslike ab en biologieprofessor, Pierre Joseph Bonnaterre, hom ondersoek. Hy het die seun se klere uitgetrek en hom buitentoe geneem, waar hy vrolik in die sneeu begin baljaar het in plaas daarvan om ontsteld te wees. Bonnaterre het besef hy is gewoond aan koue en blootstelling.
Die plaaslike regeringskommissaris het die seun ook waargeneem en geskryf daar is "iets buitengewoons aan sy gedrag, wat baie lyk soos die toestand van wilde diere".[7] Daar was allerhande gissings oor Victor se herkoms en twee mans het selfs van elders gereis om te kom kyk of hy nie dalk hulle verlore seun is nie, maar Itard het geglo Victor het van sy vierde of vyfde tot sy twaalfde jaar absoluut alleen gebly. Dit sou beteken hy was sewe jaar lank alleen in die woud.[8]
Dit was duidelik dat Victor kon hoor, maar hy is na die nasionale instituut vir die dowes in Parys geneem om deur die bekende Roch-Ambroise Cucurron Sicard ondersoek te word. Sicard en ander lede van die Vereniging vir die Waarneming van die Mens het geglo hulle kan, deur die bestudering en opvoeding van die seun, die bewys kry wat hulle nodig gehad het vir die destyds gewilde kwaksalwerteorie van kennis.[7] In die konteks van die Verligting, toe baie mense gedebatteer het oor wat presies die mens van die dier onderskei, is die vermoë om taal aan te leer as een van die belangrikste faktore beskou.
Deur die seun te bestudeer sou hulle ook die verband tussen die mens en die gemeenskap kon verduidelik, het hulle geglo.
Invloed van die Verligting
wysigDie Verligting het daartoe gelei dat baie denkers, insluitende naturaliste en filosowe, geglo het die menslike natuur moet herdefinieer en uit 'n heeltemal ander hoek beskou word. Vanweë die Franse Rewolusie en nuwe ontwikkelings in wetenskap en filosofie is mense nie as spesiaal beskou nie, maar as kenmerkerd van hulle plek in die natuur.[9] Sommige het gehoop dié idee sou gewild raak as die seun bestudeer word. Victor het dus 'n gevallestudie geword in die Verligtingsdebat oor die verskille tussen die mens en ander diere.
In dié tyd is die wetenskaplike klassifikasie Juvenis averionensis gebruik as 'n spesiale geval van Homo ferus,[10] wat deur Carl Linnaeus in Systema Naturae beskryf is. Linnaeus en sy ontdekkings het mense laat vra: "Wat maak ons menslik?" Nog 'n ontwikkelende idee in die Verligting was die een van die edele barbaar. Sommige mense het geglo iemand wat in 'n onbevlekte toestand in die natuur lewe, sou "sag en onskuldig wees; hy sou van afsondering hou; onkundig wees oor bose dinge; en nie in staat om iemand met opset skade te berokken nie".[11]
Filosofieë wat deur Rousseau, Locke en Descartes voorgestel is, het ontwikkel in die tyd dat die seun in 1800 in Frankryk ontdek is. Dié filosofieë het die manier beïnvloed waarop die seun deur ander beskou is en, eindelik, hoe Itard sy opvoeding sou struktureer.
Opvoeding en latere lewe
wysigDaar is gesê hoewel Victor aan die gemeenskap en opvoeding blootgestel is, het hy min vordering by die instelling onder Sicard gemaak. Baie mense het sy vermoë om te leer bevraagteken, en soos een skrywer verduidelik: "Dit is een ding om te sê die persoon van die natuur is nog nie heeltemal menslik nie; dit is 'n heel ander ding om te sê die persoon van die natuur kan nie heeltemal menslik word nie."[12] Nadat Sicard gefrustreerd geraak het met die seun se gebrek aan vordering, is hy gelos om alleen in die instituut rond te dwaal, totdat Itard besluit het om hom in sy huis in te neem en sy ontwikkeling te monitor en aan te teken.
Jean Marc Gaspard Itard
wysigJean Marc Gaspard Itard, 'n jong mediese student, het verslae oor Victor se vordering gepubliseer. Hy het geglo twee goed onderskei mense van diere: empatie en taal. Hy wou Victor beskaafd maak deur hom te leer praat en met menslike emosie te kommunikeer. Victor het aansienlike vroeë vooruitgang getoon om taal te verstaan en eenvoudige woorde te lees, maar kon nie verder as 'n primitiewe vlak vorder nie. Itard het geskryf: "Onder hierdie omstandighede was sy oor nie 'n orgaan vir die waardering van klanke, hulle uitspraak en hulle kombinasies nie; dit was niks meer nie as 'n eenvoudige manier van selfbehoud wat hom gewaarsku het oor die nadering van 'n gevaarlike dier of die val van wilde vrugte."[8]
Die enigste twee frases wat Victor eintlik ooit leer uitspreek het, was lait ("melk") en Oh, Dieu ("O God").[13] Hy het Itard egter gehelp om nuwe maniere van opvoeding te struktureer. Itard word erken as die daarsteller van "mondelinge opvoeding vir dowes; die veld van otolaringologie (oor-neus-en-keelheelkunde); die gebruik van gedragsaanpassing met erg gestremde kinders; en spesiale opvoeding vir verstandelik en fisiek gestremde mense."[14]
Hoewel Victor nie die taal aangeleer het wat Itard wou hê hy moes nie, het hy blykbaar tog vordering gemaak met sy gedrag teenoor ander mense. In die Itards se huis het die huishoudster, mevrou Guérin, een aand oor haar man se dood gehuil terwyl sy die tafel gedek het. Victor het opgehou met waarmee hy besig was en vertroostende gedrag teenoor haar geopenbaar. Itard het dié vordering aangeteken.[15]
Taal
wysigDie Franse gemeenskap het taal en intellek met mekaar verbind. Tensy vriende of familie stom mense versorg het, het hulle dikwels in die verskriklikste toestande beland. Teen 1750 het dinge in Parys verander. 'n Franse priester, Charles-Michel de l'Épée, het 'n skool gestig om doofstommes op te voed. Sy instelling het in 1790 'n nasionale instituut geword.[9] Hierdie nuwe belangstelling in en morele verpligting teenoor doofstommes het Itard geïnpireer om Victor taal te leer. "Hy het Locke en Condillac se teorie geglo dat ons met leë koppe gebore word en dat ons idees ontstaan uit wat ons waarneem en ondervind. Omdat die seun feitlik niks van die gemeenskap ondervind het nie, het hy 'n barbaar gebly."[9]
In die jaar dat Itard met Victor gewerk het, het hy geleidelik 'n bietjie vordering gemaak. Victor het die betekenis van dade verstaan en het gebruik wat die 20ste-eeuse skrywer Roger Shattuck beskryf as "aksietaal". Itard het dit beskou as 'n primitiewe vorm van kommunikasie.[9] Hy kon Victor egter steeds nie leer praat nie. Hy het gewonder hoekom Victor sou verkies om stil te bly as hy reeds bewys het hy was nie doof nie. Victor het ook nie stemtone verstaan nie. Itard het gesê "Victor is die verstandelike en sielkundige ekwivalent van iemand wat doofstom gebore is. Dit het geen nut om hom op die gewone manier te leer praat deur klanke te herhaal as hy hulle nie werklik hoor nie."[9]
Shattuck lewer kritiek op Itard se opvoedingsproses en wonder hoekom hy Victor nooit gebaretaal geleer het nie. Daar is ook sekere hipoteses wat Shattuck op Victor toepas. "Een is dat die Wilde Seun, hoewel hy normaal gebore is, 'n ernstige geestelike en sielkundige steuring ontwikkel het voordat hy in die natuur beland het. Vroeë skisofrenie, kinderpsigose, outisme – 'n paar tegniese terme is al voorgestel. Verskeie sielkundiges met wie ek gepraat het, is ten gunste van dié benadering. Dit verskaf 'n rede vir hoekom hy aan sy lot oorgelaat is én 'n verduideliking vir sy gedeeltelike herstel met Itard se behandeling."[9]
Victor is in 1828 in Parys aan huis van mevrou Guérin aan longontsteking dood.
Onlangse kommentaar
wysigDie Duitse sielkundige professor Uta Frith glo Victor het tekens van outisme getoon.[16][17] Die Franse chirurg en skrywer Serge Aroles meen in sy boek L'énigme des enfants-loups ("Die geheim van die wolfkinders") dat oorlewingsverhale met dié soort gedrag op 'n "matige graad van outisme" (autisme moderé) dui.[18] Aroles dink Victor het tekens van 'n steuring getoon, soos kners op die tande, vorentoe en agtertoe wieg en krampagtige bewegings.[18]
In Maart 2008, ná die bekendmaking dat Misha Defonseca se topverkoperboek, waarvan later die rolprent Survivre avec les loups ("Oorlewing saam met die wolwe") gemaak is, 'n bedrogspul was, was daar 'n debat in die Franse media[19][20] oor die aantal onware gevalle van wilde kinders wat onvoorwaardelik geglo word. Hoewel daar baie boeke oor die onderwerp is, is feitlik geeneen van hulle op argiewe gegrond nie: Die skrywers het eerder twyfelagtige tweede- en derdehandse gedrukte inligting gebruik. Volgens Aroles, die skrywer van 'n algemene studie van die verskynsel van wilde kinders wat op argiewe geskoei is,[18] is byna al dié gevalle vals. Volgens sy oordeel[18] was Victor van Aveyron nooit 'n ware wilde kind nie; hy dink die littekens aan sy lyf was nie die gevolg van 'n wilde lewe in die woud nie, maar eerder van mishandeling deur sy ouers of wie hom ook al grootgemaak het. Mense moet tot op minstens vyf- of sesjarige ouderdom versorg word; dit is ondenkbaar dat enige jonger kind, ook Victor, op sy eie in die natuur sou kon oorleef. 'n Steuring sou kon verduidelik hoekom hy in sy vroeë jare mishandel, dalk soos 'n dier behandel, is. Volgens Bruno Bettelheim (1959) is dit waarskynlik 'n algemene patroon in die lewe van sogenaamde wilde kinders.[21]
Verwysings
wysig- ↑ Michel Gardère, La Femme Sauvage, Place Des Éditeurs, 2011, p. 47.
- ↑ Jean Marc Gaspard Itard, Victor de l'Aveyron, Éditions Allia, 1994, p. 7.
- ↑ Plucker, Jonathan (2007). "Jean-Marc Gaspard Itard (April 24, 1775 - July 5, 1838) French Physician". Human Intelligence. Indiana University. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 November 2011. Besoek op 30 Oktober 2011.
- ↑ François Dagognet, Le docteur Itard entre l'énigme et l'échec, voorwoord deur Jean Itard, Victor de l'Aveyron, éditions Allia, Parys, 2009, p. 7.
- ↑ Jean Marc Gaspard Itard, Victor de l'Aveyron, Éditions Allia, 1994, p. 8.
- ↑ Natacha Grenat, Le douloureux secret des enfants sauvages, La Compagnie Littéraire, 2007, p. 102.
- ↑ 7,0 7,1 Lane, Harlan (1976). The Wild Boy of Aveyron. Cambridge: Harvard University Press.
- ↑ 8,0 8,1 Itard, Jean-Marc-Gaspard (1962). The Wild Boy of Aveyron. New York: Meredith Company.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Shattuck, Roger (1980). The Forbidden Experiment. New York: Farrar Straus Giroux.
- ↑ Séguin, Édouard (1866). Idiocy: and Its Treatment by the Physiological Method. W. Wood & Company. p. 17.
- ↑ Benzaquén, Adriana S. (5 April 2006). Encounters with Wild Children: Temptation and Disappointment in the Study of Human Nature. MQUP. p. 163. ISBN 978-0-7735-8085-5.
- ↑ Yousef, Nancy (2001). "Savage or Solitary?: the Wild Child and Rousseau's Man of Nature". Journal of the History of Ideas. 62 (2): 245–263. doi:10.1353/jhi.2001.0021. S2CID 171035302.
- ↑ Ingalls, Robert P. (1978). Mental retardation: the changing outlook. New York: Wiley. p. 86. ISBN 0-471-42716-0.
- ↑ Carrey, Normand J. (1995). "Itard's 1828 Memoir on 'Mutism Caused by a Lesion of the Intellectual Functions': a Historical Analysis". Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 34 (12): 1655–1661. doi:10.1097/00004583-199512000-00016. PMID 8543537.
- ↑ Malson, L (1964). Les enfants sauvages. Mythe et réalité [Feral children: Myths and reality]. Collection 10/18 (in Frans). Paris: Union générale des éditeurs. p. 234. cited by Gaudreau, Jean; Canevaro, Andrea (1990). L'éducation des personnes handicapées hier et aujourd'hui [The education of handicapped people, yesterday and today] (in Frans). Les publications de la faculté des sciences de l'éducation - Université de Montréal. p. 71. ISBN 2-920298-67-4.
- ↑ Hammond, Claudia (30 November 2008). "The Wild Boy of Aveyron". Case Study. BBC Radio 4.
- ↑ Dawson, Jill. "Interview in The Big Issue on Wild Boy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2009. Besoek op 30 November 2008.
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Aroles, Serge (2007). L'enigme des enfants-loups: une certitude biologique mais un déni des archives, 1304-1954 [The Mystery of the Wolf-Children] (in Frans). Editions Publibook. ISBN 978-2-7483-3909-3.
- ↑ "Survivre avec les loups : la supercherie". Lefigaro.fr. Besoek op 6 Maart 2014.
- ↑ Shields, Rachel (1 Maart 2008). "Adopted by wolves? Bestselling memoir was a pack of lies". The Independent. Besoek op 6 Maart 2014.
- ↑ Bettelheim, Bruno (1959). "Feral Children and Autistic Children". American Journal of Sociology. 64 (5): 455–467. doi:10.1086/222541. ISSN 0002-9602. S2CID 144015209.
Nog leesstof
wysig- Bonnaterre, Pierre Joseph (1799–1800). Notice historique sur le sauvage de l'Aveyron, et sur quelques autres individus qu'on a trouvés dans les forêts, à différentes époques. Par P. J. Bonnaterre, professeur d'histoire naturelle à l'École centrale du département de l'Aveyron. la Veuve Panckoucke.
- Itard, Jean Marc Gaspard (1802). An Historical Account of the Discovery and Education of a Savage Man: Or, the First Developments, Physical and Moral, of the Young Savage Caught in the Woods Near Aveyron in the Year 1798. R. Phillips.
- Itard, Jean (1806). Mémoire Rapport sur Victor de l'Aveyron – via édition électronique at Universite du Quebec a Chicoutime.
- Lane, Harlan L. (1976). The Wild Boy of Aveyron. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-95282-9.
Skakels
wysig
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
