Wikipedia

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigeen verbeter en uitgebrei kan word.	Saterdag, 7 Desember 2019 Hier is tans 86 886 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n Afrikaanse wêreldklas-ensiklopedie te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Die Sesdaagse Oorlog (Hebreeus: מִלְחֶמֶת שֵׁשֶׁת הַיָּמִים, Milhemet Sjesjet Ha Jamim; Arabies: النكسة, an-Naksah, "Die Terugslag", of حرب 1967, Ḥarb 1967, "Oorlog van 1967") het tussen 5 en 10 Junie 1967 plaasgevind tussen Israel en die naburige state Egipte (toe bekend as die Verenigde Arabiese Republiek), Jordanië en Sirië.

Betrekkinge tussen Israel en sy buurlande het in 1967 nog nie heeltemal herstel ná die Arabies-Israeliese Oorlog van 1948 nie. In 1956 het Israel die Sinaiskiereiland in Egipte binnegeval; een van sy doelwitte was om die Straat van Tiran te heropen wat Egipte sedert 1950 vir Israeliese skepe geblokkeer het. Israel moes eindelik noodgedwonge terugtrek, maar is verseker die Straat van Tiran sal oopbly. ’n VN-noodmag is aan die grens ontplooi, maar daar was geen demilitarisasie-ooreenkoms nie.

In die maande voor Junie 1967 het spanning gevaarlik toegeneem. Israel het sy posisie voor 1956 herhaal dat die sluiting van die Straat van Tiran vir Israeliese skepe ’n oorlog sou veroorsaak. In Mei het die Egiptiese president, Gamal Abdel Nasser, aangekondig die straat gaan vir Israeliese skepe gesluit word en hy het Egiptiese magte aan die grens met Israel gemoboliseer. Op 5 Junie het Israel ’n reeks lugaanvalle op Egiptiese vliegvelde uitgevoer. Die vraag oor watter kant die oorlog begin het, is een van ’n paar omstrede kwessies van die konflik.

Die Egiptenare is onkant betrap en feitlik die hele Egiptiese lugmag is vernietig, terwyl Israel net ’n paar verliese gely het. Die land het terselfdertyd ’n grondaanval op die Gazastrook en die Sinaiskiereiland van stapel gestuur, wat die Egiptenare ook onkant betrap het. Ná aanvanklike teenstand het Nasser gelas dat die Sinai ontruim word. Israeliese magte het weswaarts agter die Egiptenare aangestorm. Die Israeli's het hulle groot verliese toegedien en die Sinai verower.

Jordanië het ’n week voor die oorlog ’n verdedigingsverdrag met Egipte gesluit; die ooreenkoms het voorsiening daarvoor gemaak dat Jordanië in geval van oorlog nie ’n aanvallende rol sou speel nie, maar sou probeer om Israeliese magte te keer om grondgebied te verower.

Sowat ’n uur ná die Israeliese lugaanval het Kaïro die bevelvoerder van die Jordaniese weermag opdrag gegee om Israel te begin aanval; in die aanvanklik verwarrende situasie is aan die Jordaniërs gesê Egipte het die Israeliese lugaanvalle afgeweer.

Egipte en Jordanië het op 8 Junie op ’n skietstilstand besluit en Sirië op 9 Junie. ’n Ooreenkoms is op 11 Junie met Israel onderteken. Israel het die Egiptiese, Siriese en Jordaniese weermagte verlam – hulle het meer as 20 000 soldate gedood en self minder as 1 000 verloor. Die Israeliese sukses was die gevolg van ’n goed voorbereide en uitgevoerde strategie, die swak leierskap van die Arabiese state en slegte militêre leierskap en strategie. Israel het die Gazastrook en Sanaiskiereiland van Egipte afgeneem, die Wesoewer insluitende Oos-Jerusalem van Jordanië en die Golanhoogland van Sirië. Israel se internasionale aansien het in die daaropvolgende jare baie gestyg. Sy oorwinning was ’n vernedering vir Egipte, Jordanië en Sirië, en het daartoe gelei dat Nasser verleë bedank het; hy is later in sy amp herstel ná protesoptogte in Egipte oor sy bedanking.

Die spoed en gemak van die Israeliese oorwinning het later gelei tot ’n gevaarlike oormoed in die Israeliese weermag, wat bygedra het tot aanvanklike Arabiese suksesse in die daaropvolgende Jom Kippoeroorlog, hoewel Israeliese magte eindelik sukses behaal en die Arabiere verslaan het. Die ontheemding van burgerlike bevolkings weens die oorlog sou langtermyngevolge hê, want 300 000 Palestyne het uit die Wesoewer gevlug en sowat 80 000 Siriërs het die Golanhoogland verlaat. Joodse minderheidsgemeenskappe dwarsoor die Arabiese wêreld het gevlug of is verban.

...lees verder

In die nuus

Die ergste vloed in meer as vyftig jaar eis twee menselewens in Venesië en berokken onherstelbare skade aan historiese monumente, insluitende die Basiliek van San Marco en dele van die operahuis La Fenice.
Lewis Hamilton palm sy sesde wêreldkampioenskapstitel in die 19de rondte van die Formule Een-seisoen in en oortref Juan Manuel Fangio se vorige rekord van vyf titels. Net Michael Schumacher het met sewe titels een meer.
Die Amerikaanse tegnologiereus Apple Inc. stel $2,5 miljard beskikbaar om Kalifornië se behuisingskrisis te verlig.
Die Amerikaanse graderingsagentskap Moody's verander Suid-Afrika se uitsig van "stabiel" na "negatief", maar gradeer dié land nie af nie.
Met Sophie Wilmès het België vir die eerste keer 'n vrou as eerste minister.

Het u geweet...

...dat daar absoluut niks tussen 3 en 13 September 1752 gebeur het nie? In hierdie maand is die Juliaanse kalender in Brittanje en sy Amerikaanse kolonies met die Gregoriaanse kalender vervang. Die nuwe kalender was 11 dae voor die ou een, dus het 14 September direk op 2 September gevolg.

...dat slegs een van die oorspronklike Sewe Wonders steeds bestaan? Behalwe vir die Groot Piramide van Giza het die res almal vergaan.

Vandag in die geskiedenis

7 Desember:

903 – Gebore: Al Soefi, Persiese sterrekundige.
1787 – Delaware word die 1ste deelstaat van die Verenigde State.
1912 – Generaal Barry Hertzog lewer die De Wildt-toespraak onder 'n boom op die plaas De Wildt buite Pretoria in die aanloop tot die skeuring met Smuts en Botha en die stigting van die Nasionale Party.
1941 – Tweede Wêreldoorlog: Die Japannese Vloot val Pearl Harbor in Oahu, Hawaii, aan.
1995 – Die Galileo-ruimtetuig kom by Jupiter aan, 'n bietjie meer as ses jaar nadat dit deur die ruimtependeltuig Atlantis tydens Sending STS-34 lanseer is.