Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Maandag, 2 Oktober 2023 Hier is tans 111 572 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Russiese Ougelowiges in Woodburn, Oregon.

Die Ougelowiges of Ouritualiste (Russies: старове́ры, staroweri; of старообря́дцы, staroobrjadtsi) was lede van die Russies-Ortodokse Kerk wat ná 1666-'67 van die amptelike Kerk afgeskei het uit protes teen die hervormings van patriarg Nikon van 1652 af. Hulle het vasgeklou aan die liturgiese praktyke wat voorheen in die Kerk beoefen is.

Die rede vir die hervormings was dat kerkamptenare agtergekom het daar is verskille tussen die gebruike in die Russiese en Griekse Kerk wat deur die eeue ingesluip het. Die Russiese Kerk was dus nie meer in gemeenskap met die res van die Ortodokse kerke nie. Dit was vir Nikon onaanvaarbaar. Hy het selfs beweer sommige Russiese praktyke grens aan kettery.

Nikon het, met die ondersteuning van tsaar Aleksei, in 1652 ’n sinode saamgestel om Russiese en Griekse liturgiese boeke met mekaar te vergelyk. So 'n taak sou egter jare duur en Nikon het, sonder om verder te wag, opdrag gegee vir die druk van nuwe weergawes van die Russiese psalm- en misboek. Die nuwe weergawes het dikwels gebruikte woorde en tekens in die liturgie verander. Verder het die manier waarop Nikon die veranderings deurgedwing het, baie lede van die Kerk ontstig.

Die haastig gedrukte nuwe weergawes het ongerymdhede bevat en moes herhaardelik herdruk word in 'n poging om dit reg te stel. Van die belangrikste veranderings waarteen die Ougelowiges was, is: die spelling van Jesus se naam, veranderings in die bewoording van die geloofsbelydenis en die maak van die kruisteken met twee vingers tot drie vingers.

Nadat hulle weerstand gebied het teen die Kerk se hervormings is die banvloek in 'n sinodebesluit oor hulle en hulle rituele uitgespreek. Dit het 'n skeuring veroorsaak tussen die Ougelowiges en dié wat die staatskerk se hervormings aanvaar en die ou rituele verwerp het. Baie Ougelowiges is geëkskommunikeer en verban, en sommige is selfs tronk toe gestuur of tereggestel.

Ná 1685 het 'n tydperk van vervolging begin. Baie Ougelowiges het uit Rusland gevlug en hulle denominasies kan vandag in baie afgeleë streke van Rusland en oorsee gevind geword. Daar is tans twee hoofgroepe, die popoftsi (поповцы, "met priesters") en die bespopoftsi (беспоповцы, "sonder priesters").

...lees verder

In die nuus

Die 2023-Nobelprys vir Fisiologie of Geneeskunde word toegeken aan Katalin Karikó en Drew Weissman "vir hul ontdekkings rakende nukleosiedbasismodifikasies wat die ontwikkeling van effektiewe bRNS-entstowwe teen Covid-19 moontlik gemaak het".
Tydens die 45ste sessie in Riaad, Saoedi-Arabië, lys Unesco onder andere Anticosti, Erfurt, Jogjakarta, Kaunas, Kuldīga en Pelée as nuwe wêrelderfenisgebiede.
Tydens die VSA-Ope wen die Amerikaanse tennisspeler Coco Gauff haar eerste Grand Slam-toernooi, terwyl die Serwiese tennisspeler Novak Djokovic sy 24ste toernooi inpalm.
Die Suid-Afrikaanse politikus, stigter en leier van die Inkatha-Vryheidsparty, Mangosuthu Buthelezi, sterf op 95.
Die tiende Rugbywêreldbekertoernooi duur voort met groepwedstryde in verskeie stede van Frankryk, die gasheerland.

Het u geweet...

...dat Nelson Mandela 18 jaar van sy totale 27 jaar tronkstraf op Robbeneiland deurgebring het?

... dat die Ellis Park-stadion nie na William Webb Ellis vernoem is nie? Dit is vernoem na 'n Johannesburgse stadsraadslid mnr. J.D. Ellis wat die grond vir die oprigting van die stadion beskikbaar gestel het.

... dat Cyril Ramaphosa 'n sleutelrol gespeel het in die stigting van die NUM, 'n vakbond vir mynwerkers? Hy was 'n regsadviseur vir die Raad van Unies van Suid-Afrika met die stigting van die NUM in 1982.

...dat sterrestelsels konstant in beweging is? Sommige stelsels, soos dié in die stelsel Arp 87, raak soms selfs in botsings betrokke.

...dat daar sedert 30 Januarie 2017 'n gemeenskaplike landgrens tussen die Afrika-unie en die Europese Unie is? Die twee klein eksklawes Ceuta en Melilla van die EU-lidland Spanje grens aan die AU-lidland Marokko.

Vandag in die geskiedenis

2 Oktober: Internasionale Dag van Geweldloosheid.

1835 – Die Texaanse Onafhanklikheidsoorlog begin as rewolusie van die Republiek van Texas teen die Meksikaanse heerskappy.
1867 – Gebore: Majoor James Stevenson-Hamilton in Skotland, ook beskou as die vader van die Krugerwildtuin.
1869 – Gebore: Mahatma Gandhi, charismatiese massabewegingsleier wat die saak van Brits-koloniale Indië onder die wêreld se aandag gebring het.
1958 – Guinee word onafhanklik van Frankryk.
1990 – Die Duitse Demokratiese Republiek (DDR) wat sedert 7 Oktober 1949 op die grondgebied van die voormalige Sowjet-besettingsone in Oos-Duitsland en die Sowjet-sektor van Oos-Berlyn bestaan het, kom tot 'n einde.