Askese
Askese (van die Griekse ἄσκησις: áskēsis, "oefening") beskryf ’n lewe wat gekenmerk word deur onthouding aan verskeie wêreldlike plesiere, dikwels met die doel om godsdienstige of spirituele doeleindes na te streef. Askese kan saamgaan met selfkastyding, maar nie noodwendig nie.
Etimologie
wysigDie Griekse byvoeglike naamwoord askēsis beteken "oefening". Die oorspronklike gebruik daarvan het nie op selfonthouding gedui nie, maar op fisieke oefening vir atletiese byeenkomste. Die betekenis is later uitgebrei om te beteken die beheersing of onderdrukking van natuurlike behoeftes om die een of ander vorm van reinheid te bereik. Vas en seksuele onthouding is twee vorms van askese. Dit word in die meeste godsdienste in die een of ander graad toegepas.[1]
Die vroeë 20ste-eeuse sosioloog Max Weber het ’n onderskeid gemaak tussen innerwêreldlike en uiterwêreldlike askese. Eersgenoemde is wanneer iemand hom aan die wêreld onttrek om ’n asketiese lewe te lei, soos monnike in ’n klooster sowel as hermiete, wat alleen woon. Uiterwêreldlike askese verwys na mense wat ’n asketiese lewe lei, maar hulle nie aan die wêreld onttrek nie.[2]
Doel
wysigDie doel van askese verskil. Dit kan ’n vorm van boetedoening wees, ’n offer aan ’n godheid, ’n middel tot dissipline vir ’n geestelike lewe of om verdienste te verwerf vir die hiernamaals. Dit kan ook wees omdat die beoefenaar daarvan sy liggaam of die lewe self waardeloos ag en eerder sou verkies om te sterf weens ’n onthouding aan kos en vloeistof.
Die 20ste-eeuse Amerikaanse psigoliese teoretikus David McClelland het gemeen buitewêreldlike askese is spesifiek gerig teen wêreldlike plesiere wat mense se aandag aflei van hul roeping en dat sulke mense wêreldlike plesier kan beoefen wat nie hul aandag aflei nie. As voorbeeld het hy Kwakers genoem, wat histories teen die dra van helderkleurige klere was, maar ryk Kwakers het dikwels hul somber klere van duur materiaal gemaak. Die kleure is as afleidend beskou, maar nie die materiaal nie. Amiese Doopsgesindes gebruik soortgelyke kriteria om te besluit watter moderne tegnologie om te gebruik en watter nie.[3]
Verwysings
wysig- ↑ Clarke, Paul A. B.; Linzey, Andrew (1996). Dictionary of ethics, theology and society. Routledge Reference. Taylor & Francis. p. 58. ISBN 978-0-415-06212-1.
- ↑ Weber, Max. "Max Weber, The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. 1905 Chapter V Asceticism and the Spirit of Capitalism".
- ↑ McClelland, The Achieving Society, 1961
Verdere leesstof
wysig- Valantasis, Richard. The Making of the Self: Ancient and Modern Asceticism. James Clarke & Co (2008) ISBN 978-0-227-17281-0.
Eksterne skakels
wysig- Asketikos- artikels, navorsing en bespreking van askese.
- Christian Cyclopedia: Asceticism
- Zuhd (Askese) Geargiveer 6 Augustus 2013 op Wayback Machine
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
