Wikipedia

Zazaki

 

Zazaki (Zazakî / Kirmanckî / Kirdkî / Dimilkî)[2] is 'n Indo-Europese taal wat veral in die oostelike Turkye deur die Zaza gepraat word. Die taal behoort aan die Zaza-Gorani-taalgroep van die Irannese tale se noordwestelike tak. Die glossoniem Zazaki het as 'n pejoratief ontstaan[3] en baie Zazas noem hul taal Dimlî.[4]

Zazaki
Zazakî / Kirmanckî / Kirdkî / Dimilkî
Gepraat in: Vlag van Turkye Turkye
Vlag van Duitsland Duitsland
Vlag van Georgië Georgië 
Gebied: Turkye, Europa
Totale sprekers: 2–4 miljoen[1]
Taalfamilie: Indo-Europees
 Indo-Irannees
  Irannees
   Wes-Irannees
    Noordwes-Irannees
     Koerdies
      Zazaki 
Skrifstelsel: Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: geen
Gereguleer deur: Instituut van Zazaki
Taalbedreigingstatus
Bedreig
CRKrities bedreigde
SEErg bedreigde
DEBedreigde
VUKwesbare
   Veilig   
NE Nie bedreig nie
Dit is 'n kwesbare taal volgens die UNESCO-wêreldatlas van bedreigde tale.
Taalkodes
ISO 639-1: diq
ISO 639-2: zzz
ISO 639-3: zz 
Verspreiding van Zazaki in Turkye
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.
Verspreiding van Koerdiese tale wat deur Koerde gepraat word:

   Koermandsji

   Sorani

   Suid-Koerdies

   Zazaki

   Gorani

   gemeng

Terwyl Zazaki in linguistiese opsig nouer verwant is aan Gorani, Gilaki, Talisj, Tati, Mazanderani en Semnani,[5] het Koerdies na eeue se interaksie 'n diepgaande impak op dié taal gehad wat die grense tussen die twee tale vervaag het.[6] Dit en die feit dat die meerderheid Zazas hulself as etniese Koerde beskou,[7][8] het taalkundiges aangemoedig om dié taal as 'n Koerdiese dialek te klassifiseer.[9][10][11][12]

Volgens Ethnologue (wat [Paul 1998] siteer),[13] praat tussen 1,5 en 2,5 miljoen mense Zazaki (insluitende alle dialekte). Volgens Nevins is die aantal Zazaki-sprekers tussen 2 en 4 miljoen.[14]

Voorbeelde

wysig
Afrikaans Nederlands Engels Zazaki
Agt Acht Eight Heşt
Ek Ik I Ez
Jou Jou Thou Tı/Tu
My Mijn My Mı(n)
Voor Vóór Pre Ver
Onkruid Wier Weed Vaş
Môre Morgen Tomorrow Meşte
Bladsy Pagina Page Pele/Pelge
Wind Wind Wind Va
Pa Pater Father Pi/Baw
Ma Moer Mother Maye/Daye
Broer Broer Brother Bıra
Bring! Brengen! Bring! Biya!
Reën Regen Rain Varan
Voet/Been Loden/Poot Leg/Foot Lınge/Pa
Ses Ses Six Şeş
Sewe Zeven Seven Hewt
Groot Groot Grand Gırd
Nee Nee No Nê/Ney
Naeltjie Navel Navel Nak
Aarde Aarde Earth Erd/Hard
Ster Ster Star Estare/Astare
Sout Zout Salt Sole
Weduwee Weduwe Widow Viya
Veer Voorjaar Spring Wesar
Nie Niet Not Niyo

Verwysings

wysig
  1. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Zazaki, Southern". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Junie 2020. Besoek op 16 Maart 2021.
  2. ↑ Lezgîn, Roşan (26 Augustus 2009). "Kirmanckî, Kirdkî, Dimilkî, Zazakî". Zazaki.net. Besoek op 23 Desember 2020.{{cite news}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  3. ↑ (en) Arakelova, Victoria (1999). "The Zaza People as a New Ethno-Political Factor in the Region". Iran & the Caucasus. 3/4: 397–408. doi:10.1163/157338499X00335. JSTOR 4030804.
  4. ↑ (en) "Dimli". Encyclopædia Iranica. Besoek op 16 Maart 2021.
  5. ↑ (en) Ehsan Yar-Shater (1990). Iranica varia. Universiteit van Michigan: Brill. p. 267. ISBN 9789068312263.
  6. ↑ (en) Jane Garry, Carl R. Galvez Rubino (2001). acts about the World's Languages: An Encyclopedia of the World's Major Languages, Past and Present. p. 398. ISBN 978-0-8242-0970-4.
  7. ↑ (en) "Is Ankara Promoting Zaza Nationalism to Divide the Kurds?". The Jamestown Foundation.
  8. ↑ (en) Kaya, Mehmed S. (2011). The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society. Londen: Tauris Academic Studies. p. 5. ISBN 978-1-84511-875-4.
  9. ↑ (en) "Kurdish language". Encyclopædia Britannica. Besoek op 16 Maart 2021.
  10. ↑ (en) "According to the linguist Jacques Leclerc of Canadian". Laval University of Quebec. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 September 2012. Besoek op 16 Maart 2021.
  11. ↑ (tr) T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Talim Ve Terbiye Kurulu Başkanlığı (2012). "Ortaokul Ve İmam Hatip Ortaokulu Yaşayan Diller Ve Lehçeler Dersi (Kürtçe; 5. Sınıf)" (PDF). Öğretim Programı. Ankara. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 21 Oktober 2012. Besoek op 16 Maart 2021.
  12. ↑ (tr) Prof. Dr. Kadrî Yildirim & Yrd. Doç. Dr. Abdurrahman Adak & Yrd. Doç. Dr. Hayrullah Acar & Zülküf Ergün & Îbrahîm Bîngol & Ramazan Pertev, Kurdî 5 – Zazakî, Milli Eğitim Bakanlığı, 2012 Geargiveer 23 April 2014 op Wayback Machine
  13. ↑ (en) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages by Paul Ludwig" (PDF). Besoek op 24 Desember 2013.
  14. ↑ (en) Anand, Pranav; Nevins, Andrew. "Shifty Operators in Changing Contexts" (PDF). Massachusetts Institute of Technology. p. 17. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 17 Mei 2005.

Eksterne skakels

wysig
 
Wikipedia
Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Zazaki
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Zazaki&oldid=2531499"