Agterdek (sterrebeeld)

Die Agterdek of Agterskip (Latyn: Puppis) is ’n sterrebeeld in die suidelike hemelruim. Dit verteenwoordig die agterdek van ’n skip en sy stuurhuise. Dit was oorspronklik deel van ’n groot sterrebeeld, die skip van "Jason en die Argonoute" (Argo Navis), wat eeue later verdeel is in drie dele – die ander twee is die Kiel en die Seile. Die Agterdek is die grootste van die drie sterrebeelde in vierkante grade.

Agterdek
Latynse naam	Puppis
Genitief	Puppis
Afkorting	Pup
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming	7,5h
Deklinasie	-30º
Grootte	673 vk. grade (20ste)
Kwadrant	SQ2
Besonderhede
Hoofsterre	9
Helderste ster	Zeta Puppis (Naos)
Naaste ster	LHS 1989
Sterre helderder as 3 m	1
Sterre met planete	3
Messier-voorwerpe	3
Bayer-/Flamsteed-sterre	76
Simboliek	Agterdek van ’n skip
Meteoorreëns	Pi Puppids, Zeta Puppids, Puppid-Velids
Aangrensende sterrebeelde
Eenhoring, Kompas, Seile, Kiel, Skilder, Duif, Groot Hond, Noordelike Waterslang
Portaal    Sterrekunde

Ruimtevoorwerpe

Die sterrebeeld Agterdek soos dit met die blote oog gesien word.

Argo Navis is in 1752 deur die Franse sterrekundige Nicolas-Louis de Lacaille verdeel. Hy het egter die Bayer-letters behou. Dus bevat die Kiel sterre α, β en ε, die Seile het γ en δ, en die Agterdek het ζ ens.

Sterre met name

Bayer-naam	Naam	Oorsprong	Betekenis
ζ Puppis	Naos	Grieks	skip
ξ Puppis	Asmidiske	Grieks	dolboord

Eksoplanete

Verskeie eksoplanete is in die sterrebeeld ontdek:

• Op 1 Julie 2003 is ’n eksoplaneet om die ster HD 70642 ontdek. Dit stem baie met Jupiter ooreen en het ’n wye, ronde wentelbaan en ’n lang wenteltydperk.
• Op 17 Mei 2006 is drie planete met die massa van Neptunus om die ster HD 69830 ontdek. Dit was die eerste bekende veelvoudige planeetstelsel sonder Jupiter- of Saturnus-tipe planete. Die ster het ook ’n asteroïdegordel tussen die middelste en buitenste planeet.
• Op 21 Junie is die eerste planeet in die oop sterreswerm NGC 2423 ontdek: om die rooi reus NGC 2423-3. Dit het ’n massa van minstens 10,6 M_J en sy wentelbaan is 2,1 astronomiese eenhede (AE) van die ster af.
• Op 22 September 2008 is twee Jupiter-tipe planete om HD 60532 ontdek. HD 60532 b het ’n minimum massa van 1,03 M_J, is 0,759 AE van die ster af en het ’n wentelperiode van 201,3 dae. HD 60532 c het ’n minimum massa van 2,4 M_J en wentel teen 1,58 AE altesaam 604 dae om die ster.

Diepruimtevoorwerpe

’n Deel van NGC 2467.

Aangesien die Melkweg deur die Agterdek loop, bevat dit verskeie oop sterreswerms. Messier 46 en Messier 47 is twee oop swerms naby mekaar. Laasgenoemde kan op ’n donker nag met die bote oog gesien word en sy helderste sterre is van magnitude 6. Messier 93 is nog ’n oop swerm effens suid.

NGC 2451 is ’n baie helder oop swerm met die ster c Puppis, en die nabygeleë NGC 2477 is ’n goeie teiken vir klein teleskope. Die ster Pi Puppis is die hoofkomponent van ’n helder groep sterre bekend as Collinder 135.

M46 het ’n algehele magnitude van 6,1 en is sowat 5 400 ligjare van die Aarde af. Die planetêre newel NGC 2438 is gesuperimponeer; dit is sowat 2 900 ligjare van hier af. M46 is ’n ryk swerm en sy 50-100 sterre het ’n middelmatige ligsterkte.

Bronne

• Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, Londen. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.
• Richard Hinckley Allen, Star Names, Their Lore and Legend, New York, Dover.

Eksterne skakels

• The Deep Photographic Guide to the Constellations: Puppis
• The clickable Puppis
• Star Tales – Puppis
• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Agterdek.
• Koördinate: 07^h 30^m 00^s, −30° 00′ 00″
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia