Portaal:Sterrekunde
Wikipedia-portale: Musiek · Letterkunde · Sport · Geografie · Geologie · Geskiedenis · Fisika · Chemie · Biologie · Sterrekunde ·
|
 Sterrekundeportaal
|
|
     
Welkom in die ruimte!
Sterrekunde (ook astronomie genoem) is ’n wetenskap wat die waarneming en verduideliking van gebeurtenisse buite die Aarde en die atmosfeer behels. Die oorsprong, evolusie, fisiese en chemiese eienskappe van voorwerpe wat in die hemelruim waargeneem kan word, word bestudeer. Waarnemings sluit die volgende in: mane, planete en eksoplanete, sterre, newels en sterrestelsels. Gebeurtenisse sluit in supernovas, gammastraaluitbarstings, die Oerknal en kosmiese agtergrondstraling. | |
|
 Sterartikel
|
|
_flatten_crop.jpg) Neptunus is die agtste en sover bekend verste planeet van die Son af. In die Sonnestelsel is dit die vierde grootste planeet volgens deursnee, die planeet met die derde grootste massa en die digste reuseplaneet. Sy massa is 17 keer dié van die Aarde en effens groter as dié van Uranus. Neptunus is digter en fisies kleiner as Uranus omdat sy atmosfeer vanweë sy groter massa kleiner gedruk is deur sy swaartekrag. Die planeet wentel een keer elke 164,8 jaar om die Son op ’n gemiddelde afstand van 30,1 AE, of 4,5 miljard km. Dit is genoem na die Romeinse god van die see en sy sterrekundige simbool is ♆, ’n gestileerde weergawe van die god Neptunus se drietandvurk. Neptunus is nie met die blote oog sigbaar nie en is die enigste planeet in die Sonnestelsel wat deur middel van wiskundige voorspelling ontdek is eerder as deur empiriese waarneming. Onverwagte veranderings in Uranus se wentelbaan het daartoe gelei dat Alexis Bouvard afgelei het sy wentelbaan is onderworpe aan swaartekragversteurings deur ’n onbekende planeet. Ná Bouvard se dood is Neptunus se posisie uit sy waarnemings voorspel – onafhanklik deur John Couch Adams en Urbain Le Verrier. Neptunus is daarna, op 23 September 1846, met ’n teleskoop waargeneem deur Johann Galle binne ’n graad van die posisie wat deur Le Verrier voorspel is. Sy grootste maan, Triton, is kort daarna ontdek, hoewel die planeet se 13 ander mane eers in die 20ste eeu teleskopies ontdek is. Vanweë die planeet se afstand van die Aarde af het dit ’n baie klein skynbare grootte, en dit is dus moeilik om hom met grondgebaseerde teleskope te ondersoek. Nes met Jupiter en Saturnus die geval is, bestaan Neptunus se atmosfeer hoofsaaklik uit waterstof en helium, asook spore van koolwaterstowwe en moontlik stikstof, hoewel dit ’n groter proporsie "yse" soos water, ammoniak en metaan bevat. Sy binnekant bestaan, nes dié van Uranus, hoofsaaklik uit yse en rots; Uranus en Neptunus word vanweë dié eienskappe gewoonlik as ysreuse beskou om hulle van Jupiter en Saturnus te onderskei. Spore van metaan in die buitenste streke is verantwoordelik vir die planeet se blou voorkoms. In kontras met Uranus se mistige atmosfeer sonder sigbare eienskappe, het Neptunus se atmosfeer aktiewe, sigbare weerpatrone. Tydens Voyager 2 se verbyvlug in 1989 het die planeet se suidelike halfrond byvoorbeeld ’n Groot Donker Vlek gehad, soortgelyk aan Jupiter se Groot Rooi Vlek. Hierdie weerpatrone word veroorsaak deur die sterktste winde op enige planeet in die Sonnestelsel – windsnelhede van tot 2 100 km/h is al gemeet. Weens sy groot afstand van die Son af, is Neptunus se buitenste atmosfeer een van die koudste plekke in die Sonnestelsel, met temperature by die boonste punte van sy wolke wat tot 55 K (-218 °C) kan daal. Die temperatuur in die planeet se middel is sowat 5 400 K (5 100 °C). | |
|
 Ons Sonnestelsel
|
|
 Aarde • Asteroïdes • Asteroïdegordel • Ceres • Dwergplanete • Eris • Haumea • Heliosfeer • Jupiter • Kleinplanete • Klein sonnestelselliggame • Komete • Kuiper-gordel • Lokale Borrel • Makemake • Naby-aarde-voorwerpe • Mane • Mars • Mercurius • Meteoroïdes • Neptunus • Oort-wolk • Pluto • Saturnus • Sentoure • Son • Trans-Neptunus-voorwerpe • Uranus • Venus • Verstrooide skyf | |
|
 Het jy geweet?
|
|
| |
|
 Sterrekundige gebeure
|
||||||||||||||||||
|
Tyd in UTC, tensy anders vermeld.
| ||||||||||||||||||
|
 Sterfoto
|
|
_Art.svg)
Die Drie Konings, oftewel die Jagter se Gordel, is ’n sterrepatroon in die sterrebeeld Jagter (links). Dit bestaan uit drie helder sterre: Alnitak, Alnilam en Mintaka.
Meer oor die Jagter . . . | |
|
 Sterrekundekategorieë
|
|
|
Asterismes • Astrofisika • Dwergplanete • Hemelliggame • Komete • Mane • Meeteenhede in sterrekunde • Melkweg • Messier-voorwerpe • Newels • Planete • Ruimtevaart • Sonnestelsel • Sterre • Sterrebeelde • Sterrekundiges • Sterrestelsels • Sterreswerms • Teleskope | |
|
 Soorte sterre
|
|
|
ART-ster • Bloudwaalster • Bloudwerg • Bloureus • Bruindwerg • Cepheïed • Dubbelster • Geeldwerg • Helder reus • Herbig Ae/Be-ster • Hiperreus • Hoofreeksster • Intergalaktiese ster • Kompakte ster • Kwarkster • Mira-veranderlike • Neutronster • Nova • Opvlamster • Poolster • Pulsar • Reusester • Rooidwerg • Rooireus • RR Lyrae-ster • Sirkumpolêre ster • Skilster • Subdwergster • Subreusester • Supernova • Superreus • Swartdwerg • T Tauri-ster • Veelvoudige ster • Veranderlike ster • Witdwerg • Wolf-Rayetster • X-straaldubbelster | |
