Wikipedia:Voorbladartikel week 47 2018

Oostelike Noord-Amerika in 1775, met die Britse Provinsie van Quebec, die Dertien Kolonies langs die Atlantiese kus en die Indiane-reservaat soos bepaal deur die Koninklike Proklamasie van 1763. Die "Proklamasie-grenslyn" van 1763 vorm die grens tussen die gebiede wat op die kaart in rooi en pienk aangedui word, terwyl gebiede, waarop Spanje aanspraak gemaak het, oranje gekleur is.

Die Amerikaanse Rewolusie was 'n tydperk tussen 1765 en 1783 toe die Dertien Kolonies – Britse besittings in Noord-Amerika wat later as die Verenigde State van Amerika sou bekend staan – in opstand gekom het teen die Britse koloniale gesag en uiteindelik hulle onafhanklikheid van die Britse Ryk gekry het.

In hierdie periode het die Kolonies hulle onderlinge geskille laat staan en gesamentlik in opstand teen die Britse heerskappy gekom. Een van die hoofredes hiervoor was die Britse ekonomiese beleid ten opsigte van die Noord-Amerikaanse kolonies. Die koloniste se eie Puriteinse erfenis en die vryheidsteorieë van die Verligting het ook 'n groot rol gespeel. Die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog het gevolg en vanaf 1775 tot 1783 geduur. Die oorlog het sy hoogtepunt met die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring in 1776 en die Kolonies se militêre oorwinning in 1781 bereik.

Frankryk het 'n beduidende rol in die oorlog gespeel, onder meer as die organiseerder van 'n anti-Britse koalisie. Die Franse het die Amerikaners van geld en ammunisie voorsien en 'n vloot en troepe na Amerika gestuur wat 'n beslissende rol in die Slag en Beleg van Yorktown gespeel het. Met hulle neerlaag naby Yorktown was die stryd vir die Britte verlore. Die alliansie met Frankryk het meegebring dat ook Spanje en die Nederlandse Republiek later tot die oorlog toegetree het, ter ondersteuning van die Amerikaners.

Die Amerikaanse Rewolusie het met 'n aantal verreikende intellektuele en sosiale veranderings in die Amerikaanse samelewing gepaard gegaan en onder meer die ideale van republikanisme onder die koloniale bevolking laat posvat. In 'n aantal deelstate is vurige debatte oor die rol van demokrasie in die regeringstelsel gevoer. Die republikeinse en demokratiese gedagtes het die ou tradisionele sosiale hiërargie omvergewerp en aanleiding gegee tot 'n nuwe etiek wat die grondbeginsel van Amerika se politieke waardes sou vorm.

Die rewolusionêre periode het in 1763 begin, toe die Franse militêre bedreiging aan die Brits-Noord-Amerikaanse kolonies beëindig is. Groot-Brittanje was vasbeslote om die koste van die oorlog teen Frankryk ten minste gedeeltelik deur die kolonies te laat dra en het 'n aantal nuwe belastings begin hef. Hierdie maatreëls was baie ongewild en is deur die setlaars selfs as onwettig beskou, aangesien hulle nie oor 'n verkose politieke verteenwoordiging in die Britse parlement beskik het nie.

Nadat onluste in Boston uitgebreek het, is Britse troepe teen die opstandelinge uitgestuur, terwyl die setlaars hulle burgermag gemobiliseer het. In 1775 het die eerste gevegte tussen Britte en Amerikaners plaasgevind. Sowat 'n sesde of vyfde van die Amerikaanse bevolking was nog steeds lojaal gesind teenoor die Britse gesag, maar die Amerikaanse Patriotte het steeds tussen 80 en 90 persent van die koloniale gebied beheer, terwyl die Britse magsgebied tot 'n aantal nedersettings langs die Atlantiese kus beperk was.

In 1776 het die afgevaardigdes van die dertien kolonies die Amerikaanse Onafhanklikheidsverklaring eenstemmig aanvaar en die Verenigde State van Amerika gestig. Dié Onafhanklikheidsverklaring sou later die basis vorm van die Grondwet wat in 1787 opgestel is. Danksy hulle politieke en militêre verbond met Frankryk het die Kolonies uiteindelik 'n oorwinning oor die Britte gehaal en in die Vrede van Parys is die Amerikaanse onafhanklikheid in 1783 deur Groot-Brittanje amptelik erken.

Die nuwe grondwet het voorsiening gemaak vir 'n groot mate van outonomiteit vir elk van die nuwe state. Alhoewel die rewolusie politieke veranderings meegebring het, het die land weinig verskil in sy sosiale en ekonomiese groei gesien. Die werklike politiese gesag sou egter steeds by die hoër middelklas en groot grondbesitters lê.

...lees verder