Wikipedia:Voorbladartikel week 21 2016

Die maan, soos gesien vanaf die aarde op 7 Oktober 2006.

Die maan is die enigste natuurlike satelliet van die aarde en die vyfde grootste in ons sonnestelsel, na Ganimedes (Jupiter), Titan (Saturnus), Kallisto en Io (albei satelliete van Jupiter). Dit het geen ander formele naam as "die maan" nie, alhoewel dit soms Luna (Latyns vir maan) genoem word om dit te onderskei van die algemene term "maan". Luna (soms ook Diana) is die Romeinse godin van die maan, diere en jag. Haar tradisionele simbool is die groeiende of halfmaan.

Daar is nóg 'n atmosfeer nóg lopende water (sover bekend) op die maan, sodat biologiese organismes hier nooit kon ontwikkel nie. Die gebrek aan 'n atmosfeer verseker ook dat die oppervlakte van die maan in sy oorspronklike toestand bewaar bly. 'n Aansienlike massa water is in die permanente skadus van kraters naby die suidpool in 'n bevrore vorm aanwesig.

Met die Apollo 11-maansending op 21 Julie 1969 het die maan die eerste hemelliggaam in ons sonnestelsel geword waarop mense geland het.

Die maan se gemiddelde afstand van die aarde af is 384 403 kilometer (238 875 myl). Die verste afstand, wat die maan kan bereik, is sowat 407 000 kilometer, en van die kortste – soos bereik op 22 Julie 2005 en weer in die jaar 2007 – is 357 290 kilometer. Die kortste afstand wat ooit gemeet is, is 356 000 kilometer.

Weens die kleiner afstand lyk die skyf van die maan net so groot te wees soos dié van die groter, maar verderafgeleë son (sy afstand van die aarde is 150 miljoen kilometer). Hierdie toevallige gelykheid het tot die gesamentlike verering van maan en son in baie kulture gelei; dit beteken egter ook dat die maan vir 'n aardse waarnemer die sonskyf tydens 'n volledige sonsverduistering heeltemal kan bedek.

Die aarde en die maan is deur die wedersydse swaartekrag aan mekaar "gebind" en gedra hul soos 'n dubbelplaneet. Aangesien die aarde se massa sowat 81 keer groter is as dié van die maan, lê die sentrum van die swaartekrag sowat 1 700 kilometer diep onder die aarde se oppervlakte.

Die "maanskyn", wat 'n mens vanuit die aarde waarneem, is net 'n swak weerkaatsing van die sonlig (die grootste deel van die lig word deur die donker materie van die oppervlakte geabsorbeer).

...lees verder