Sonvlam
'n Sonvlam is 'n reuse ontploffing in die Son se atmosfeer wat tot 6 × 1025 joule energie kan vrystel.[1] Wanneer soortgelyke verskynsels by ander sterre plaasvind, word die term stervlam gebruik.
Sonvlamme affekteer al die lae van die son se atmosfeer (die fotosfeer, korona en chromosfeer), verhit plasma tot tienmiljoene kelvin en versnel elektrone, protone en swaarde ione tot byna die spoed van lig. Hulle skep straling oor die elektromagnetiese spektrum op alle golflengtes, van radiogolwe tot gammastrale. Meeste vlamme kon in die aktiewe streke by sonvlekke plaas, waar intens magnetiese velde die fotosfeer deurdring en die korona met die binnekant van die son verbind.
Sonvlamme verkry hul energie van die skielike (minute tot tientalle minute) vrystelling van magnetiese energie wat in die korona geberg word. Indien 'n sonvlam uiters kragtig is, kan dit 'n koronale massa-uitwerping veroorsaak.
X-strale en UV-straling wat deur die sonvlamme uitgestraal word kan die Aarde se ionosfeer affekteer en langafstandradiokommunikasie ontwrig. Direkte radio-uitsraling op 'n desimetriese golflengte kan die werking van radars (en ander toestelle wat op hierdie frekwensies funksioneer) ontwrig.
Sonvlamme is vir die eerste keer in 1859 deur die Engelse sterrekundige Richard Christopher Carrington waargeneem en onafhanklik in dieselfde jaar ook deur Richard Hodgson waargeneem.
Die tyd tussen die voorkoms van sonvlamme wissel: wanneer die Son "aktief" is, kom daar etlike sonvlamme per dag voor, maar in stil periodes kan daar minder as een sonvlam per week wees. Groter vlamme is ook skaarser as klein vlamme. Sonaktiwiteit wissel met 'n 11 jaar-siklus (die sonsiklus). Tydens die hoogtepunt van hierdie siklus is daar tipies meer sonvlekke op die Son en dus ook meer sonvlamme.
Verwysings
wysig- ↑ Kopp, G.; Lawrence, G; Rottman, G. (2005). "The Total Irradiance Monitor (TIM): Science Results". Solar Physics. 230: 129–139. doi:10.1007/s11207-005-7433-9.